Οι τοίχοι της Ποικίλης Στοάς ήταν διακοσμημένοι με έργα ονομαστών ζωγράφων και θέματα από μυθικά και ιστορικά κατορθώματα των Αθηναίων, με γνωστότερο όλων τη Μάχη του Μαραθώνα. Ήταν πολυσύχναστη, ιδανική για προστασία από καιρικά φαινόμενα, ευχάριστες συναντήσεις και επαφή με τις διδασκαλίες του φιλόσοφου Ζήνωνα και των στωικών. Χτίστηκε μεταξύ 475 με 450 π.Χ. και αρχικά ονομάστηκε Στοά του Πεισιάνικτου, από τον Αθηναίο που χρηματοδότησε την κατασκευή της και πιθανόν ήταν γαμπρός του Κίμωνα.
Να συνεχιστούν οι ανασκαφές
Μία από τις χάλκινες ασπίδες που λαφυραγώγησαν οι Αθηναίοι μετά την σπουδαία νίκη τους επί των Σπαρτιατών στην Σφακτηρία και έθεσαν σε δημόσια θέα στην Ποικίλη Στοά.
Μέρος της Ποικίλης Στοάς έχει αποκαλυφθεί σε οικοδομικό τετράγωνο στο Μοναστηράκι από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, η οποία επιθυμεί να συνεχίσει τις ανασκαφικές έρευνες.
Για να το κάνει όμως πρέπει να απαλλοτριώσει ή να εξαγοράσει απευθείας - με δική της δαπάνη υπέρ του ελληνικού Δημοσίου - τα οικόπεδα που βρίσκονται επί των οδών Αγίου Φιλίππου 20 και Αδριανού και Αγίου Φιλίππου 14. Σε αυτά υπάρχουν δύο κτίρια των αρχών του 19ου αιώνα - τα μοναδικά κτίσματα που απομένουν στο ανατολικό μέτωπο του τετραγώνου -, τα οποία σήμερα στεγάζουν επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και έχουν υποστεί πολλές επεμβάσεις. Η δε απομάκρυνσή τους θα βοηθήσει στην αποκάλυψη ευρύτερου τμήματος του αρχαίου μνημείου.
Οικόπεδο πάνω από το μέσο της Στοάς
Συγκεκριμένα, το οικόπεδο που βρίσκεται επί της οδού Αγίου Φιλίππου 14 βρίσκεται ακριβώς πάνω από το μέσο της Στοάς του 5ου αιώνα, κρύβοντας ένα μακρύ τμήμα τού πίσω τοίχου, εσωτερικούς και εξωτερικούς κίονες, ενώ το οικόπεδο που είναι στη γωνία Αδριανού και Αγίου Φιλίππου 20 καλύπτει την περιοχή ακριβώς μπροστά από την Ποικίλη Στοά και μερικώς τον ποταμό Ηριδανό.
Έγκριση από το ΚΑΣ
Λύση έδωσε η ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), που ενέκρινε το σχετικό αίτημα της Αμερικανικής Σχολής, δίνοντας προτεραιότητα σε μια σημαντική από αρχαιολογική άποψη περιοχή, κάποτε πολυσύχναστη και με πολυάριθμα μνημεία, όπου η ανάδυση νέων ιστορικών πληροφοριών θεωρείται βέβαιη.
Πεισιάνακτος ή Ποικίλη Στοά
Πρόκειται για το ευρύτερα γνωστό κτίριο της Αγοράς της περιόδου του Κίμωνος και ένα από τα πιο φημισμένα κοσμικά οικοδομήματα της αρχαίας Αθήνας, που ξεχωρίζει τόσο για την επιμελημένη του σχεδίαση και δόμηση όσο και για την πολυτέλειά του. Η στοά ονομάστηκε αρχικά «Στοά Πεισιάνακτος» από τον (πιθανό) γυναικάδελφο του Κίμωνος Πεισιάνακτα, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την χρηματοδότηση της εκτέλεσης του έργου κατά μήκος της βόρειας πλευράς του τετραγώνου της Αγοράς.
Σύντομα μετά την ανέγερσή της, στην δεκαετία 470-460 π.Χ., οι εσωτερικοί της τοίχοι κοσμήθηκαν με μία σειρά από ζωγραφικές παραστάσεις, με αποτέλεσμα από τον 4ο αιώνα και μετά να γίνει γνωστή με την οικεία στους αρχαίους συγγραφείς επωνυμία «Ποικίλη» (ζωγραφισμένη, πολύχρωμη), την οποία μνημονεύουν ως επίσημη ονομασία της και οι σωζόμενες επιγραφές. Επιπλέον, η Στοά στέγαζε και άλλα απτά ενθύμια των αθηναϊκών θριάμβων, λόγου χάρη τις χάλκινες ασπίδες που Αθηναίοι πήραν ως λάφυρα από τους Λακεδαιμονίους που αιχμαλώτισαν στην νήσο Σφακτηρία το 425 π.Χ..
Πέραν αυτών, η Ποικίλη Στοά ήταν πολυσύχναστη και συνδεδεμένη με σημαντικά ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα, επιτελώντας πληθώρα λειτουργιών. Η μεγάλη εισροή ατόμων στον χώρο της Στοάς ίσως να στάθηκε η αφορμή για την έκθεση των ζωγραφικών έργων και των λοιπών κειμηλίων, τα οποία, πέρα από την τέρψη που προσέφεραν στους επισκέπτες, προφανώς αποσκοπούσαν και στην διοχέτευση πολιτικών μηνυμάτων στον λαό. Η περιοχή πίσω από την Στοά, όπου υπήρχαν τα σπίτια πλουσίων πολιτών, αποτελούσε, σύμφωνα με τις παραδιδόμενες μαρτυρίες, τον ευσεβή πόθο κάθε Αθηναίου για την απόκτηση κατοικίας.
