Κάποιες ηγούνται κι άλλες ακολουθούν. Κάποιες αγαπούν την περιπέτεια κι άλλες προτιμούν να κινούνται γύρω από το ίδιο σημείο. Οι μέλισσες, σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, έχουν και αυτές «προσωπικότητα» και για το λόγο αυτό φαίνεται πως κάποιες είναι πιο πρόθυμες από τις υπόλοιπες να αναλάβουν συγκεκριμένες εργασίες. Η μελέτη, η οποία ανατρέπει την επικρατούσα εικόνα ότι όλες οι μέλισσες υπηρετούν τη βασίλισσά τους, είναι η πρώτη που εξετάζει τη μοριακή βάση συγκεκριμένων συμπεριφορών στα έντομα αυτά και θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την προστασία τους.
Οι επιστήμονες έκαναν πολλές συναρπαστικές παρατηρήσεις σχετικά με τη συμπεριφορά των μελισσών. Ενδεικτικά, οι κυνηγοί τροφής που αποτελούν περίπου το 5 - 25% επί του συνόλου των ενοίκων μιας κυψέλης, δεν επιστρέφουν ξανά και ξανά στην πηγή της τροφής, αλλά ενημερώνουν τους συντρόφους τους για την ύπαρξή της και ξεκινούν για... νέες περιπέτειες, για ανθισμένες τοποθεσίες που δεν έχουν ανακαλυφθεί.
Προκειμένου να διαπιστώσουν τι είναι αυτό που ωθεί τις μέλισσες να πάρουν ένα τέτοιο ρίσκο, ο εντομολόγος, γενετιστής και νευροεπιστήμονας Τζιν Ρόμπινσον με τους συνεργάτες του άρχισαν την προσπάθειά τους με ένα πείραμα, το οποίο είχε ως στόχο να ξεχωρίσει τα έντομα που φεύγουν από τις κυψέλες τους σε αναζήτηση νέων πηγών τροφής. Είδαν ότι στην πλειονότητά τους, οι μέλισσες προτιμούσαν να επιστρέφουν στο ίδιο σημείο.
Στη συνέχεια, συνέκριναν τα γονίδια και των δύο ομάδων. Βρήκαν πάνω από 1.000 γενετικές διαφορές ανάμεσά τους. Μάλιστα, όπως γράφουν στην επιθεώρηση Science, τα γονίδια και οι νευροχημικές διεργασίες που σχετίζονται με τις συγκεκριμένες συμπεριφορές παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες με τα αντίστοιχα των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Με ένα νέο πείραμα, βρήκαν ότι οι μέλισσες - κυνηγοί έχουν τριπλάσιες πιθανότητες από τις υπόλοιπες να εντοπίσουν νέες πηγές τροφής.
«Παρατηρεί κανείς τα ζώα και βλέπει πόσο διαφορετικά είναι μεταξύ τους και πόσο διαφορετικά ενεργούν», λέει ο Ρόμπινσον. «Όταν όμως ψάχνει βαθύτερα και μελετά τη γονιδιωματική, βρίσκει αυτές τις βαθιές ομοιότητες».
Η μελέτη της συμπεριφοράς των μελισσών, στις οποίες οφείλεται η επικονίαση του ενός τρίτου των καλλιεργειών που φθάνουν στο πιάτο μας, θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διατήρησή τους. Και παρότι η συμπεριφορά τους σίγουρα δεν είναι τόσο περίπλοκη όσο των ανθρώπων, τα αποτελέσματα της μελέτης μας υπενθυμίζουν ότι ορισμένα χαρακτηριστικά δεν είναι τόσο μοναδικά στον άνθρωπο, αλλά πιο διαδεδομένα στο ζωικό βασίλειο απ' όσο ίσως πιστεύουμε.
