Μυθικοί καλλιτέχνες των αρχών του 20ου αιώνα συνδιαλέγονται με τη σύγχρονη μουσική δημιουργία, μέσα από τη ζωντανή επένδυση σπουδαίων ταινιών του βωβού κινηματογράφου.
Πέντε ταινίες – σταθμοί του βωβού κινηματογράφου, που κινούνται μεταξύ αφηρημένης τέχνης, dada και σουρεαλισμού, σπάνε τη σιωπή τους και προβάλλονται με τη μουσική «φωνή» που τους χαρίζουν οι σύγχρονες συνθέσεις ελλήνων δημιουργών, αλλά και των Ερίκ Σατί και Χανς Άισλερ, ερμηνευμένες από το μουσικό σχήμα Ergon Ensemble, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σήμερα, Τρίτη 14 Μαΐου, στις 8.30 το βράδυ.
Υπό τη διεύθυνση του Βασίλη Τσιατσιάνη και την καλλιτεχνική επιμέλεια του υπεύθυνου των Ergon Ensemble, συνθέτη Αλέξανδρου Μούζα, το μουσικό σύνολο θα ερμηνεύσει ζωντανά τις μουσικές συνοδείες των παράδοξων, ποιητικών και εκκεντρικών αυτών ταινιών, οι οποίες δημιουργήθηκαν από κορυφαίους τολμηρούς και πρωτοπόρους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα και δεν έχουν συμβατική μυθοπλασία ή γραμμική εξέλιξη, αλλά επιχειρούν έναν διάλογο κινηματογράφου, φωτογραφίας και ποίησης.
Οι ταινίες και οι συνθέτες
«Regen» - Χανς Άισλερ
Το «Regen» (Η βροχή) του 1929, διάρκειας 14΄, σε σκηνοθεσία του Γιόρις Ίβενς και σενάριο του Μάνους Φράνκεν, ανήκει στην κατηγορία των ταινιών City Symphonies.
Το «Regen» (Η βροχή) του 1929, διάρκειας 14΄, σε σκηνοθεσία του Γιόρις Ίβενς και σενάριο του Μάνους Φράνκεν, ανήκει στην κατηγορία των ταινιών City Symphonies. Ο σκηνοθέτης περιφέρει την κάμερά του στο Άμστερνταμ μία βροχερή ημέρα και καταγράφει τις μεταμορφώσεις της πόλης, από τους ηλιόλουστους δρόμους, την αλλαγή του καιρού, τις πρώτες σταγόνες, τον ουρανό που καθαρίζει σιγά σιγά και τον ήλιο που ξαναγυρίζει. Ο μοντερνιστής - κομμουνιστής Χανς Άισλερ συνθέτει για την ταινία «Δεκατέσσερις τρόπους για να περιγράψεις τη βροχή» (έργο 70).
«Entr’acte» - Ερίκ Σατί
Το «Entr’acte» (Διάλειμμα) του Ρενέ Κλερ, είναι μια αναρχική και σατιρική επίθεση στην άρχουσα τάξη και την αστική αισθητική, αλλά και μια εικαστική δήλωση εναντίον του Σουρεαλισμού.
Το «Entr’acte» (Διάλειμμα) του 1924, διάρκειας 19΄, σε σκηνοθεσία του Ρενέ Κλερ, ο οποίος συνυπογράφει και το σενάριο με τον Φρανσίς Πικαμπιά, είναι μια αναρχική και σατιρική επίθεση στην άρχουσα τάξη και την αστική αισθητική, αλλά και μια εικαστική δήλωση εναντίον του Σουρεαλισμού και του Αντρέ Μπρετόν ειδικά, έργο των ντανταϊστικών κύκλων της πόλης και αποτελεί ένα πείραμα στον καθαρό κινηματογραφικό λόγο με αντισυμβατικές για την εποχή τεχνικές. Τη μουσική επένδυση συνέθεσε ο επίσης πρωτοπόρος Ερίκ Σατί, με ήχους των μιούζικ - χολ, της ράγκταϊμ και της τζαζ.
«Anémic cinema» - Γιάννης Κυριακίδης
Η πειραματική ταινία του 1926, «Anémic cinema», των Μαρσέλ Ντυσάν και Μαν Ρέι είναι μία σειρά από πλάνα δίσκων που καθώς περιστρέφονται, δημιουργούν την ψευδαίσθηση της τρισδιάστατης.
Η πειραματική ταινία του 1926, διάρκειας 7΄, των Μαρσέλ Ντυσάν και Μαν Ρέι είναι μία σειρά από πλάνα δίσκων με αφηρημένες σπειροειδείς εικόνες, που, καθώς περιστρέφονται, δημιουργούν την ψευδαίσθηση της τρισδιάστατης κίνησης και συνδυάζονται με εννέα φράσεις – λογοπαίγνια. Ο Γιάννης Κυριακίδης έντυσε μουσικά την ταινία, με μία σύνθεση γραμμένη ειδικά για αυτήν τη βραδιά.
«L’ étoile de mer» - Νικόλας Τζώρτζης
Το σουρεαλιστικό «L’ étoile de mer» (Ο αστερίας), του 1928, σε σκηνοθεσία του Μαν Ρέι και σενάριο του Ρομπέρ Ντενός συμβολίζει για τον δημιουργό του τον χαμένο έρωτα.
Το σουρεαλιστικό «L’ étoile de mer» (Ο αστερίας), του 1928, σε σκηνοθεσία του Μαν Ρέι και σενάριο του Ρομπέρ Ντενός συμβολίζει για τον δημιουργό του τον χαμένο έρωτα. Τα πλάνα είναι γυρισμένα μέσα από παραμορφωτικούς καθρέφτες ή θολά τζάμια χωρίς εστίαση και το αποτέλεσμα είναι φευγαλέες ονειρικές εικόνες, μια ηδονοβλεπτική πρόκληση προς τον θεατή, μια υπόνοια ερωτικής συνεύρεσης. Τη μουσική της ταινίας συνέθεσε ειδικά για τη συναυλία ο Νικόλας Τζώρτζης. «Ανδαλουσιανός σκύλος» - Αλέξανδρος Μούζας
«Ανδαλουσιανός σκύλος», στην απόλυτη αυτή σουρεαλιστική εκδοχή κινηματογράφου του 1929, ο Λουίς Μπουνιουέλ και ο Σαλβαδόρ Νταλί (στη φωτογραφία) έγραψαν το σενάριο μέσα σε δέκα μέρες.
Στην απόλυτη αυτή σουρεαλιστική εκδοχή κινηματογράφου του 1929, ο Λουίς Μπουνιουέλ και ο Σαλβαδόρ Νταλί έγραψαν το σενάριο μέσα σε δέκα μέρες με υλικά από τα όνειρά τους και έκαναν μια συρραφή από φαινομενικά ασύνδετες, αιφνιδιαστικές και αισθητικά προκλητικές σκηνές. Μάλιστα, ο Μπουνιουέλ είπε ότι ο μόνος όρος που υπήρχε στη συνεργασία με τον Νταλί ήταν ότι «καμιά ιδέα ή εικόνα, που μπορούσε να παραπέμπει σε οποιαδήποτε λογική ερμηνεία, δεν ήταν αποδεκτή». Η ταινία άρεσε στο κοινό και παιζόταν συνεχώς επί 8 μήνες, προς μεγάλη απογοήτευση των δημιουργών της, οι οποίοι πίστευαν ότι ήταν μια γροθιά εναντίον των αστών που υποστήριζαν κάθε πρωτοπορία και ότι θα απέρριπταν τον ακραίο σουρεαλισμό της.
Η νέα σύνθεση του Αλέξανδρου Μούζα για την επένδυση της ταινίας προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ του σουρεαλιστικού παραληρήματος του φιλμ και μιας στοιχειώδους οργάνωσης που απαιτεί μια «αξιοπρεπής» μουσική σύνθεση.
Πληροφορίες
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος», Βασιλίσσης Σοφίας και Κόκκαλη, Αμπελόκηποι - Αθήνα, τηλ.: 210 7282333. Τιμές εισιτηρίων: 25, 16 ευρώ, ειδικές τιμές: 65+, πολύτεκνοι: 10 ευρώ, φοιτητές – νέοι – άνεργοι – ΑΜΕΑ: 6 ευρώ.
