Απόσταση ασφαλείας από μία... σουπερνόβα

Τετάρτη, 15 Αυγούστου 2012 12:11

Εκτιμήσεις της NASA, θέτουν ως όριο ασφαλείας από μια σουπερνόβα, την απόσταση των 25 ετών φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα, καθώς μια κοντινότερη έκρηξη, θα μπορούσε να αφανίσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής στον πλανήτη. (Πηγή: NASA).

A- A A+

Τα άστρα στον ουρανό με μάζα τουλάχιστον λίγες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου τελειώνουν τη ζωή τους με μια εντυπωσιακή έκρηξη σουπερνόβα, πριν καταλήξουν σε αστέρα νετρονίων ή μαύρη τρύπα, ανάλογα με το μέγεθος και τη σύνθεσή τους. Κατά τη σύντομη διάρκεια της κορύφωσης μιας σουπερνόβα, σε διάστημα λίγων ημερών ή και λίγων εβδομάδων, εκπέμπεται όση ενέργεια θα εκπέμψει ο Ήλιος σε όλη του τη ζωή, και το άστρο εκτοξεύει ένα μεγάλο μέρος των υλικών του στο διάστημα με ταχύτητες που φτάνουν και τα 30.000 χλμ το δευτερόλεπτο. Η φωτεινότητα μιας σουπερνόβα σε κάποιον μακρινό Γαλαξία μπορεί να υπερκαλύψει το φως ολόκληρου γαλαξία. Πόσο συχνά συμβαίνουν όμως τέτοιες εκρήξεις στο Γαλαξία μας, και πόσο ασφαλείς είμαστε στην περιοχή μας;

Στατιστικά στο Γαλαξία μας συμβαίνει μία σουπερνόβα κάθε 50 χρόνια. Σήμερα συμβαίνουν πιο σπάνια, αλλά πριν εκατομμύρια χρόνια φαίνεται πως συνέβαιναν αρκετά πιο συχνά. Στην καταγεγραμμένη ιστορία υπάρχουν αναφορές σε τέτοια φαινόμενα ήδη από το 185 μ.Χ. σε κινεζικά κείμενα, και η καταγραφή συνεχίζεται, κυρίως από Κινέζους και Άραβες παρατηρητές μέχρι το 1604 και τη σουπερνόβα του Κέπλερ, που είναι η τελευταία που έχει παρατηρηθεί και καταγραφεί στο Γαλαγία. Ενδείξεις από αυτές τις εκρήξεις έχουν βρεθεί ακόμα και σε χημικές αναλύσεις από τον πάγο της Ανταρκτικής, ή από τον πυθμένα των ωκεανών, καθώς η ακτινοβολία της έκρηξης αντιδρά με το όζον της ατμόσφαιρας παράγοντας χαρακτηριστικές χημικές αντιδράσεις. Μια έκρηξη σουπερνόβα, με τις απίστευτες ποσότητες ενέργειες που εκλύει μπορεί να προκαλέσει πλήθος συνεπειών στη Γη και όσο πιο κοντινή είναι η έκρηξη, τόσο πιο βλαβερές και καταστρεπτικές μπορούν να είναι και οι συνέπειες της UV ακτινοβολίας στη βιόσφαιρα του πλανήτη μας.

Αυτοί που πρέπει να έζησαν τις επιπτώσεις μιας τέτοιας σχετικά κοντινής έκρηξης, ήταν οι Αυστραλοπίθηκοι πρόγονοί μας. Από τα απομεινάρια της σουπερνόβα στο σύστημα Σκορπιού-Κενταύρου μπορούμε να συμπεράνουμε πως συνέβη μια τέτοια έκρηξη στη σχετικά κοντινή απόσταση των 150 περίπου ετών φωτός, στα τελευταία 4 περίπου εκατομμύρια χρόνια. Ο Ουρανός θα είχε δύο Ήλιους για ένα μικρό χρονικό διάστημα, και πιστεύεται πως η έκρηξη είχε τέτοιες επιδράσεις στο οικοσύστημα, που συνετέλεσε στη μετάβαση από την Πλειόκαινο, στην Πλειστόκαινο γεωλογική εποχή. Υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις, που μεγάλες αλλαγές στη βιοποικιλότητα του πλανήτη πιστεύεται πως οφείλονται σε παρόμοιες προϊστορικές εκρήξεις γειτονικών άστρων.

Εκτιμήσεις της NASA, θέτουν ως όριο ασφαλείας από μια σουπερνόβα, αν και με μεγάλο περιθώριο σφάλματος, την απόσταση των 25 ετών φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα, καθώς μια κοντινότερη έκρηξη, θα μπορούσε να αφανίσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής στον πλανήτη. Το όριο αυτό είναι καθησυχαστικό για το μέλλον της ανθρωπότητας. Αν και πολλά αστέρια στο Γαλαξία μας είναι υποψήφια για να γίνουν σουπερνόβα (Μπετελγκέζ, Έτα Καρίνα, RS Οφιούχος, Ρο-Κασιόπη κ.ά) η πιο κοντινή σε μας πιθανή σουπερνόβα, είναι το σύστημα δύο άστρων ΙΚ Pegasi (HR 8210), περίπου 150 έτη φωτός μακριά μας, και δεν πιστεύεται πως θα συμβεί πριν περάσουν κάποια ακόμη εκατομμύρια χρόνια. Σε μια ακτίνα 20 ετών φωτός γύρω μας, βρίσκονται περίπου 75 ακόμη άστρα, κανένα από τα οποία όμως δεν αναμένουμε να μας εκπλήξει με μια έκρηξη.

Προτεινόμενα για εσάς



Δημοφιλή