Ένα τηλεσκόπιο πρωτοποριακής τεχνολογίας που θα κάνει ακριβείς παρατηρήσεις και μετρήσεις των βαρυτικών κυμάτων - των ασύλληπτων μέχρι σήμερα προβλεπόμενων αναταράξεων στον ιστό του χωροχρόνου- πρόκειται να κατασκευάσουν οι επιστήμονες του CERN έως το 2025, το οποίο θα πάρει το όνομα του εμπνευστή της θεωρίας της σχετικότητας, Αϊνστάιν.
Το νέο τηλεσκόπιο τρίτης γενιάς, το οποίο έχει αρχικό προϋπολογιζόμενο κόστος 790 εκατ. ευρώ - 1 δισ. ευρώ, θα είναι 100 φορές πιο ακριβές από τα υπάρχοντα ανάλογα όργανα ανίχνευσης. Θα διαθέτει δύο τεράστιους βραχίονες μήκους δέκα χιλιομέτρων, οι οποίοι θα είναι συνδεδεομένοι υπό γωνία μεταξύ τους, και με τη βοήθεια ακτίνων λέιζερ θα καταγράφουν τις ανεπαίσθητες μεταβολές που προκαλούνται από ένα διερχόμενο βαρυτικό κύμα.
Οι εν λόγω ανιχνευτές πρώτης γενιάς (GEO600, LIGO, Virgo, TAMA) κατασκευάστηκαν πριν από λίγα χρόνια, ενώ η δεύτερη γενιά ανιχνευτών (Advanced LIGO και Advanced Virgo), που ήδη κατασκευάζονται, αναμένεται να κάνουν την πρώτη άμεση ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων, π.χ. από ένα ζεύγος μαύρων τρυπών ή από ταχέως περιστρεφόμενα άστρα νετρονίων. Ακόμα και τα δεύτερης γενιάς όργανα, όμως, δεν θεωρούνται αρκετά ευαίσθητα για να κάνουν ακριβείς αστρονομικές μετρήσεις των πηγών βαρυτικών κυμάτων, για αυτό το λόγο προκύπτει η ανάγκη να σχεδιαστεί από τώρα ένα ακόμα πιο εξελιγμένο τηλεσκόπιο τρίτης γενιάς.
Σύμφωνα με τη γενική θεωρία σχετικότητας, τα βαρυτικά κύματα δημιουργούνται στο σύμπαν από μεγάλα κοσμικά συμβάντα, όπως το «Μπιγκ Μπανγκ», οι μαύρες τρύπες και οι εκρήξεις σούπερ-νόβα. Το νέο τηλεσκόπιο θα συμπληρώσει τις παρατηρήσεις των άλλων ειδών τηλεσκοπίων που μελετούν το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα (ραδιοκύματα, ορατό φως, ακτίνες-γ, ακτίνες-Χ κ.α.), καθώς και τα σωματίδια υψηλής ενέργειας που μεταφέρει η κοσμική ακτινοβολία (αστροσωματιδιακή αστρονομία). Το έργο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το CERN και 17 χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Βρετανία και η Ρωσία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
