Μία νέα αμερικανική μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση την αντίληψη ότι οι συνέπειες της ανόδου των θερμοκρασιών θα εκδηλωθούν σταδιακά, σε βάθος χρόνου. Οι συντάκτες της προειδοποιούν για απρόβλεπτες και απότομες αλλαγές μέσα στα επόμενα χρόνια ή δεκαετίες, φέρνοντας ως απτό παράδειγμα τη ραγδαία συρρίκνωση των πάγων της Αρκτικής και τους αφανισμούς ειδών.
Στην έκθεσή τους, οι επιστήμονες του Αμερικανικού Συμβουλίου Ερευνών αναφέρουν ότι η έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική, κατά το τέλος της θερινής περιόδου, έχει συρρικνωθεί σημαντικά από το 1979, οπότε και άρχισαν οι επίσημες δορυφορικές μετρήσεις - ενώ το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο τα τελευταία επτά χρόνια.
Επιπλέον, σύμφωνα με τους ερευνητές, «οι βιολογικά σημαντικές συνιστώσες του κλίματος - όπως ο αριθμός των ημερών χωρίς πάγο, η διάρκεια και ο χρόνος των περιόδων ανάπτυξης ή η συχνότητα και ένταση των ακραίων συμβάντων - αλλάζουν με τόση ταχύτητα που κάποια είδη δεν μπορούν να μετακινηθούν ή να προσαρμοστούν αρκετά γρήγορα».
Άλλες πιθανές επιπτώσεις της ανόδου της θερμοκρασίας «δεν είναι πιθανό να λάβουν χώρα βραχυπρόθεσμα». Μεταξύ αυτών είναι οι ταχείες μεταβολές στην κυκλοφορία των ωκεάνιων ρευμάτων, η αποσταθεροποίηση του παγοκαλύμματος της Ανταρκτικής ή η απότομη απελευθέρωση μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα που βρίσκονται παγιδευμένα στο μόνιμο πάγο και κάτω από αυτόν.
Οι επιστήμονες τονίζουν την ανάγκη να αναπτυχθεί ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για απότομες κλιματικές μεταβολές. «Οι εκπλήξεις στο κλιματικό σύστημα είναι αναπόφευκτες: ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης θα επέτρεπε την πρόβλεψη και πιθανώς την αντιμετώπιση τέτοιων αλλαγών προτού υπάρξουν σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις», γράφουν οι ίδιοι στη μακροσκελή έκθεσή τους.
Τα συμπεράσματα βασίστηκαν μερικώς σε μια... κλιματική ιστορική αναδρομή με βάση τα δεδομένα από δακτυλίους δέντρων, θαλάσσια ιζήματα και πυρήνες πάγου, με τους επιστήμονες να διαπιστώνουν μεγάλες και απότομες αλλαγές, π.χ. στα ωκεάνια ρεύματα ή συμβάντα μαζικών αφανισμών. Οι ίδιοι εκφράζουν την ανησυχία ότι η κλιμακούμενη απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου θα μπορούσε να πυροδοτήσει παρόμοια συμβάντα, αφήνοντας στη φύση και στον άνθρωπο ελάχιστα περιθώρια αντίδρασης.
«Το να αγνοούμε εσκεμμένα την απειλή απότομων αλλαγών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερες οικονομικές ζημιές, απώλειες ζωών, δεινά και περιβαλλοντική υποβάθμιση», αναφέρει χαρακτηριστικά το συμβούλιο, το οποίο συντάσσει εκθέσεις που προορίζονται για την αμερικανική κυβέρνηση.
