«Η χρόνια αδράνεια δεν διορθώνεται με στιγμιαίο υπερβάλλοντα ζήλο», διεμήνυσαν χαρακτηριστικά ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Νίκος Αλιβιζάτος, ο τέως υπουργός Δικαιοσύνης Αντώνης Ρουπακιώτης, ο δικηγόρος Δημήτρης Σαραφιανός και ο αντιπρ. της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Δημήτρης Χριστόπουλος, τονίζοντας ότι η σύλληψη των έξι βουλευτών με την κατηγορία της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση είναι μόνο η αρχή στη διαδρομή της δικαιοσύνης απέναντι στη μισαλλόδοξη δράση της Χρυσής Αυγής.
Στο πλαίσιο κοινής συνέντευξης Τύπου, υπό τη σκέπη της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, οι τέσσερις νομικοί επέστησαν την προσοχή, μιλώντας για εν θερμώ κινητοποίηση των διωκτικών αρχών η οποία εγκυμονεί κινδύνους στο πεδίο των συνταγματικών εγγυήσεων: «τυχόν ''λάθη'' δεν θα σημαίνουν μόνο εκπτώσεις συνταγματικότητας και νομιμότητας αλλά και πιθανότητες απαλλαγής των εμπλεκομένων σε εγκληματικές ενέργειες».
«Οι ένοχοι πρέπει να τιμωρηθούν. Μεταξύ ωστόσο της ατιμωρησίας και της “παραδειγματικής” τιμωρίας υπάρχει η αρχή της νομιμότητας: η δίκαιη και αναλογική ποινή σε όσους καταγνωστεί η ενοχή. Μεταξύ ενός κράτους που για χρόνια άφηνε τη Χρυσή Αυγή να το ευτελίζει και τώρα τρέχει για τα αυτονόητα υπάρχει ο κανονικός δρόμος: το συντεταγμένο κράτος δικαίου.»
Οι ίδιοι επισήμαναν πως η διάχυση και διαρροή του ανακριτικού υλικού μιας κατά κανόνα μυστικής διαδικασίας, όσο προφανές δημόσιο ενδιαφέρον και εάν έχει η υπόθεση αυτή, θέτει μείζον ζήτημα προσβολής των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων.
Ο επιφανής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ν.Αλιβιζάτος προέτρεψε τις αρμόδιες αρχές για «αποφασιστικότητα χωρίς παρορμητισμό», δίνοντας έμφαση στην τήρηση του κριτηρίου της άμεσης εμπλοκής σε πράξεις βίας. Παράλληλα, εξέφρασε την άποψη ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις, κατά τη διάρκεια της επόμενης συνταγματικής αναθεώρησης, είναι θεμιτό να συζητηθεί αν θα πρέπει να διατηρηθεί η απαγόρευση της διάλυσης κόμματος, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος τάχθηκε εναντίον μιας αντίστοιχης τροποποίησης.
«Ανήκω σε εκείνους οι οποίοι δεν έχουν καταλάβει την απόφαση να μην προφυλακιστούν οι τρεις βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Πρόκειται για μία εξέλιξη εξαιρετικά σημαντικού ενδιαφέροντος.»
Αναφερόμενος σε πρόσφατους υπαινιγμούς του ΓΓ της Χρυσής Αυγής Νίκου Μιχαλολιάκου, πρότεινε την ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα «εκβιασμού» του πολιτικού συστήματος από ένα κόμμα υπό την απειλή της παραίτησης βουλευτών και άρα της διεξαγωγής αναπληρωματικών εκλογών. Ο ίδιος χαιρέτισε δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα περί εμπιστοσύνης στην ελληνική δικαιοσύνη και σημείωσε ότι «μία σοβαρή αριστερά δεν μπορεί να αντιδρά κάθε φορά σύμφωνα με το συμφέρον της, αλλά θα πρέπει να επιδεικνύει μία πιο θεσμική αντιμετώπιση».
Από την πλευρά του, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Αντ.Ρουπακιώτης εξέφρασε την πεποίθηση ότι τα όργανα του κράτους κινήθηκαν αφού πρώτα το πρωθυπουργικό περιβάλλον διαμόρφωσε ένα πεδίο προς αυτήν την κατεύθυνση. Μίλησε μάλιστα για βιασύνη της κυβέρνησης, όπως υποστήριξε, ενόψει του προγραμματισμένου ταξιδιού του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Εκεί, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης, ο κ. Αντώνης Σαμαράς επρόκειτο να έχει επαφές με ισραηλινά λόμπυ τα οποία ήταν δυσαρεστημένα λόγω της γιγάντωσης της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα.
«Τα πολιτικά κόμματα πρέπει να διαμορφώσουν ένα κοινό σταθερό πλαίσιο αντιμετώπισης του νεοναζισμού και η δικαιοσύνη πρέπει να λειτουργήσει ανεμπόδιστα προς αυτήν την κατεύθυνση.»
Παράλληλα, απέδωσε την απόρριψη του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου, το οποίο ο ίδιος είχε συντάξει ως υπουργός Δικαιοσύνης στο πλαίσιο της τρικομματικής κυβέρνησης, σε εκλογικού χαρακτήρα επιλογές συνεργατών του πρωθυπουργού με το «βλέμμα» στα αυξανόμενα ποσοστά της Χρυσής Αυγής.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναρωτώμενος ρητορικά γιατί οι αρχές δεν είχαν κινητοποιηθεί έως σήμερα για την αντιμετώπιση ποινικά επιλήψιμων πράξεων μελών της Χρυσής Αυγής, τόνισε την ανάγκη της ανεξάρτητης και ανεμπόδιστης λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Μίλησε δε για ερείσματα της Ελληνικής Αστυνομίας στη Χρυσή Αυγή τα οποία θα πρέπει να εξαλειφθούν.
«Απολύτως αντιφατική» χαρακτήρισε ο δικηγόρος Δ.Σαραφιανός την απόφαση των εισαγγελικών λειτουργών και ανακριτών για τους Ηλ.Κασιδιάρη, Ηλ.Παναγιώταρο και Ν.Μίχο, οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους. Όπως είπε, από τη μία πλευρά η δικαιοσύνη θεωρεί ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για συμμετοχή τους σε εγκληματική οργάνωση, από την άλλη πλευρά τους αφήνει ελεύθερους, που κατ’ επέκταση σημαίνει ότι δεν είναι ύποπτοι τέλεσης και άλλων αδικημάτων.
«Αυτό που πλήττεται με την περίπτωση της Χρυσής Αυγής δεν είναι η δημοκρατία αλλά η αξία του ανθρώπου.»
Στο πλαίσιο της ευρύτερης δημόσιας συζήτησης με αφορμή τη Χρυσή Αυγή, ο ίδιος εξέφρασε την άποψη ότι μία απαγόρευση του λόγου και του φρονήματος θα ξεπερνούσε τα όρια των δικαιικών δικαιωμάτων, ωστόσο, συμπλήρωσε ότι θα πρέπει να τιμωρούνται οι πράξεις.
Ο αντιπρ. της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Δ.Χριστόπουλος απέδωσε στην ελληνική πολιτεία αδράνεια όλο το προηγούμενο διάστημα ως προς τη διαχείριση του εγκλήματος με όχημα τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.
«Γιατί τόσο αργά; Αυτό είναι το ερώτημα που εκθέτει την Ελλάδα.»
«Το ζήτημα είναι τι δεν έκανε η δικαιοσύνη τόσα χρόνια και τώρα τρέχει και δεν φτάνει. Δεν πρόκειται για αποκαλύψεις. Τα γνωρίζαμε και τα θέταμε υπόψη, αλλά αντιμετωπίζαμε αδιαφορία, αν όχι καχυποψία από τις αρμόδιες αρχές», παρατήρησε, συμπληρώνοντας ότι σήμερα το κράτος δικαίου και η δημοκρατία θα πρέπει να αμυνθούν με ψυχραιμία και κανόνες.
Κοινές διαπιστώσεις των τεσσάρων νομικών:
• Στην Ευρώπη υπάρχουν και, κατά κόρον, έχουν υπάρξει κόμματα που λειτουργούν μεν νόμιμα, αλλά είτε συμπαθούν είτε συνεργούν με οργανώσεις παράνομες, τις οποίες η εκάστοτε έννομη τάξη χαρακτηρίζει «εγκληματικές» ή «τρομοκρατικές». Η Χρυσή αυγή είναι μία περίπτωση που σπάει αυτόν τον κανόνα των σχέσεων «πυρήνα – βραχίονα» της ευρωπαϊκής πολιτικής ιστορίας. Στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής πυρήνας και βραχίονας ταυτίζονται. Δηλαδή, η εγκληματική οργάνωση είναι το κόμμα. Και αντιστρόφως, το κόμμα είναι μια εγκληματική οργάνωση, καθώς τα μέλη του επιδίδονται ιεραρχικά και συντεταγμένα σε πράξεις παράνομες.
• Το να τεθεί το κόμμα εκτός νόμου είναι αποπροσαντολιστικό, όχι απλώς γιατί ένα κόμμα μπορεί να επανέλθει με διαφορετική ονομασία και ως εκ τούτυ διαρκώς να βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο, αλλά και γιατί η θέση κομμάτων εκτός νόμου είναι δημοκρατικά ολισθηρή. Συνεπώς, ο πιο ασφαλής δρόμος για μια συντεταγμένη πολιτεία και σε κάθε περίπτωση ο πιο ασφαλής δρόμος για την Ελλάδα σήμερα είναι να επικεντρωθεί ο δικαστικός μηχανισμός στις επιμέρους εγκληματικές δράσεις που τελούνται από τα μέλη αυτής της οργάνωσης επειδή είναι μέλη της.
• Παράλληλα με την αποτελεσματική πολιτική και ποινική αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής, απαιτείται αναίρεση των πολιτικών εκείνων επιλογών που επιφέρουν τον εκφασισμό τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας και δομών του κρατικού μηχανισμού. Και αυτό είναι θέμα ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.
• Η πολιτεία πρέπει με ψυχραιμία να επενεξετάσει τον σημερινό αντιρατσιστικό νόμο 927/1979 ο οποίος επικεντρώνεται σε εγκλήματα λόγου και όχι βίας, περιλαμβάνει ως λόγους αξιόποινης προσβολής τους φυλετικούς, εθνικούς και θρησκευτικούς και όχι και λόγους ταυτότητας φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, ενώ δεν υφίσταται καμία πρόβλεψη προστασίας θυμάτων και ουσιωδών μαρτύρων. Περαιτέρω, υπάρχει έλλειψη σύνδεσης του ρατσιστικού κινήτρου με το αρ. 187 ΠΚ περί εγκληματικής οργάνωσης, ενώ το ρατσιστικό κίνητρο, έτσι όπως τίθεται στη δικαστική επιμέτρηση της ποινής, ουσιαστικά συνιστά ρήτρα ανέλεγκτης εφαρμογής πρακτικά «αόρατη».
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ - [email protected]
