Θεωρείται ένα από τα τελευταία ανεξερεύνητα μέρη στον κόσμο και ενδέχεται να μην είναι για πολύ. Μετά από προσπάθειες 20 χρόνων, οι επιστήμονες πιστεύουν πως σύντομα θα καταφέρουν να μπουν και να εξερευνήσουν την υπόγεια λίμνη Βοστόκ στην Ανταρκτική, η οποία καλύπτεται από στρώμα πάγου πάχους τεσσάρων χιλιομέτρων και αποτελεί μόνο ένα κομμάτι ενός δικτύου 200 τέτοιων λιμνών που παραμένουν υγρές λόγω της θερμότητας από τον πυρήνα της Γης.
Ομάδα Ρώσων ερευνητών φέρεται να έχει σταματήσει τη γεώτρηση σε απόσταση μόλις 12 μέτρων από την υγρή επιφάνεια της λίμνης για να μετρήσει τα επίπεδα της πίεσης. Γνωρίζουν πως πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη επιχείρηση. Παρά τον εύλογο ενθουσιασμό - ο ήλιος έχει να δει τη λίμνη πάνω από 20 εκατομμύρια χρόνια- εκφράζονται φόβοι για μόλυνσή της με χημικά από τη γεώτρηση και βακτήρια καθώς και για τις συνέπειες της απότομης έκλυσης αερίων από ένα τέτοιο σώμα νερού, με υψηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου και αζώτου.
«Είναι μια εξαιρετικά σημαντική στιγμή για την επιστήμη και την εξερεύνηση: θα σπάσουν οι πάγοι για να αποκαλυφθεί αυτή η τεράστια λίμνη που δεν γνωρίζαμε καν την ύπαρξή της έως τη δεκαετία του 1990», λέει ο ερευνητής από το Πανεπιστήμιο της Μοντάνα Τζον Πρίσκου. «Εάν όλα πάνε καλά, η στιγμή αυτή θα σηματοδοτήσει ένα εντελώς νέο κεφάλαιο για την κατανόηση του πλανήτη μας και, πιθανότατα, δορυφόρων στο ηλιακό μας σύστημα και πλανητών που βρίσκονται πέρα από αυτό.»
Ο Πρίσκου, που βρίσκεται σε επικοινωνία με τους Ρώσους συναδέλφους του στην Ανταρκτική, λέει ότι θα έχουν πετύχει το στόχο τους μέσα στην προσεχή εβδομάδα. Παραδέχεται ωστόσο ότι υπάρχει πάντοτε περίπτωση η επιχείρηση να συναντήσει εμπόδια, κυρίως εξαιτίας των ακραίων καιρικών συνθηκών. Στο παρελθόν, η γεώτρηση διακόπηκε αρκετές φορές απότομα λόγω οικονομικών δυσκολιών, αλλά και εν μέσω διεθνούς ανησυχίας για πιθανές επιπτώσεις.
Παράλληλες έρευνες
Οι Ρώσοι δεν είναι οι μόνοι που αδημονούν να εξερευνήσουν τις υπόγειες λίμνες της Ανταρκτικής, τις «εξωγήινες» λίμνες όπως τις χαρακτήριζε ένας από τους ερευνητές, αφού «κανείς δεν έχει ξαναπάει εκεί και δεν ξέρουμε τι θα συναντήσουμε». Ομάδες Αμερικανών και Βρετανών σχεδιάζουν αντίστοιχες αποστολές σε μικρότερες λίμνες μέσα στο 2013.
Η Βοστόκ πάντως, πριν ακόμη εξερευνηθεί, θεωρείται το «πετράδι στο στέμμα» της Ανταρκτικής, αφού αναμένεται να δώσει πολύτιμες απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα σχετικά με τη ζωή στη Γη και πέρα από αυτή, σε δορυφόρους όπου επικρατούν παρόμοιες συνθήκες.