Τα πτερύγια των καρχαριών περιέχουν υψηλά επίπεδα της νευροτοξίνης β-μεθυλαμινο-L-αλανίνης (BMAA), η οποία συνδέεται με νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ ή η αμυοτροπική πλευρική σκλήρυνση, γνωστή και ως νόσος Λου Γκέριγκ. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι προειδοποιούν ότι όσοι καταναλώνουν σούπες από πτερύγια καρχαρία ή ακόμη και σκευάσματα με χόνδρο καρχαρία ενδέχεται να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης τέτοιων παθήσεων.
Οι επιστήμονες μελέτησαν στο εργαστήριο τα πτερύγια επτά ειδών - μεταξύ των οποίων ο μελανόπτερος, ο σφυροκέφαλος, ο κίτρινος και ο καρχαρίας τροφός- που απαντώνται ανοιχτά των ακτών της Νότιας Φλόριντα. «Οι συγκεντρώσεις BMAA στα δείγματα συνιστούν αιτία ανησυχίας, όχι μόνο στη σούπα από πτερύγια καρχαρία, αλλά και στα συμπληρώματα διατροφής και τις υπόλοιπες βρώσιμες μορφές», λέει η Ντέμπορα Μας, εκ των συντακτών της έκθεσης, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Marine Drugs.
Αφορμή για τη μελέτη φαίνεται πως στάθηκαν τα αποτελέσματα παλαιότερης έρευνας, σύμφωνα με τα οποία άνθρωποι που έπασχαν από Αλτσχάιμερ ή αμυοτροπική πλευρική σκλήρυνση, είχαν στον εγκέφαλό τους ύποπτα υψηλά επίπεδα BMAA, έως και 256 νανογραμμάρια ανά χιλιοστόγραμμο. Αντιθέτως, τα επίπεδα της συγκεκριμένης νευροτοξίνης σε υγιή άτομα ήταν αμελητέα. Στη νέα μελέτη, τα επίπεδα BMAA στα πτερύγια καρχαριών ήταν μεταξύ 144 και 1.836 νανογραμμαρίων ανά χιλιοστόγραμμο.
70 εκ. πτερύγια το χρόνο
Πολλά είδη καρχαριών βρίσκονται κοντά στον αφανισμό εξαιτίας της αυξανόμενης ζήτησης των πτερυγίων τους, κυρίως στην Κίνα, τα οποία μετατρέπονται σε σούπα. Το δημοφιλές πιάτο έχει τις ρίζες του στη δυναστεία των Μινγκ, ενώ στα πτερύγια αποδίδονται λανθασμένα πολλές ευεργετικές ιδιότητες, π.χ. ότι ενισχύουν τις σεξουαλικές επιδόσεις, ότι προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις ή ακόμη και ότι θεραπεύουν από καρκίνο. Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την οργάνωση WildAid, η ζήτηση έχει διπλασιαστεί καθώς η πανάκριβη σούπα έχει φθάσει να αποτελεί σύμβολο πρεστίζ και πλούτου.
Θα μπορούσαν τα αποτελέσματα της νέας μελέτης να κάνουν ό,τι δεν κατάφεραν τόσες απαγορεύσεις και εκστρατείες εναντίον της κατανάλωσης σούπας από πτερύγια καρχαρία; «Καθώς οι καρχαρίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας στους ωκεανούς, η σούπα αυτή δεν βλάπτει μόνο το θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά όπως καταδεικνύει η μελέτη μας, πιθανότατα βλάπτει και τους ανθρώπους που την καταναλώνουν», επισημαίνει ο Νιλ Χάμερσλαγκ, διευθυντής του προγράμματος για τη διατήρηση της θαλάσσιας ζωής στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περίπου 70 εκατομμύρια καρχαρίες αιχμαλωτίζονται για να τους αφαιρεθεί το πτερύγιο και καταλήγουν πίσω στη θάλασσα, όπου αιμορραγούν μέχρι θανάτου. Όπως λέει ο Χάμερσλαγκ, ίσως αυτή η έκθεση «οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης για σούπα από πτερύγιο καρχαρία και της κατανάλωσης προϊόντων καρχαρία, κάτι που θα βοηθούσε και στις προσπάθειες διατήρησης στους ωκεανούς».
