Πολλά φυτά βασίζονται σε πτηνά που τα επικονιάζουν και διασκορπίζουν τους σπόρους τους, συνεπώς η κοινή λογική υπαγορεύει ότι η εξαφάνιση ή η μείωση των πληθυσμών ενός πτηνού θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα τα φυτά που εξαρτώνται από αυτό.

Τη σχέση αυτή αναδεικνύει τώρα η μελέτη ενός θαμνώδους φυτού μετά την εξαφάνιση δύο ειδών πτηνών, στη Νέα Ζηλανδία, από την ίδια ομάδα επιστημόνων που πρόσφατα απέδειξε ότι το γκι - το γνωστό παρασιτικό φυτό που έχει ταυτιστεί με τα Χριστούγεννα- κινδυνεύει εξαιτίας της έλλειψης επικονιαστικών πτηνών. Οι ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν κατά πόσο το ίδιο συμβαίνει και με άλλα φυτά, σε μια χώρα που από τα μέσα του 19ου αιώνα έως σήμερα έχει χάσει σχεδόν τα μισά από τα ενδημικά είδη πτηνών της.

Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες μελέτησαν το θάμνο Rhabdothamnus solandri, που απαντάται μόνο στη Νέα Ζηλανδία και ξεχωρίζει από τα πορτοκαλί του άνθη. Ο θάμνος αυτός επικονιάζεται χάρη σε τρία είδη πτηνών, δύο από τα οποία αφανίστηκαν από τη χώρα εξαιτίας «εισβολέων» από την Ευρώπη, όπως οι οικόσιτες γάτες και οι αρουραίοι. Τα ίδια πτηνά ωστόσο απαντώνται σε μικρότερα νησιά, ανοιχτά της Νέας Ζηλανδίας. Διαπίστωσαν ότι στην ενδοχώρα, ο θάμνος παράγει πολύ λιγότερα και αισθητά μικρότερα άνθη απ' ό,τι στα νησιά.

«Η επικονίαση άρχισε να φθίνει περίπου το 1870, όταν οι πληθυσμοί των πτηνών μειώθηκαν», λέει ο Ντέιβ Κέλι, ένας εκ των επιστημόνων που συμμετείχαν στη μελέτη, σημειώνοντας ότι άλλοι επικονιαστές όπως τα έντομα αδυνατούν να καλύψουν το «χαμένο έδαφος». «Συνήθως τα φυτά που επαφίενται στα πτηνά δεν επικονιάζονται σωστά από τα έντομα γιατί [τα έντομα] δεν μπορούν να φθάσουν στα σωστά σημεία».

Ο Κέλι και οι συνάδελφοί του ανέλαβαν οι ίδιοι ρόλο επικονιαστών και είδαν αποτελέσματα, καθώς ο πληθυσμός R. solandri αυξήθηκε άμεσα. Όπως γράφει ωστόσο στο Science, πολλά φυτά ενδέχεται να έχουν την ίδια μοίρα καθώς συχνά οι άνθρωποι - συμπεριλαμβανομένων των επιστημόνων- αγνοούν τις αναφορές για μειώσεις πληθυσμών, κάτι που συνέβη και στην περίπτωση του φυτού που μελέτησε η ομάδα.

«Θα μπορούσε εύκολα να περάσει απαρατήρητη η μείωση ενός πληθυσμού γιατί είναι τόσο σταδιακή. Αυτό όμως δείχνει ότι το ίδιο ενδέχεται να συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις εξαιτίας της επιβράδυνσης των οικολογικών αλληλεπιδράσεων» μεταξύ φυτών και πτηνών.