Μία ρομποτική πλατφόρμα η οποία αναμένεται να δώσει νέες διαστάσεις στην εξερεύνηση των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος αναπτύσσουν ερευνητές του πανεπιστημίου Στάνφορντ σε συνεργασία με το Jet Propulsion Laboratory της NASA και το ΜΙΤ.
Η συνολική «πρόταση» σε πρώτη φάση αφορά τον Φόβο, δορυφόρο του Αρη και περιλαμβάνει ένα «μητρικό» διαστημόπλοιο, το οποίο θα μεταφέρει και στη συνέχεια θα αναπτύξει έναν αριθμό από τα συγκεκριμένα σφαιρικά ρομπότ - τα οποία αποκαλούνται «σκαντζόχοιροι», λόγω των «αγκαθιών» στην επιφάνειά τους. Ο κάθε «σκαντζόχοιρος» έχει διάμετρο μισού μέτρου και θα μπορεί να «κυλήσει» στην επιφάνεια του φεγγαριού του Αρη, συλλέγοντας πολύτιμες πληροφορίες.
«Πατέρας» του προγράμματος είναι ο Μάρκο Παβόνε, βοηθός καθηγητής του τμήματος Αεροναυτικής και Αστροναυτικής του Στάνφορντ. Το όλο σύστημα βασίζεται στην ομαλή επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ του μητρικού σκάφους- Phobos Surveyor, και των «σκαντζοχοίρων». Το σκάφος, το οποίο φέρει δύο ηλιακούς συλλέκτες, θα μείνει σε τροχιά γύρω από το Φόβο κατά την αποστολή. Ήδη έχει κατασκευαστεί ένα πρωτότυπο, ενώ έχουν αναπτυχθεί και δοκιμαστεί ήδη δύο γενεές «σκαντζοχοίρων» με μία τρίτη να ετοιμάζεται. Οι «σκαντζόχοιροι» δεν διαθέτουν τροχούς, όπως τα οχήματα που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή, καθώς βασίζονται σε τρεις περιστρεφόμενους δίσκους στο εσωτερικό τους για να παρέχεται η απαιτούμενη δύναμη για την κίνησή τους.
Το Phobos Surveyor θα στέλνει σε αποστολή έναν «σκαντζόχοιρο» τη φορά, και στη συνέχεια το σκάφος θα επικοινωνεί με τα ρομπότ για να εξακριβώνεται η θέση και ο προσανατολισμός τους. Στη συνέχεια, θα σχεδιάζεται η διαδρομή την οποία θα πρέπει να ακολουθεί ο κάθε «σκαντζόχοιρος», ο οποίος θα αποστέλλει επιστημονικά δεδομένα στους ερευνητές στη Γη. Η διάρκεια της αποστολής θα κυμαίνεται μεταξύ δύο και τριών ετών (δύο έτη πτήσης προς τον Φόβο, και αρκετοί μήνες για τη χαρτογράφηση της επιφάνειας). Ο Παβόνε χαρακτηρίζει το πρόγραμμα ως το «επόμενο επίπεδο αυτονομίας στο Διάστημα», καθώς το όλο σύστημα προϋποθέτει ανθρώπινη επέμβαση/ χειρισμό σε λίγα μόνο σημεία.
Πέρα από τον Φόβο, οι ρομποτικοί «σκαντζόχοιροι» και το μητρικό σκάφος θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την εξερεύνηση πολλών από τα μικρότερα ουράνια σώματα του ηλιακού μας συστήματος, όπως δορυφόροι πλανητών και αστεροειδείς.
Στην περίπτωση του Φόβου, το Phobos Surveyor αναμένεται να βοηθήσει στην εξιχνίαση του «μυστηρίου» γύρω από την προέλευσή του: εάν πρόκειται για έναν αστεροειδή που «αιχμαλωτίστηκε» από τη βαρύτητα του Αρη, ή για ένα κομμάτι του Αρη που αποσπάστηκε από τον πλανήτη μετά από συντριβή αστεροειδούς. Σύμφωνα με τα σχέδια της ομάδας του Παβόνε, οι «σκαντζόχοιροι» θα προσεδαφιστούν σε σημεία γύρω από τον κρατήρα Στίκνεϊ.
Ο Φόβος θεωρείται πιο «εύκολος» προορισμός από τον Κόκκινο Πλανήτη όσον αφορά την εξερεύνησή του, καθώς η βαρύτητά του είναι χίλιες φορές μικρότερη από αυτήν του Αρη, οπότε και ενδεχομένως στο μέλλον να χρησιμοποιηθεί ως «βάση» για την εξερεύνηση του πλανήτη από επανδρωμένες αποστολές και ενδεχομένως τον αποικισμό του. Δοκιμές του Phobos Surveyor αναμένεται να λάβουν χώρα εντός διαστήματος 2 - 4 ετών, ενώ εάν το πρόγραμμα εγκριθεί, μια τέτοια αποστολή αναμένεται να ξεκινήσει μέσα σε μία με δύο δεκαετίες.
