Μπορντό, Πέμπτη βράδυ. Σε ένα κατάμεστο εκθεσιακό κέντρο, 8.000 άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί για να ακούσουν τον Λιονέλ Ζοσπέν. Η εκδήλωση είναι μια από τις σημαντικότερες της προεκλογικής εκστρατείας. Ομως εκείνος μοιάζει κάπως αμήχανος. Εχει άνεση στο λόγο του, αλλά χωρίς ρητορικές εξάρσεις. Και τα χειροκροτήματα φαίνονται λίγο στημένα.
Η εξήγηση είναι απλή: ο Λιονέλ Ζοσπέν δεν είναι καλός στο να ξεσηκώνει τα πλήθη. Ο φυσικός του χώρος είναι το κοινοβούλιο, προτιμά να μιλά με επιχειρήματα παρά να βγάζει κραυγές. Αναγκάστηκε όμως να βγει στο «δρόμο» στην προσπάθειά του να κερδίσει τον απερχόμενο πρόεδρο Σιράκ.
Ο πρώτος γύρος θα γίνει την ερχόμενη Κυριακή, και ο Ζοσπέν είναι πίσω στις δημοσκοπήσεις. Το βασικό μέλημά του είναι να εξασφαλίσει ότι στον δεύτερο γύρο οι ψήφοι προς τους άλλους αριστερούς υποψήφιους θα έλθουν στο στρατόπεδό του.
Για τον Σιράκ, τα πράγματα φαίνονται πιο εύκολα. Οι δεξιοί ανταγωνιστές του δεν παρουσιάζουν πολύ καλές επιδόσεις, και οι περισσότεροι έχουν δεσμευθεί να τον υποστηρίξουν στον δεύτερο γύρο. Μόνο ο Ζαν-Μαρί Λεπέν, που αναμένεται να πάρει γύρω στο 10% στον πρώτο γύρο, αρνείται να δεσμευτεί.
Ακόμη και η κρίση στη Μέση Ανατολή φαίνεται να ευνοεί τον Σιράκ, που ως πρόεδρος της χώρας έχει την ευθύνη για τα διεθνή θέματα.
Το βασικό σύνθημα του Λιονέλ Ζοσπέν είναι «Ενας διαφορετικός τρόπος άσκησης της προεδρίας». Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα σοβαρό σύνθημα από ένα σοβαρό άνθρωπο, σημειώνει ο Ρόμπερτ Γκρέιαμ στους Financial Times.
Μέχρι στιγμής, όμως, δεν τον έχει βοηθήσει και πολύ. Την περασμένη εβδομάδα υιοθετήθηκε ένα καινούργιο σύνθημα, που υπόσχεται να είναι πιο αποτελεσματικό: «Για μια πιο δίκαιη Γαλλία». Η δικαιοσύνη είναι άλλωστε ένα από τα θέματα στα οποία έχει επιμείνει ο Ζοσπέν εδώ και έξι εβδομάδες που έχει αρχίσει η προεκλογική του εκστρατεία. Μόνο που τόσο αυτό το σύνθημα όσο και το προηγούμενο μοιάζει να μη συνεπαίρνουν το ακροατήριο, είναι κάπως αόριστα και δυσνόητα.
Η αοριστία των συνθημάτων δεν είναι όμως το μόνο πρόβλημα αυτής της εκστρατείας. Τις πρώτες μέρες, ο Ζοσπέν έσπευσε να δηλώσει ότι δεν κατεβαίνει ως σοσιαλιστής, σε μια φανερή προσπάθεια να προσελκύσει τη μεσαία ψήφο. Η δήλωση εκείνη θεωρείται πλέον λάθος, καθώς προκάλεσε σύγχυση και έδωσε γόνιμο έδαφος στους άλλους αριστερούς υποψήφιους.
«Ο Ζοσπέν άρχισε την εκστρατεία του με το μυαλό στον δεύτερο γύρο, ενώ θα έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσει τον βασικό του πυρήνα», σχολιάζει στέλεχος μιας εταιρείας δημοσκοπήσεων.
Ετσι, στο Μπορντό, μόλις ανέβηκε στο βήμα, ο Ζοσπέν έσπευσε να δηλώσει «Είμαι άνθρωπος της Αριστεράς». Ανάμεσα στο κοινό, άλλωστε, βρίσκεται και ο Λούλα ντα Σίλβα, ο ριζοσπάστης Βραζιλιάνος που διεκδικεί σε λίγους μήνες την προεδρία στη δική του χώρα ως πρόεδρος του Εργατικού Κόμματος. Ο Ζοσπέν προσπαθεί να κερδίσει την ψήφο του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης και η παρουσία του θρυλικού Λούλα τού δίνει την ευκαιρία να αναλύσει το πρόβλημα της ανάπτυξης στον Τρίτο Κόσμο. «Αν εκλεγώ πρόεδρος της Γαλλίας», τονίζει, «θα προτείνω να διαγραφεί το χρέος όλων των φτωχών χωρών».
Ο σοσιαλιστής υποψήφιος εκμεταλλεύεται ακόμη την ευκαιρία για να σημειώσει ότι η Αριστερά στη Γαλλία βρίσκεται πίσω από όλες τις κοινωνικές κατακτήσεις της χώρας. «Η πραγματική διαφορά με τη Δεξιά είναι ότι εγώ είμαι με το μέρος της κοινωνικής δικαιοσύνης», διακηρύσσει. Και για να το αποδείξει, υπενθυμίζει ότι εκείνος εφάρμοσε την εβδομάδα των 35 ωρών και τα προγράμματα απασχόλησης των νέων. Οσο για το μέλλον, υπόσχεται ότι θα δημιουργήσει 900.000 θέσεις εργασίας μέσα στην επόμενη πενταετία.
Το όνομα του Σιράκ δεν θα αναφερθεί εκείνο το βράδυ παρά μονάχα μια φορά. Οι προσωπικές επιθέσεις που εκτόξευσε τον τελευταίο καιρό εναντίον του αντιπάλου του – «είναι γερασμένος και φθαρμένος από την εξουσία»- δεν έκαναν καλό στον Ζοσπέν. Ο σοσιαλιστής υποψήφιος αρκείται έτσι να κάνει μια αναφορά στην άρνηση του Σιράκ να καταθέσει στους δικαστές για ένα σκάνδαλο την εποχή που ήταν δήμαρχος του Παρισιού.
Συνολικά θα μιλήσει 80 λεπτά. Και όλη αυτή την ώρα δεν θα κάνει παρά ένα, χλιαρό αστεϊσμό. Ο Λιονέλ Ζοσπέν είναι πολύ σοβαρός και έχει πάρει αυτή τη δεύτερη απόπειρά του να γίνει πρόεδρος πολύ στα σοβαρά.
