Ο κόκκινος πλανήτης φιλοξενούσε στο παρελθόν γιγάντια ηφαίστεια, τα οποία εκτόξευαν δισεκατομμύρια τόνους βράχων και στάχτης στον ουρανό του, σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.
H μελέτη εγείρει ζητήματα σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούσαν στον αρχέγονο Άρη, μια εποχή που οι επιστήμονες πιστεύουν πως ίσως ο πλανήτης να μη διέφερε και τόσο από τη Γη έχοντας παχιά ατμόσφαιρα, θερμότερο κλίμα και νερό στην επιφάνειά του.
Οι επιστήμονες γνώριζαν πως πριν δισεκατομμύρια χρόνια ο Άρης ήταν πιο ενεργός, αλλά δεν έβρισκαν ίχνη από ηφαιστειακή δραστηριότητα στην επιφάνειά του. Δύο πλανητολόγοι, οι Michalski και Jacob Bleacher προτείνουν πως η ύπαρξη υπερηφαιστείων στον Άρη ίσως λύνει το μυστήριο.
Ο όρος υπερηφαίστειο αναφέρεται σε εκρήξεις ηφαιστείων που απελευθερώνουν τουλάχιστον 1.000 κυβικά χιλιόμετρα βράχων και στάχτης. Τέτοιες εκρήξεις θεωρείται πως συνέβησαν και στο παρελθόν της Γης, πριν εκατομμύρια χρόνια.
Τα συνηθισμένα ηφαίστεια όπως η Αίτνα στη Γη ή ο Όλυμπος στον Άρη δημιουργούν ένα βουνό μετά την έκρηξή τους καθώς πήζουν τα στρώματα λάβας. Τα υπερηφαίστεια ωστόσο, εκρήγνυνται με τεράστια ισχύ εκτοξεύοντας τα υλικά τους κι αφήνουν πίσω έναν κρατήρα.
Οι δύο ερευνητές εντόπισαν ίχνη από ένα υπερηφαίστειο στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, σε μία περιοχή που ονομάζεται Γη της Αραβίας (Arabia Terra). Με τη βοήθεια των παρατηρήσεων 15 ετών από τις διαστημικές αποστολές στον Άρη, εστίασαν το ενδιαφέρον τους στον κρατήρα Eden Patera, ο οποίος διαφέρει μορφολογικά από τους υπόλοιπους κρατήρες που προκύπτουν από την πρόσκρουση μετεωριτών στην επιφάνεια του Άρη. Η ανακάλυψη έγινε μάλιστα κατά τύχη, καθώς οι επιστήμονες ερευνούσαν τις φωτογραφίες για κρατήρες και όχι για ηφαίστεια.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πολλές γιγάντιες ηφαιστειακές εκρήξεις έλαβαν χώρα στο πρώτο δισεκατομμύριο χρόνια της ζωής του Άρη. Αέρια από τέτοια υπερηφαίστεια επηρέασαν τη σύνθεση της πρώιμης ατμόσφαιρας και την εξέλιξη του κλίματος, καθώς η στάχτη στην ατμόσφαιρα εμποδίζει τις ακτίνες του Ήλιου να διεισδύσουν.
Οι βίαιες εκρήξεις θα έκαναν δυσκολότερη την ανάπτυξη ζωής στην επιφάνεια του πλανήτη, ωστόσο οι υδρατμοί στην ατμόσφαιρα θα αποτελούσαν ένα πιθανό περιβάλλον στο οποίο θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μικρόβια.
Περαιτέρω στοιχεία ίσως έρθουν στο μέλλον από το όχημα Curiosity της NASA, το οποίο για την ώρα κινείται προς το βουνό Sharp ύψους πέντε χιλιομέτρων, με σκοπό τη μελέτη της γεωλογίας της περιοχής.
