Αλιεία, τουρισμός, εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου: είναι όσα ενώνουν και χωρίζουν τις οκτώ χώρες με σύνορα στον Αρκτικό Κύκλο (ΗΠΑ, Καναδά, Ρωσία, σκανδιναβικές χώρες και Φινλανδία). Με τους πάγους να λιώνουν, οι υπουργοί Εξωτερικών των οκτώ συναντήθηκαν την Πέμπτη στην πρωτεύουσα της Γροιλανδίας προκειμένου να εξετάσουν τρόπους εκμετάλλευσης της «βιώσιμης ανάπτυξης» της περιοχής.
«Οι ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης στην Αρκτική πρέπει να αξιολογηθούν λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων της», επισήμανε η επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Χίλαρι Κλίντον, προειδοποιώντας ωστόσο ότι «οι κυβερνήσεις δεν θα συμφωνούν πάντοτε για το πώς θα επιτευχθεί αυτή η ισορροπία.»
Μεταξύ άλλων, οι οκτώ δεσμεύτηκαν να δημιουργήσουν διεθνή πρωτόκολλα για την αποτροπή και τον καθαρισμό πετρελαιοκηλίδων στην περιοχή, η οποία λόγω της υποχώρησης των πάγων, γίνεται όλο και πιο εύκολα προσβάσιμη σε όσους θέλουν να την εξερευνήσουν και να την εκμεταλλευτούν. Επιπλέον, υπέγραψαν συμφωνία για το συντονισμό επιχειρήσεων εντοπισμού και διάσωσης στη θαλάσσια περιοχή της Αρκτικής. Πρόκειται μάλιστα για την πρώτη νομικά δεσμευτική συμφωνία που έχει υιοθετήσει το Αρκτικό Συμβούλιο, το οποίο δημιουργήθηκε το 1996 για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που απορρέουν από το λιώσιμο των πάγων.
Οι συνθήκες ωστόσο έχουν οξύνει και τον περιφερειακό ανταγωνισμό, με αιχμή την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής. Ανώτατος διπλωμάτης δήλωσε ανώνυμα ότι οι οκτώ κυβερνήσεις που μετέχουν στο Αρκτικό Συμβούλιο «τρέχουν να προλάβουν τα γεγονότα», π.χ. την αύξηση της ναυτιλίας, το διπλασιασμό του τουρισμού, τη χορήγηση όλο και περισσότερων αδειών εκμετάλλευσης κοιτασμάτων.
Στη σκιά αποκαλύψεων
Παραμονή της σημαντικής συνόδου εξάλλου, το Wikileaks αποκάλυψε πώς ο «αγώνας δρόμου» για τους φυσικούς πόρους της Αρκτικής, πυροδοτεί στρατιωτικές εντάσεις, εμπνέοντας ανησυχία στους κόλπους του ΝΑΤΟ ακόμη και για σύρραξη με τη Ρωσία. Σε άλλο τηλεγράφημα, ο πρωθυπουργός του Καναδά Στίβεν Χάρπερ εμφανίζεται να εκμυστηρεύεται σε διπλωμάτες ότι η ΝΑΤΟϊκή παρουσία στην Αρκτική θα δώσει σε μέλη της Συμμαχίας που δεν έχουν σύνορα εκεί «μεγάλη επιρροή σε μια περιοχή, στην οποία δεν ανήκουν».
«Αντί να αντιμετωπίζουν το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής ως ‘καμπανάκι’ για την ανάληψη δράσης ενάντια στην κλιματική αλλαγή, οι ηγέτες των εθνών της Αρκτικής προτιμούν να επενδύουν σε στρατιωτικό εξοπλισμό, προκειμένου να πολεμήσουν για το πετρέλαιο που υπάρχει από κάτω», σχολίασε εκπρόσωπος της Greenpeace αναφερόμενος στις τελευταίες αποκαλύψεις.
