Έχει περάσει ένας μήνας από τότε που ο φημισμένος Βρετανός καλλιτέχνης Banksy, ταξίδεψε μέχρι την άλλη άκρη του Ατλαντικού για να ταράξει τα νερά στην Νέα Υόρκη «διακοσμώντας» τις συνοικίες της με τα αντισυμβατικά έργα του.
Από τις αρχές Οκτωβρίου ο ανατρεπτικός καλλιτέχνης δρόμου άρχισε να αφήνει το σημάδι του σε κτίρια και σημεία στις πέντε συνοικίες της Νέας Υόρκης με σύνθημα «Καλύτερα έξω παρά μέσα» φιλοξενώντας για ολόκληρο το μήνα ένα σώου στους δρόμους της πόλης, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις στους νεοϋορκέζους.
Σχεδόν καθημερινά, ο Banksy αναρτούσε στην ιστοσελίδα του και στο λογαριασμό του στο Instagram τη φωτογραφία κάθε νέου έργου του με πληροφορίες για την περιοχή στην οποία βρίσκεται, προσκαλώντας τον κόσμο σε ένα «κυνήγι θησαυρού» για να βγεί στους δρόμους και να το βρεί πριν το ανακαλύψουν οι αρχές και το καταστρέψουν.
Ο Banksy που έχει χαρακτηριστεί ως «αντάρτης του δρόμου και της τέχνης» με τα στένσιλ εργαλεία του, τις μπογιές και το θράσος του κατάφερε να συνδέσει το ψευδώνυμό του με την τέχνη του γκράφιτι τα τελευταία δέκα χρόνια και να γίνει ο πιο διάσημος… ανώνυμος καλλιτέχνης. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι τα σχέδιά του έχουν απροκάλυπτη πολιτική άποψη, που στρέφεται εναντίον του καπιταλισμού, του καταναλωτισμού, του ρατσισμού και του συγκεντρωτισμού. Στη Βρετανία καταζητείται για βανδαλισμό.
Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης , Μάικλ Μπλούμπεργκ, πολιτικός διάδοχος του δεξιού Ρούντολφ Τζουλιάνι, πρώην δημάρχου, ο οποίος εφάρμοσε πρώτος το δόγμα της «μηδενικής ανοχής» στους δρόμους, ανακοίνωσε ότι το γκράφιτι χωρίς έγκριση δεν θα γινόταν επιτρεπτό στο μέλλον, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «είναι δείγμα παρακμής και ανομίας» αφήνοντας υπόνοιες πως πρόκειται να κυνηγήσει τον Μπάνκσι για βανδαλισμούς. Ωστόσο είναι βέβαιο πως ο καλλιτέχνης έχει την υποστήριξη των πολιτών της Νέας Υόρκης.
Η θεωρία των σπασμένων τζαμιών
Κατά τη δεκαετία του ’80, οι εγκληματολόγοι Τζέιμς Γουίλσον και Τζορτζ Κέλινγκ ανέπτυξαν μία θεωρία σχετικά με την εγκληματική συμπεριφορά, που έγινε γνωστή ως «Η θεωρία των σπασμένων τζαμιών».
Υποστήριξαν ότι το έγκλημα ήταν αναπόφευκτη συνέπεια της «αταξίας» και ότι αν σε ένα κτήριο υπάρχει έστω και ένα σπασμένο τζάμι που δεν επιδιορθώνεται, όσοι περνούν από εκεί θεωρούν ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται. Στη συνέχεια θα σπάσουν κι άλλα τζάμια, θα κάνουν την εμφάνισή τους τα γκράφιτι και θα ξεκινήσει η εναπόθεση σκουπιδιών. Τότε η πιθανότητα διάπραξης σοβαρών εγκληματικών ενεργειών αυξάνονται δραματικά, καθώς η εγκατάλειψη γίνεται εμφανής.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στις πράξεις βανδαλισμού, τη βία των δρόμων και τη γενικότερη κοινωνική παρακμή. Αυτή η θεωρία αποτέλεσε τη βάση για την περίφημη εκστρατεία εναντίον του εγκλήματος στη Νέα Υόρκη στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και τη στάση της μηδενικής ανοχής απέναντι στα γκράφιτι., από τον Ρούντολφ Τζουλιάνι (1994 – 2001).
Ο Banksy «σνομπάρει» τον κόσμο της τέχνης
Χλευάζοντας τον «κόσμο της τέχνης» και των γκαλερί, πρωτότυπα έργα του επαναστάτη καλλιτέχνη σε καμβά, αξίας έως και 20.000 δολαρίων πωλήθηκαν στον πάγκο ενός μικροπωλητή σε δρόμο της πόλης έναντι 60 δολαρίων. Ο ηλικιωμένος πωλητής, δεν διευκρίνιζε ότι τα έργα είναι πρωτότυπα κι έτσι ελάχιστοι περαστικοί τα αγόρασαν. Τα έσοδα του μικροπωλητή στο τέλος της ημέρας ήταν 420 δολάρια. Την επόμενη ημέρα, ο Μπάνκσι, φανέρωσε στην προσωπική του ιστοσελίδα ότι τα έργα αυτά ήταν αυθεντικά.
Πριν λίγες ημέρες μάλιστα, άφησε πίνακά του σε κατάστημα μεταχειρισμένων σε περιοχή της Νέας Υόρκης.
Σύμφωνα με τον Banksy «το γκράφιτι είναι το εντιμότερο είδος τέχνης. Δεν απευθύνεται στην ελίτ ούτε παραπλανεί. Εκτίθεται σε μερικούς από τους καλύτερους τοίχους της πόλης και κανείς δεν πληρώνει εισιτήριο» (Banksy, Wall and Piece, 2005).
ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΕΙΝΑΡΑΚΗ
