Η βαθύτατα διχασμένη Ευρωπαϊκή Ενωση θα προσπαθήσει σήμερα, στην έκτακτη άτυπη σύνοδο κορυφής, να γεφυρώσει τις διαφορές που υπάρχουν με αφορμή την πολιτική στο θέμα του Ιράκ.

Η έκτακτη σύνοδος κορυφής, που προγραμματίσθηκε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα από την ελληνική προεδρία, δεν είναι απλά μία ευκαιρία για διαβουλεύσεις μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών για το θέμα του Ιράκ, αλλά πολύ περισσότερο ένα καθοριστικό τεστ για το κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να έχει μία ενιαία φωνή.

Η Βρετανία, η Ισπανία και η Ιταλία υποστηρίζουν σταθερά την πολιτική της Ουάσινγκτον, ενώ η Γερμανία, η Γαλλία και το Βέλγιο, ηγούνται του «αντιπολεμικού μπλοκ» στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η Ελλάδα, που ασκεί την προεδρία, καταβάλλει προσπάθειες να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές. Ωστόσο ο πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης επισήμανε ότι δεν θα πρέπει να δημιουργούνται υπερβολικές προσδοκίες από τη σημερινή σύνοδο.

Σε μία προσπάθεια χάραξης κοινής πολιτικής, οι ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών θα έχουν σειρά διαβουλεύσεων, πριν καθήσουν στο ίδιο τραπέζι οι ηγέτες των κυβερνήσεων.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ, αποκλείει πάντως κατηγορηματικά την υποστήριξη μίας στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον του Ιράκ, ακόμα κι αν λάβει σχετική απόφαση το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Γαλλία και η Γερμανία ελπίζουν ότι η σύνοδος θα ολοκληρωθεί με έκκληση να δοθεί περισσότερος χρόνος στους επιθεωρητές του ΟΗΕ. Το Παρίσι και το Βερολίνο αισθάνονται ότι η θέση τους έχει ενισχυθεί μετά τα ογκώδη αντιπολεμικά συλλαλητήρια που έγιναν το Σαββατοκύριακο σε όλο τον κόσμο.

Ωστόσο ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ σε επιστολή του προς τον Ελληνα πρωθυπουργό την περασμένη εβδομάδα ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα πρέπει να αποκλείσουν το ενδεχόμενο πολεμικών επιχειρήσεων στο Ιράκ.

Σε μίαν άλλη ένδειξη του διχασμού στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας, οι 10 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που θα ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2004, δεν εκλήθησαν στη σημερινή σύνοδο κορυφής.

Οι 10, μαζί με την Τουρκία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, εκλήθησαν όμως σε ενημέρωση που θα γίνει αύριο, αφού θα έχει ολοκληρωθεί η σύνοδος κορυφής. Οι 10 ανατολικο-ευρωπαϊκές χώρες ενοχλήθηκαν από αυτό το γεγονός, θεωρώντας ότι αντιμετωπίζονται ως χώρες «δεύτερης κατηγορίας» και γι' αυτό αρκετές δεν εκπροσωπούνται στις Βρυξέλλες από τους αρχηγούς των κυβερνήσεων.

Ο υπεύθυνος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, Χαβιέ Σολάνα εξέφρασε ωστόσο την εκτίμηση ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συμφωνήσουν σήμερα πως ίσως να είναι αναγκαίος ένας πόλεμος εναντίον του Ιράκ, αλλά μόνον εφόσον εξαντληθούν προηγουμένως όλες οι διπλωματικές προσπάθειες για τη συμμόρφωση του Ιράκ με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι των Ηνωμένων Εθνών.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους πριν από την έναρξη της έκτακτης συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο Χαβιέ Σολάνα επισήμανε ότι «οι πάντες αναγνωρίζουν πως ο πόλεμος είναι η τελευταία λύση».

«Νομίζω ότι όλοι συμφωνούν πως ο πόλεμος μπορεί να απαραίτητος σε μία δεδομένη στιγμή, αλλά ακόμα δεν βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο. Οφείλουμε να εξαντλήσουμε όλα τα διπλωματικά μέσα και όλα τα εργαλεία που έχουμε για να συνεχισθεί το έργο των επιθεωρητών του ΟΗΕ», πρόσθεσε ο Χαβιέ Σολάνα.

Ο κ. Σολάνα, του οποίου ο ρόλος ως υπεύθυνου για την εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έχει ακυρωθεί από την απουσία κοινής γραμμής των Ευρωπαίων στην κρίση του Ιράκ, πρόσθεσε ότι οι επιθεωρητές του ΟΗΕ θα πρέπει να έχουν περισσότερο χρόνο και τα μέσα που χρειάζονται για να διερευνήσουν κατά πόσο το Ιράκ αφοπλίζεται.

«Ισως να χρειάζονται χρόνο, πληροφορίες, μέσα. Είναι χρέος της Ευρωπαϊκής Ενωσης να βοηθήσει τους επιθεωρητές, ιδιαιτέρως τους επικεφαλής τους, για να έχουν στη διάθεσή τους ό,τι χρειασθούν», πρόσθεσε ο Χαβιέ Σολάνα.

«Ελπίζω ότι σήμερα όλοι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να παρουσιάσουν μία κοινή θέση. Αυτή είναι η καλύτερη υπηρεσία που μπορούμε να προσφέρουμε στην ειρήνη», δήλωσε ο Χαβιέ Σολάνα.

«Ολοι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο Σαντάμ πρέπει να αφοπλισθεί. Ολοι συμφωνούν ότι στο επίκεντρο των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κρίσης πρέπει να είναι τα Ηνωμένα Εθνη», πρόσθεσε ο Σολάνα.