Το μεγαλύτερο πείραμα στο διάστημα για την ανίχνευση σωματιδίων, ο κόστους δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων και βάρους επτά τόνων ανιχνευτής σωματιδίων AMS (Alpha Magnetic Spectrometer) κλείνει ένα χρόνο λειτουργίας. Για να γιορτάσουν το γεγονός, η ομάδα των έξι αστροναυτών που τον παρέδωσε στο διεθνή διαστημικό σταθμό βρέθηκε σήμερα στο CERN, στην αίθουσα ελέγχου του πειράματος.
Το πλήρωμα της 134ης αποστολής διαστημικών λεωφορείων, στην τελευταία πτήση του Endeavour, είχε μεταφέρει τον ανιχνευτή στις 16 Μαΐου 2011 και σήμερα ταξίδεψαν στη Γενεύη για να ενημερωθούν για την πρόοδο του πειράματος. Πρωταρχικός στόχος του πειράματος είναι η ανίχνευση σκοτεινής ύλης και αντιύλης. Οι μετρήσεις λαμβάνονται από το κέντρο ελέγχου στο Houston, κι από εκεί αποστέλλονται για επεξεργασία στο CERN, και σε έναν ακόμη πρόσφατο σταθμό στην Ταϊπέι. O AMS έχει μέχρι σήμερα καταγράψει 18 δισεκατομμύρια συγκρούσεις με κοσμικές ακτίνες αλλά καθώς τα δεδομένα είναι πάρα πολλά, και οι ερευνητές προσπαθούν ακόμη να αποκωδικοποιήσουν τι ακριβώς «βλέπουν», ένα πολύ μικρό ποσοστό από αυτές τις μετρήσεις έχει αναλυθεί προς το παρόν.
O διοικητής της αποστολής STS - 134 Mark Kelly, δήλωσε πως «αυτή είναι η επιτομή του επιστημονικής έρευνας που γίνεται στο σταθμό». Οι αστροναύτες συνοδεύονταν και από τις συζύγους τους, και μάλιστα στην τελετή παρευρέθηκε και η σύζυγος του Kelly, η γερουσιαστής Gabriel Giffords, γνωστή από τη δολοφονική επίθεση που είχε δεχτεί τον Ιανουάριο του 2011 στο Τούσον της Αριζόνα όπου έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Με τη σειρά του, ο εκπρόσωπος του AMS, Roberto Battiston, δήλωσε πως «οι επιστήμονες που συμμετέχουν στο πείραμα είναι ευγνώμονες στους αστροναύτες, μη ξεχνώντας πως έβαλαν τις ζωές τους σε κίνδυνο για την επιτυχία του πειράματος. Έχοντας καταθέσει τόση προσπάθεια, νιώθουν τώρα μέρος της οικογένειας του AMS».
Το πείραμα έχει σχεδιαστεί εδώ και 17 χρόνια, με επικεφαλή τον κάτοχο του βραβείου Νόμπελ Φυσικής του 1976 Sam Ting, για την ανακάλυψη του μεσονίου J/ψ. Περνώντας πολλές δυσκολίες χρηματοδότησης και συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων, ο καθηγητής στο MIT Ting δήλωσε χαρακτηριστικά πως «μετά από όλη αυτή τη δυσκολία που συνάντησα στην πραγματοποίηση του πειράματος, δεν περιμένω να βρεθεί κάποιος να το επαναλάβει για τα επόμενα 40-50 χρόνια».
Η ομάδα δηλώνει πως είναι πολύ προσεκτική με την ανάλυση των δεδομένων και δε βιάζεται να ανακοινώσει κάποιο αποτέλεσμα. «Είναι πολύ σημαντικό, πριν δημοσιεύσουμε μια έρευνα να είμαστε σίγουροι πως είναι σωστή, αλλιώς θα οδηγήσουμε τη φυσική σε λάθος δρόμο και δεν υπάρχει τρόπος κάποιος να μας ελέγξει», συνέχισε ο Sam Ting, υπογραμμίζοντας τη μοναδικότητα του εγχειρήματος. «Όταν φτιάχνεις κάτι εντελώς νέο, και ρωτάς τον ειδικό τι σκοπεύει να ανακαλύψει, βρίσκεις πως το τελικό αποτέλεσμα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ο ερευνητής είχε αρχικά στο μυαλό του», κατέληξε, αποφεύγοντας να κάνει εικασίες για το τι θα «δει» ο AMS τα επόμενα χρόνια.
