Ένας από τους σημαντικότερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, ο Βέλγος Πιέρ Ντελίν επιλέχθηκε για το φετινό βραβείο Άμπελ Μαθηματικών. Ο 69χρονος καθηγητής του Πρίνστον βραβεύτηκε για τη «δημιουργική συνεισφορά του στην αλγεβρική γεωμετρία και την μεταμορφωτική επίδρασή του στη θεωρία αριθμών, τη θεωρία αντιπροσώπευσης και σχετικά πεδία».
Η πρόεδρος της Νορβηγικής Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων που θέσπισε το βραβείο αυτό το 2002, Κρίστι Στρομ Μπουλ, ανακοίνωσε τη βράβευση την περασμένη Τετάρτη από το Όσλο. Το βραβείο Άμπελ θεωρείται ισοδύναμο του βραβείου Νόμπελ, το οποίο δεν αποδίδεται στο πεδίο των μαθηματικών. Συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 6 εκατομμυρίων νορβηγικών κορώνων (περίπου 800.000 ευρώ) και θα απονεμηθεί στον Ντελίν από τον βασιλιά Χάραλντ Ε’ στις 21 Μαΐου σε τελετή στο Όσλο.
Το βραβείο αναγνωρίζει τις σημαντικότερες και πιο επιδραστικές συνεισφορές στον τομέα των μαθηματικών επιστημών. Σύμφωνα με την επιτροπή της ακαδημίας, «οι ισχυρές ιδέες, μεθόδοι και αποτελέσματα του Ντελίν συνεχίζουν να επηρεάζουν την ανάπτυξη της αλγεβραϊκής γεωμετρίας και των μαθηματικών στο σύνολό τους».
Η αλγεβρική γεωμετρία εξετάζει γεωμετρικά αντικείμενα που αποτελούν σύνολα λύσεων αλγεβρικών εξισώσεων, για παράδειγμα η ακτίνα ενός κύκλου r μπορεί να περιγραφεί από την εξίσωση x2+y2=r2. Η αλγεβρική γεωμετρία έχει αποδειχθεί πως σχετίζεται με πολλά πεδία μαθηματικών, ιδιαίτερα με τη θεωρία αριθμών, τον κλάδο που ασχολείται με τις ιδιότητες των ακέραιων αριθμών.
Η σχέση αυτή φαίνεται στην αναλογία μεταξύ της υπόθεσης Riemann, που περιγράφει τη σχέση μεταξύ πρώτων αριθμών, και τις λεγόμενες εικασίες Weil, οι οποίες προτάθηκαν πρώτη φορά από το Γάλλο Αντρέ Βέιλ το 1949 και αποτελούν το πιο διάσημο επίτευγμα του Ντελίν. Από τις τέσσερις εικασίες Weil, οι τρεις πρώτες αποδείχθηκαν τη δεκαετία του ’60, ενώ ο Ντελίν απέδειξε την τέταρτη και πιο δύσκολη, απευθείας ανάλογη της υπόθεσης Riemann. Η υπόθεση Riemann παραμένει το πιο διάσημο άλυτο πρόβλημα μαθηματικών.
Ο καθηγητής Ντελίν πήγε στο Πρίνστον το 1984, μετά από 14 χρόνια στο Ινστιτούτο IHES στο Παρίσι, όπου είχε διοριστεί ως το νεαρότερο μόνιμο μέλος στην ιστορία του ινστιτούτου. Ο πατέρας του τον ενθάρρυνε να γίνει μηχανικός αλλά ο Ντελίν προτίμησε να ακολουθήσει το πάθος του, τα μαθηματικά και την έρευνα.
Το έργο του Ντελίν επηρεάστηκε από το μέντορά του Αλεξάντερ Γκρότεντικ, ενώ απέδειξε παραπλεύρως και μία εικασία του θρυλικού Ινδού μαθηματικού Σρινιβάσα Ραμανουτζάν. Αξίζει να σημειωθεί πως το 1978 ο Ντελίν βραβεύτηκε για το έργο του με το τότε αντίστοιχο «Νόμπελ Μαθηματικών» με την ονομασία Fields Medal, το οποίο μπορούσε να απονεμηθεί μόνο σε μαθηματικούς κάτω των 40 ετών.
