Σαν αμφισβήτηση του «φημισμένου τουρκικού μοντέλου» του συνδυασμού ισλάμ, καπιταλισμού και δημοκρατίας, αλλά και της προσωπικής «αλαζονείας» του τούρκου πρωθυπουργού αντιμετωπίζει η γαλλική Le Figaro το κύμα των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στην Τουρκία, στην έκδοσή της την Τετάρτη.
«Ο Ερντογάν ενσαρκώνει το περίφημο 'τουρκικό μοντέλο', το οποίο έχει καλή φήμη στον αραβικό κόσμο και τη Δύση, καθώς καταδεικνύει ότι το Ισλάμ είναι συμβατό με τον καπιταλισμό και τη Δημοκρατία», παρατηρεί η Le Figaro.
Διευκρινίζει, ωστόσο, ότι «με το χρόνο αλλά και με την αλαζονεία που αναπτύσσει με την μονοπωλιακή άσκηση της εξουσίας, ο μεταρρυθμιστής Ερντογάν απέκτησε τα αυταρχικά χαρακτηριστικά ενός συντηρητικού ισλαμιστή».
Η γαλλική εφημερίδα αποφαίνεται τέλος ότι «οι διαμαρτυρίες στην Πλατεία Ταξίμ ίσως να είναι μόνον ένας σπινθήρας, ωστόσο συνιστούν αμφισβήτηση του τόσο φημισμένου τουρκικού μοντέλου».
Οι εξελίξεις στην Τουρκία κυριαρχούν και την Τετάρτη στα ρεπορτάζ πολλών ευρωπαϊκών εφημερίδων, σύμφωνα με το γερμανικό δίκτυο της Deutsche Welle.
Στη σύνθεση και τα αιτήματα των διαδηλωτών στην Πλατεία Ταξίμ αναφέρεται η ελβετική Neue Zürcher Zeitung η οποία παρατηρεί πως «δίπλα στους γνήσιους τούρκους εθνικιστές στέκονται Κούρδοι, οι οποίοι ζητούν αυτονομία. Οι παλαιές κατηγορίες Δεξιάς και Αριστεράς δεν ισχύουν πλέον. Πρόκειται μάλλον για ένα κίνημα συγκρίσιμο με αυτό των νεολαιίστικων κινημάτων της Ευρώπης».
Η NZZ προσθέτει ότι οι περισσότεροι απορρίπτουν το αυταρχικό κράτος, το οποίο εξακολουθεί εν πολλοίς να χαρακτηρίζει την Τουρκία, με τους διαδηλωτές να ζητούν μια πιο φιλελεύθερη, κοινωνικά και πολιτικά, χώρα.
«Υπό την έννοια αυτή, το κίνημα των διαδηλωτών θα μπορούσε να είναι το έναυσμα για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις. Εάν η Τουρκία τα καταφέρει, θα μπορούσε να καταστεί πραγματικά πρότυπο για τις χώρες της Εγγύς Ανατολής», επισημαίνει η γερμανόφωνη ελβετική εφημερίδα.
Η δε γερμανική Die Welt αναφέρεται στη σημασία της Τουρκίας για την Ευρώπη, ξεκινώντας από τη σύγκριση του Κεμάλ Ατατούρκ με τον Ταγίπ Ερντογάν: «Ο Ατατούρκ στηρίχθηκε στον στρατό για να εκσυγχρονίσει βίαια την Τουρκία, καταπιέζοντας το καθυστερημένο Ισλάμ. Η πολιτική ιδιοφυΐα που ακούει στο όνομα Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, προτίμησε να συνενώσει τα αποκλίνοντα στοιχεία στο αστερισμό ενός μετριοπαθούς ισλαμισμού».
Στην ανάλυσή της, η εφημερίδα τονίζει ότι ο κ. Ερντογάν ονειρεύτηκε δυνατά μια νεοοθωμανική εποχή στη Μεσόγειο, αλλά πλέον η «διάλυση» των γειτονικών χωρών, Συρίας, Λιβάνου και Ιράκ απειλεί και την ίδια την Τουρκία.
«Μια σταθερή και δημοκρατική Τουρκία στην νοτιοανατολική πτέρυγα είναι ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη. Ζητούμενο είναι η διαφύλαξη της θετικής κληρονομιάς των Ατατούρκ και Ερντογάν», καταλήγει η γερμανική εφημερίδα.
