«Μήνυμα αισιοδοξίας μέσα στη δραματική κατάσταση που βιώνουμε», χαρακτήρισε ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, κ. Αγγελος Δεληβορριάς, τη «Δωρεά Μέντη. Πρωτοβουλία για τη διατήρηση παραδοσιακών τεχνικών»» προς το Μουσείο, κατά την χθεσινή πρώτη παρουσίαση στον ανακαινισμένο χώρο της βιοτεχνίας επεξεργασίας νημάτων και μεταξιού Μέντη, στην οδό Πολυφήμου 6 στα Πετράλωνα.
«Το Μουσείο περνάει δύσκολες στιγμές και έχει ανάγκη από ενέσεις αισιοδοξίας» τόνισε ο κ. Δεληβορριάς, προσθέτοντας ότι «πρόκειται για την παράδοση μιας σκυτάλης σε έναν ιστορικό χώρο που τροφοδοτούσε την ελληνική παράδοση». «Η δαπάνη για την ανακαίνιση και τη λειτουργία καλύφθηκαν από μια ανώνυμη δωρεά, από ανθρώπους που δεν θέλουν να βλέπουν τα ονόματά τους γραμμένα σε πινακίδες», συμπλήρωσε ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη.
Η παλαιότερη εμπορική και βιοτεχνική επιχείρηση της χώρας
Τα προϊόντα των επιχειρήσεων «Μέντης» στόλισαν για πάνω από ενάμιση αιώνα θεατρικά κοστούμια, ιερατικά άμφια, στρατιωτικές στολές, παραδοσιακές ενδυμασίες, καθώς και δημιουργίες μεγάλων γνωστών οίκων μόδας στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Πρόκειται για την παλαιότερη εμπορική και βιοτεχνική επιχείρηση της χώρας, η οποία λειτουργούσε από το 1867 έως το 2011.
Ο ανακαινισμένος χώρος της βιοτεχνίας.
Ζωντανό εργαστήριο-μουσείο
Μετά το αναγκαστικό κλείσιμο της επιχείρησης το 2011, το Μουσείο Μπενάκη αποδέχτηκε τη γενναιόδωρη προσφορά της οικογένειας Μέντη, με σκοπό να δημιουργήσει ένα χώρο που θα αποτελεί ένα ζωντανό εργαστήριο-μουσείο, διασώζοντας με τον τρόπο αυτό μια τεχνογνωσία υπό εξαφάνιση.
Πυρήνας διατήρησης των παραδοσιακών τεχνικών
Στόχος είναι ο χώρος να δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να γνωρίσει τη λειτουργία της ιστορικής βιοτεχνίας, παρακολουθώντας όλα τα στάδια της επεξεργασίας του μεταξιού και της κατασκευής των κλώστινων τεχνουργημάτων, για τα οποία φημίζεται η επιχείρηση. Ταυτόχρονα, ο νέος αυτός χώρος φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν πυρήνα διατήρησης των παραδοσιακών τεχνικών που σχετίζονται με την επεξεργασία των νημάτων, την υφαντική και την κεντητική.
Σύντομο ιστορικό
Η βιοτεχνία επεξεργασίας νημάτων και μεταξιού ιδρύθηκε το 1867 από τον Σπύρο Γ. Μέντη, με έδρα το Ναύπλιο, και σύντομα μεταφέρθηκε στην Αθήνα, έδρα των βασικότερων πελατών της, της Αυλής και της Ανακτορικής Φρουράς.
Το πρώτο κατάστημα στην Αθήνα ανοίγει στην πλατεία Μητροπόλεως, ενώ το πρώτο εργαστήριο, που περιλαμβάνει νηματουργείο, μεταξουργείο, υφαντήριο και βαφείο, στην οδό Κηρυκείου, στο Μοναστηράκι.
Το κατάστημα Μέντη στην πλατεία Καπνικαρέας. Εγκαινιάστηκε τη δεκαετία του 1880. Ιδιωτική συλλογή.
Τη δεκαετία του 1880, το κατάστημα μεταφέρεται στην πλατεία Καπνικαρέας. Εκεί εργάζεται όλη η οικογένεια, ο ιδρυτής της βιοτεχνίας Σπύρος Μέντης και τα 4 παιδιά του, Γεώργιος, Δημήτριος, Αναστασία και Όθων.
Η δεκαετία του 1970 αποτελεί τη χρυσή εποχή της βιοτεχνίας. Η επιχείρηση επεκτείνεται με τρία νέα καταστήματα στο Παγκράτι, τον Πειραιά, και τη Θεσσαλονίκη, επέκταση που θα αποδειχτεί όμως βραχύβια, καθώς το κατάστημα της Θεσσαλονίκης θα κλείσει 5 χρόνια αργότερα και σύντομα θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα παραρτήματα.
Η δεκαετία του 1990 θα φέρει το μεγαλύτερο πλήγμα στην ιστορία των επιχειρήσεων αφού κλείνουν το κατάστημα της Καπνικαρέας και η βιοτεχνία της Καλλιθέας, αφήνοντας το κατάστημα της Ευαγγελιστρίας ως μοναδικό σημείο παραγωγής και πώλησης των κλώστινων τεχνουργημάτων Μέντη.
Το 2005, η επιχείρηση Μέντη αλλάζει και πάλι στέγη. Το μεν κατάστημα μεταφέρεται στην οδό Ρόμβης 18, όπου και παραμένει μέχρι το οριστικό κλείσιμο της επιχείρησης το 2011, ενώ η βιοτεχνία εγκαθίσταται στο ακίνητο της οδού Πολυφήμου, στα Πετράλωνα, που θα αποτελέσει από το 2012 την έδρα της νέας πρωτοβουλίας του Μουσείου Μπενάκη με επίκεντρο τη Δωρεά Μέντη.
Επίσημα εγκαίνια
Τα επίσημα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 2 Δεκέμβρη, στις 12 το μεσημέρι, στο κτήριο της οδού Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη. Ο ίδιος ο χώρος της «Δωρεάς Μέντη» (Πολυφήμου 6, Πετράλωνα) θα είναι ανοικτός την ημέρα των εγκαινίων από τις 11 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα.
Έκθεση «Ανοίγει ξανά ο Μέντης!»
Το Πωλητήριο του Μουσείου, από την Κυριακή 2 Δεκέμβρη, θα παρουσιάζει έκθεση με έργα 47 καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη προϊόντα της βιοτεχνίας Μέντη για να δημιουργήσουν αντικείμενα σύγχρονης αισθητικής.
Δημιουργία της Καλλιρρόης Σπυρίδωνος με υλικά της βιοτεχνίας Μέντη.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: B612, Carlsson Inger, Dantan Ghislaine, Kondylatos Pericles, Lakah Paula, Lambert Anna-Maria, Marengo Valentino, Polac Juliette, Thetis Authentics, Ανέστη Κατερίνα, Βαλσαμάκη Άρτεμις, Βογιατζή Φανή, Γαβριηλίδου Βάσια, Γαλάνη-Κρητικού Μαίρη, Γενάρης Δημήτρης, Γεωργούλη Θάλεια-Μαρία, Γιαννοπούλου Μαρία, Γιασεμί Ν.Κ., Γκόνου Ειρήνη, Γκούμας Άκης, Δάρρα Χριστίνα, Διαμαντοπούλου Αλεξάνδρα, Ζάννος Σταμάτης, Θεοχαράκη Άννα, Καλημέρη Κατερίνα, Κανίνια Εριφύλλη, Καρακαλπάκη Χριστίνα, Καρούσου Κατερίνα, Κούκος Σπύρος, Κούμπα Αλεξάνδρα, Κρητικού Ίρις, Λειβαδά Ιόλη, Λουκία, Λουκίδης Πρόδρομος, Μαριόλου Βάγγυ, Μπασκλαβάνη Ολυμπία, Μπόλμπαση Βάσω, Μύριαμ Εβίτα, Μωραΐτη Κατερίνα, Ντάσσιος Δημήτρης, Περιβολάρη Κική, Πολυξά Μαρία, Σιδηροπούλου Κική, Σπυρίδωνος Καλλιρρόη, Τσουκαλά Αλεξάνδρα, Χρυσαΐτη Αγγέλα, Χρυσάκη Μαργαρίτα.
ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ - [email protected]
