Η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της έχουν οδηγήσει σε μείωση της παγκόσμιας παραγωγής καλαμποκιού και σιταριού κατά 3,8% και 5,5% αντίστοιχα από το 1980, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης, που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Science.
Κατά τους συντάκτες της έκθεσης, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ, χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη, η συνολική παραγωγή θα ήταν αισθητά μεγαλύτερη. Η υπολειπόμενη ποσότητα καλαμποκιού ισοδυναμεί με την ετήσια παραγωγή του Μεξικού, δηλαδή περίπου 23 τόνους, ενώ του σιταριού με την ετήσια παραγωγή της Γαλλίας, δηλαδή σχεδόν 33 τόνους. Οι μεγαλύτερες απώλειες παρατηρήθηκαν στη Ρωσία, όπου η παραγωγή σιταριού μειώθηκε κατά 15%.
Παράλληλα, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι αυτή η σταδιακή μείωση σε παγκόσμιο επίπεδο, ενδέχεται να προκάλεσε αύξηση της τάξεως του 6% στις τιμές των τροφίμων από το 1980, ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Οι επιπτώσεις σε ρύζι και σόγια πάντως, υπήρξαν αμελητέες. Μάλιστα, η μικρή αύξηση της παραγωγής επέτρεψε σε κάποιες χώρες να ισοσταθμίσουν τις απώλειες.
Εξαίρεση σε αυτήν την τάση αποτελούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά τον επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Στάνφορντ, Ντέιβιντ Λόμπελ, οι θερμοκρασίες στη χώρα δεν αυξάνονται, ενώ και οι σοδειές δεν είναι μειωμένες. «Τα αποτελέσματα μας υπενθυμίζουν ότι, παρότι η σχέση μεταξύ αγροτικής παραγωγής και κλιματικής αλλαγής είναι εμφανής σε παγκόσμιο επίπεδο, τα μοντέλα που εστιάζουν σε κάθε χώρα ξεχωριστά, δεν θα μας δώσουν απαραίτητα τα ίδια αποτελέσματα», εξηγεί ο Λόμπελ.
Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που καταδεικνύει τη σύνδεση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των καλλιεργειών. Οι επιστήμονες κατέληξαν ότι οι επιπτώσεις από την αύξηση της θερμοκρασίας «εξουδετερώνουν» τα οφέλη της εφαρμογής σύγχρονων, βελτιωμένων γεωργικών μεθόδων.
Αμφιβολίες για τη μεθοδολογία
Μελέτησαν δεδομένα πολλών δεκαετιών για τη μέση θερμοκρασία και τη βροχόπτωση σε κάθε αγροτική περιοχή, κατά την καλλιεργητική περίοδο. Στο 65% των χωρών, βρήκαν ότι η περίοδος αυτή έγινε θερμότερη από το 1980. Το ίδιο διάστημα, οι βροχοπτώσεις μειώθηκαν, ενώ την εικοσαετία πριν από το 1980, δεν είχαν παρατηρηθεί μεγάλες διακυμάνσεις.
Έπειτα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στατιστικά μοντέλα που προβλέπουν την απόδοση σε ένα δεδομένο έτος, με βάση παράγοντες όπως η ποιότητα του εδάφους, οι μέθοδοι καλλιέργειας ή οι καιρικές συνθήκες. Τα μοντέλα αυτά τους επέτρεψαν να υπολογίσουν την απόδοση για κάθε έτος μετά το 1980, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο της τεχνολογίας, αλλά υποθέτοντας ότι η θερμοκρασία και οι βροχοπτώσεις παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με του 1980.
Δεν συμφωνούν όμως όλοι με τη μεθοδολογία της ομάδας του Στάνφορντ. Για τον Κέβιν Τρένμπερθ από το αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών, η χρήση ενός καθαρά στατιστικού μοντέλου υποβαθμίζει το αποτέλεσμα. Ο ίδιος αντιπροτείνει τη χρήση ενός μοντέλου με βάση τις μεταβολές που έχουν ήδη παρατηρηθεί στην ανάπτυξη των καλλιεργειών λόγω της αλλαγής των περιβαλλοντικών συνθηκών.
