Οχι, η κυβέρνηση στην Τουρκία δεν αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα «πράσινου ακτιβισμού»... Οι αστυνομικές δυνάμεις καταστολής δεν συγκρούονται, εδώ κι έξι ημέρες, με οικολόγους που προστατεύουν το πράσινο στην πλατεία Ταξίμ, από τα αδηφάγα σχέδια αδίστακτων κατασκευαστών κι εργολάβων. Εάν ήταν έτσι, εάν ήταν κάτι τόσο απλό και τοπικό, η διαμαρτυρία των «πράσινων ακτιβιστών» δεν θα κινητοποιούσε τους πολίτες σε 48 πόλεις της Τουρκίας και θα ενθάρρυνε την εκδήλωση-πραγματοποίηση 90 διαδηλώσεων...
Η τουρκική κοινωνία, βαθιά σεκουλαριστική από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, στις 29 Οκτωβρίου 1923, δείχνει να αφυπνίζεται από τους ευρύτατα διαδεδομένους μύθους, που με επιμέλεια προωθεί το κυβερνών ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), για τη δημιουργία-υπό τη διοίκησή του-μιας «νέας Τουρκίας»...
Ο πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν -πανίσχυρος μετά την πρώτη εκλογική νίκη του, το Νοέμβριο του 2002- επιδιώκοντας να προωθήσει, σταδιακά, την ισλαμική ατζέντα, φαίνεται να υπερβαίνει τα όρια εντροπίας του συστήματος. Να θέτει σε δεινή δοκιμασία την ανοχή -και αντοχή- όχι μόνον εκείνων των δομών, κρατικών-παρακρατικών ή άλλων, που αυτοπροσδιορίζονται ως θεματοφύλακες του ιδρυτικού Κεμαλισμού, αλλά μιας υπαρκτής κοινωνίας, που δεν βολεύεται στο στενό ένδυμα του «ευσεβούς μουσουλμάνου».
Πρόκειται για Τούρκους πολίτες, που συγχρονίζουν το ρολόι της ζωής τους στους κτύπους της νεωτερικότητας κι ενός ορισμένου δυτικού τρόπου... Και τώρα, μετά και τις τελευταίες νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΑΚΡ -απαγόρευση καπνού και αλκοόλ, έλεγχος στις προσωπικές σχέσεις, κ.λπ.- αντιδρούν με ένταση ανάλογη της απόπειρας του ισλαμικού κόμματος να επιβάλει την ατζέντα του, ως τρόπο της καθημερινής ζωής.
Από την πλατεία Ταξίμ, τις λεωφόρους της Αγκυρας και την παραλία της Σμύρνης αναδύονται τα «πολλά πρόσωπα και η πολυπλοκότητα» της Τουρκίας. Μιας Τουρκίας, που πολύ δύσκολα θα ανεχόταν έναν εκσυγχρονισμό με ισλαμικό πρόσημο, όπως επιδιώκει ο πολιτικός μέντορας του κ. Ερντογάν, ο αυτοαποκαλούμενος προφήτης, Φετουλάχ Γκιουλέν, από το ενδιαίτημα στις ΗΠΑ. Ωστόσο, η Τουρκία είναι μια χώρα κρίσιμης σημασίας, ένα «κράτος πυλώνας» στη γεωπολιτική στρατηγική, ένα κράτος που ελέγχει ή ασκεί επιρροή στη «γόνιμη ημισέληνο» της Μέσης Ανατολής και κάθε αναταραχή στο εσωτερικό της απειλεί με εξάπλωση της ρευστότητας σε μια περιοχή του πλανήτη, άκρως σημαντική για τις παγκόσμιες ισορροπίες.
Είναι βέβαιο, ότι οι Αμερικανοί αναλυτές και χειριστές αυτών των ζητημάτων δεν θα βρουν χρόνο ανάπαυλας στο επόμενο διάστημα. Πολύ περισσότερο, που ο Ταγίπ Ερντογάν σχεδιάζει μια εκτεταμένη και βαθιά πολιτειακή αλλαγή, με τη μετατροπή της Δημοκρατίας σε προεδρική και την ανάληψη του προεδρικού θώκου από τον ίδιον, το 2014.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Η. ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - [email protected]
