Το σκάφος Mars Express της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) ανακάλυψε ενδείξεις για την ύπαρξη –πριν από δισεκατομμύρια χρόνια- ωκεανού σε μεγάλα τμήματα της επιφάνειας του Αρη.
Το σκάφος, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη από το 2003, εντόπισε γεωλογικά ιζήματα στις βόρειες πεδιάδες του «κόκκινου πλανήτη», που παραπέμπουν σε ωκεάνιο βυθό. Στην ίδια περιοχή έχουν βρεθεί οπτικές ενδείξεις για την ύπαρξη αρχαίων ακτογραμμών.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ζερεμί Μουζινό του Ινστιτούτου Πλανητολογίας και Αστροφυσικής της Γκρενόμπλ και του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, δήλωσαν ότι πλέον αυξάνονται οι ενδείξεις ότι όντως κάποτε υπήρχε αφθονία νερού στον πλανήτη.
Το Mars Express, που αναμένεται να συνεχίσει την αποστολή του τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2012, χρησιμοποιεί ένα ραντάρ, το Marsis, που «βλέπει» σε βάθος 60 έως 80 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του Αρη και ψάχνει για νερό σε υγρή μορφή ή σε μορφή πάγου.
Οι ευρωπαίοι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα που επί δύο χρόνια συνέλλεξε αυτό το όργανο και εκτιμούν ότι το σημερινό χαμηλής πυκνότητας υλικό που καλύπτει τις βόρειες πεδιάδες του πλανήτη και το οποίο φαίνεται να περιέχει πάγο προέρχεται από ένα αρχαίο ωκεανό.
Η νέα ανακάλυψη συνέπεσε με μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο γεωφυσικό περιοδικό «Geophysical Research Letters», με επικεφαλής τον Τομ Πάικ του Imperial College του Λονδίνου, η οποία συμπέρανε ότι ο Αρης κατά πάσα πιθανότητα πέρασε από μια μακρά φάση σούπερ-ξηρασίας, η οποία κράτησε πάνω από 600 εκατ. χρόνια και έχει πια εξαφανίσει κάθε πιθανότητα ύπαρξης ζωής στην επιφάνειά του σήμερα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το έδαφος του Αρη δεν εκτέθηκε σε υγρό νερό για πάνω από 5.000 χρόνια από τότε που ο πλανήτης σχηματίστηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο Μουζινό συμφωνεί ότι ακόμα και αν πράγματι υπήρξε ένας τέτοιος ωκεανός, μάλλον δεν θα διατηρήθηκε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, ώστε να γεννηθεί ζωή μέσα σε αυτόν. Το πιθανότερο, κατά τους ερευνητές, είναι ότι το νερό πάγωσε ή εξατμίστηκε στην ατμόσφαιρα σε διάστημα περίπου ενός εκατομμυρίου ετών.
Άλλοι επιστήμονες πάντως δεν έχουν αποκλείσει την πιθανότητα πριν από αυτό τον πρόσκαιρο ωκεανό (πριν από 3 δισεκατομμύρια χρόνια), να είχε υπάρξει ένας άλλος ακόμα πιο παλιός (πριν από 4 δισ. χρόνια), που ίσως να διήρκεσε περισσότερο.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με το BBC και το Science, η ESA και η αντίστοιχη ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos σχεδιάζουν την κοινή αποστολή ExoMars χωρίς να υπολογίζουν πλέον, όπως φαίνεται, στη βοήθεια της αμερικανικής NASA. Η τελευταία αντιμετωπίζει περιορισμούς στον προϋπολογισμό της μετά τις προωθούμενες περικοπές της κυβέρνησης Ομπάμα στο διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ/
Το πρόγραμμα ExoMars -που περιλαμβάνει ένα σκάφος σε τροχιά γύρω από τον Αρη (προγραμματιζόμενη εκτόξευση το 2016) και ένα μεγάλο ρομποτικό εξερευνητικό όχημα τύπου ρόβερ στην επιφάνειά του (εκτόξευση το 2018) έχει αναβληθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα. Αρχικά ήταν μια ευρωπαϊκή ιδέα, η οποία το 2009 συγχωνεύτηκε με ένα παρεμφερές σχέδιο της NASA, την οποία όμως μάλλον θα αντικαταστήσουν οι Ρώσοι, ειδικά μετά την πρόσφατη αποτυχία της ρωσικής αποστολής «Φόβος» που προοριζόταν για τον Αρη. Οι ρωσικοί πύραυλοι «Proton» ίσως είναι αυτοί που θα αναλάβουν την μεταφορά της αποστολής.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
