Χημικοί από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ κατασκεύασαν υγρό σαπούνι που περιέχει άτομα σιδήρου για να «ελέγχεται» από μαγνήτες, κάτι που σημαίνει ότι το μόνο που απαιτείται για να αφαιρεθεί μαζί με το λεκέ που καθαρίζει είναι η εφαρμογή μαγνητικού πεδίου. Οι ερευνητές - και σίγουρα όχι μόνο αυτοί- ευελπιστούν η τεχνολογία που αναπτύσσουν να μπορέσει να εφαρμοστεί σύντομα ακόμη και για τον καθαρισμό λημμάτων ή πετρελαιοκηλίδων.

Πώς λειτουργεί;

Το σαπούνι είναι φτιαγμένο από μακρομόρια, τα άκρα των οποίων συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο: το ένα ελκύεται από το νερό και το άλλο απωθείται. Η καθαριστική ιδιότητα του σαπουνιού απορρέει από την ικανότητά του να προσκολλάται σε λιπαρές επιφάνειες, όπου το ένα άκρο των μακρομορίων - αυτό που απωθείται από το νερό- αναλαμβάνει δράση διασπώντας τα μόρια του λεκέ. Στη συνέχεια, τα μόρια του σαπουνιού συσσωρεύονται σχηματίζοντας σταγονίδια, στα οποία το άλλο άκρο των μορίων «κοιτάζει» προς τα έξω.

Για να γίνει το σαπούνι τους μαγνητικό, ο καθηγητής Τζούλιαν Ίστοου και η ομάδα του διέλυσαν σίδηρο σε μια σειρά από αδρανείς επιφανειοδραστικές ουσίες αποτελούμενες από ιόντα χλωρίου και βρωμίου, οι οποίες υπάρχουν μεταξύ άλλων στα στοματικά διαλύματα. Από την ένωση αυτή δημιουργήθηκαν σωματίδια με μεταλλικούς πυρήνες που -ξεπερνώντας τα εμπόδια της βαρύτητας και της επιφανειακής τάσης μεταξύ του νερού και της λιπαρής ουσίας- καταλήγουν τελικά στο μαγνήτη.

Οι ιδιότητες του σαπουνιού περιγράφονται στη γερμανική επιθεώρηση Angewandte Chemie από την ομάδα, η οποία έχει στο παρελθόν εργαστεί πάνω σε σαπούνια ευαίσθητα στο φως, στο διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και στις αλλαγές του pH, της θερμοκρασίας και της πίεσης.

Πολλές πιθανές εφαρμογές

Η ικανότητα ενός τέτοιου σαπουνιού να ανταποκρίνεται σε εξωτερικά ερεθίσματα σημαίνει ότι πολλές ιδιότητές του, π.χ. το ότι διαλύεται εύκολα στο νερό, είναι δυνατό να αντιστραφούν με την ενεργοποίηση ενός μαγνήτη αντί της προσθήκης ενός ηλεκτρικού φορτίου, όπως έχει γίνει σε άλλες μελέτες.

Έτσι, ένα υγρό μαγνητικό σαπούνι όπως αυτό που αναπτύσσεται στο Μπρίστολ, θα μπορούσε για παράδειγμα να χρησιμοποιηθεί για τον καθαρισμό μιας πετρελαιοκηλίδας και στη συνέχεια να αφαιρεθεί πολύ εύκολα, όταν ένα κοινό σαπούνι θα διατάρασσε το οικοσύστημα.

Ο καθηγητής Ίστοου παραδέχεται ότι θα αργήσουμε πολύ να δούμε στα ράφια των σούπερ μάρκετ μαγνητικό σαπούνι που... θα κάνει την κουζίνα και το μπάνιο να αστράφτουν. Όπως λέει όμως, και μόνο το ότι «αποδείχθηκε πως είναι εφικτή η ανάπτυξη τέτοιων σαπουνιών, σημαίνει ότι σε μελλοντικές μελέτες, το ίδιο φαινόμενο μπορεί να αναπαραχθεί υπό τη μορφή εμπορικά βιώσιμων υγρών με πολλές εφαρμογές, από τον καθαρισμό νερού μέχρι την παρασκευή προϊόντων βιομηχανικού καθαρισμού.»