«Πολύ αόριστα» και «ανώφελα» χαρακτήρισε η Greenpeace τα σχέδια του Αρκτικού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση μιας πετρελαιοκηλίδας στην Αρκτική. Είχε προηγηθεί η δημοσίευση, από το πρακτορείο Reuters, των βασικών σημείων που περιλαμβάνονται σε προσχέδιο συμφωνίας 21 σελίδων, το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί το Μάιο.
Η Greenpeace υποστηρίζει ότι το κείμενο δεν καθορίζει τις ευθύνες των πετρελαϊκών ομίλων σε περίπτωση ατυχήματος κατά τη διάρκεια μελλοντικών γεωτρήσεων στην περιοχή. «Η συμφωνία δεν κάνει τίποτε για να προστατεύσει το περιβάλλον της Αρκτικής ή τους κατοίκους της Αρκτικής... είναι πρακτικά ανώφελη», δήλωσε η Κρίστι Φέργκιουσον από το καναδικό παράρτημα της οργάνωσης.
Το κείμενο συντάχθηκε από αντιπροσώπους των οκτώ κρατών που συμμετέχουν στο Αρκτικό Συμβούλιο (ΗΠΑ, Ρωσία, Καναδά, Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Ισλανδία, Δανία). Αναφέρει μεταξύ άλλων ότι τα κράτη αυτά «θα πρέπει να διατηρούν ένα εθνικό σύστημα άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης από πετρέλαιο», όμως δεν δίνει λεπτομέρειες για το τι θα περιλαμβάνει το σύστημα αυτό ή πώς θα συμβάλλουν οι ίδιες οι εταιρείες.
Παρότι οι οικολογικές οργανώσεις – και όχι μόνο – προειδοποιούν για τεράστιους κινδύνους από τις γεωτρήσεις στην απομονωμένη περιοχή της Αρκτικής, η Royal Dutch Shell, η Lukoil, η Statoil και η ConocoPhilips μεταξύ άλλων, εμφανίζονται διατεθειμένες να επωμιστούν το ρίσκο και το μεγάλο κόστος. Ο λόγος είναι ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κέντρου Γεωλογικών Ερευνών των Ηνωμένων Πολιτειών, η Αρκτική κρύβει το 13% του πετρελαίου και το 30% του φυσικού αερίου που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη.
Στο κείμενο γίνεται λόγος για προσωπικό και από τις οκτώ χώρες, που θα βρίσκεται επί ποδός 24 ώρες το 24ωρο, σε περίπτωση ατυχήματος, για ασκήσεις ετοιμότητας και καλύτερους ελέγχους. Επίσης, το Αρκτικό Συμβούλιο ζητά την υιοθέτηση νόμων που θα επιτρέπουν την ταχεία μεταφορά εξοπλισμού για τον καθαρισμό πετρελαιοκηλίδων. Γίνεται, ωστόσο, σαφές ότι η συμφωνία δεν είναι δεσμευτική, παρά μόνο σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις για ένα κράτος που θα βοηθήσει ένα άλλο σε περίπτωση ατυχήματος.
«Κανείς δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει μια καταστροφή τύπου Deepwater Horizon στην Αρκτική», πρόσθεσε η κ. Φέργκιουσον μιλώντας στην καναδική Globe and Mail και αναφερόμενη στην τεράστια πετρελαιοκηλίδα, στον Κόλπο του Μεξικού, το 2010. Τότε, αν και είχαν επιστρατευθεί εξειδικευμένο προσωπικό, ειδικά πλοία και εξοπλισμός τελευταίας τεχνολογίας, με κόστος πολλών δισεκατομμυρίων, η διαρροή σχεδόν 5 εκατομμυρίων βαρελιών αργού πετρελαίου συνεχιζόταν επί τρεις μήνες.
