Μια μικρή αποικία Αυτοκρατορικών πιγκουίνων σε νησί, ανοιχτά της Δυτικής Ανταρκτικής Χερσονήσου... δεν υπάρχει πια, ανακοίνωσαν ερευνητές του Βρετανικού Ερευνητικού Κέντρου Ανταρκτικής (British Antarctic Survey - BAS). Παρότι είχαν προηγηθεί προειδοποιήσεις ότι οι πιγκουίνοι θα υπέφεραν εξαιτίας της αύξησης των θερμοκρασιών, είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται εξαφάνιση αποικίας.
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: πού πήγαν οι πιγκουίνοι; Εξαφανίστηκαν ή απλώς... μετακόμισαν; Ακόμη και οι ίδιοι οι ερευνητές προειδοποιούν ότι δεν θα πρέπει να εξαχθούν βιαστικά συμπεράσματα. Παραδέχονται ότι η μελέτη τους είναι στην πραγματικότητα ελλιπής καθώς δεν έχουν στη διάθεσή τους όσες πληροφορίες θα ήθελαν για το είδος και τους οικοτόπους του.
Οι Αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι είναι μεγάλα πτηνά που φθάνουν τα 1,2 μέτρα σε ύψος και ζυγίζουν έως και 38 κιλά. Η ύπαρξη της συγκεκριμένης -σχετικά μικρής- αποικίας διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1948, σε νησί που έκτοτε αποκαλείται «Νήσος του Αυτοκράτορα». Τότε αριθμούσε περίπου 150 ζεύγη πιγκουίνων και ο πληθυσμός τους παρέμεινε σε γενικές γραμμές σταθερός έως τη δεκαετία του 1970. Το 1978 ωστόσο, ερευνητές διαπίστωσαν μεγάλη συρρίκνωσή του και η τάση αυτή συνεχίστηκε μέχρι πρόσφατα, οπότε και είδαν ότι... στο νησί δεν ζουν πλέον πιγκουίνοι.
Οι ερευνητές λένε ότι οι Αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι επιστρέφουν κάθε χρόνο στην τοποθεσία όπου εκκολάφθηκαν. Επισημαίνουν ότι και στο παρελθόν έχουν παρατηρηθεί μετακινήσεις αποικιών, όμως δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν λεπτομέρειες. Ο Φίλιπ Τρέιθαν, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του BAS, λέει ότι είναι πιθανό οι Αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι που γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 -και οι οποίοι ζουν περίπου 20 χρόνια- να επέστρεψαν εκεί όπου γεννήθηκαν, με αποτέλεσμα σταδιακά η αποικία να εξαφανιστεί. Γιατί όμως;
«Η μοναδική περιοχή της Ανταρκτικής όπου έχουμε δει πραγματικά μεγάλες αλλαγές είναι η Δυτική Ανταρκτική Χερσόνησος», λέει ο Τρέιθαν, εξηγώντας ότι από τον 20ό αιώνα και κυρίως τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας. Παράλληλα, οι πάγοι στη θάλασσα, σε γενικές γραμμές σχηματίζονται αργότερα μέσα στο χρόνο και λιώνουν νωρίτερα σε σχέση με το παρελθόν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό δεν συμβαίνει κάθε χρόνο σε ολόκληρη την Ανταρκτική, παρότι το αποτέλεσμα αναμένεται να είναι τελικά το ίδιο: η μεγάλη συρρίκνωση των πάγων.
Αυτό σημαίνει ότι μεταξύ άλλων καταστρέφονται οι οικότοποι των πιγκουίνων, ενώ μειώνεται και το απόθεμα ψαριών, στο οποίο έχουν πρόσβαση. Είναι ωστόσο πιθανό, κατά τους ερευνητές, η αποικία να αφανίστηκε εξαιτίας άλλων παραγόντων, όπως μια ασθένεια, αν και δεν έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία για να υποστηρίξουν αυτό το σενάριο.
Πάντως και άλλη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε το 2009 στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, έδειξε ότι μια μείωση του πάγου της Ανταρκτικής κατά 36%, θα είχε ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση του 95% των Αυτοκρατορικών πιγκουίνων έως το 2100.
