Οι αυτοκαταστρεφόμενες συσκευές αποτελούσαν ανέκαθεν ένα από τα αγαπημένα «μοτίβα» της «κατασκοπευτικής» φαντασίας, από το «Mission Impossible» μέχρι τον… «Αστυνόμο Σαΐνη». Ωστόσο, φαίνεται ότι η συγκεκριμένη προοπτική ενδεχομένως να εισέλθει στη σφαίρα της πραγματικότητας χάρη στη δουλειά της DARPA του αμερικανικού Πενταγώνου.
Ο σκοπός είναι η ανάπτυξη ηλεκτρονικού εξοπλισμού ο οποίος θα μπορεί να αυτοκαταστραφεί- κυριολεκτικά, αποσυντεθεί- κατόπιν σχετικής εντολής ή ειδικού προγραμματισμού, για να μην πέσει σε εχθρικά χέρια. Σε σχετική ανακοίνωση της DARPA, αναφέρεται ότι το πρόγραμμα VAPR («Vanishing, Programmable Resources») στοχεύει στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών συστημάτων που θα έχουν τη δυνατότητα «φυσικής εξαφάνισης», με ελέγξιμο, κατά παραγγελία τρόπο.
Ο εξοπλισμός αυτός είτε θα αποσυντίθεται/διασπάται σε ουσίες που δεν είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον, ή θα απορροφάται από το ανθρώπινο σώμα, εάν πρόκειται για ειδικά εμφυτεύματα. Στη δεύτερη περίπτωση, το πρόγραμμα θα μπορούσε να «δέσει» με ένα άλλο πρόγραμμα της DARPA, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη «ιατρικών» νανορομπότ που θα παρατηρούν την υγεία του φορέα τους ή ακόμη και θα σπεύδουν σε «επιδιορθώσεις», σε περίπτωση ιατρικού προβλήματος.
Ένα ενδιαφέρον σημείο του όλου προγράμματος έχει να κάνει με την επιλογή «προγραμματισμού» αυτοκαταστροφής συσκευών: ο μελλοντικός εξοπλισμός ενδεχομένως να προορίζεται κάποια στιγμή να αυτοκαταστραφεί «αυτόματα», κάποια στιγμή η οποία είναι προκαθορισμένη από την στιγμή της κατασκευής του.
Γενικότερα πάντως, το πρόγραμμα, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, αφορά κυρίως μικρές ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τσιπ και αισθητήρες, όχι ολόκληρα οχήματα, όπλα ή αεροσκάφη, καθώς σκοπός είναι να εξασφαλιστεί ότι τα πραγματικά high tech εξαρτήματα δεν θα πέσουν σε ξένα χέρια.
Το πρόγραμμα VAPR δεν θα ξεκινήσει εκ του μηδενός, καθώς ερευνητές της DARPA παρουσίασαν κάποια πολύ λεπτά τμήματα ηλεκτρονικού εξοπλισμού, φτιαγμένα από πυρίτιο και μαγνήσιο, τα οποία μπορούσαν να αποσυντίθενται, μετατρεπόμενα σε υγρό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για ανάπτυξη μικροσκοπικών αισθητήρων, οι οποίοι θα διασκορπίζονται σε μία περιοχή και μετά το πέρας της αποστολής τους θα αποσυντίθενται στο περιβάλλον, από το οποίο και θα απορροφώνται.
Επίσης, δεν μπορούν να παραβλεφθούν και οι πιθανές πολιτικές εφαρμογές, όπως, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις απώλειας/ κλοπής ενός smartphone, για να διασφαλιστεί ότι τα προσωπικά δεδομένα του κατόχου του δεν θα φτάσουν στα χέρια κακοποιών στοιχείων.
Ως ημέρα υποβολής προτάσεων για το πρόγραμμα VAPR ορίστηκε η 14η Φεβρουαρίου, στο Capital Conference Center στο Άρλινγκτον, όπου ενδιαφερόμενοι ερευνητές και εταιρείες θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για το όλο εγχείρημα.
