Αναδημοσίευση από τη Ναυτεμπορική
Οι επιθέσεις κατά της Ελλάδος και οι περί αναδιάρθρωσης του χρέους της φιλολογίες έχουν συγκεκριμένους στόχους, καταγγέλλει ο συγγραφέας, οικονομολόγος και ένας από τους πιο ένθερμους ευρωπαϊστές στις ΗΠΑ, Στίβεν Χιλ.
Οταν τον συναντήσαμε στο Διεθνές Κέντρο Τύπου των Βρυξελλών, που πρόσφατα έκανε τα εγκαίνιά του, ο πάντα ενθουσιώδης Αμερικανός συγγραφέας, αρθρογράφος και σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα γεωστρατηγικής, οικονομίας και κλιματικής αλλαγής, Στίβεν Χιλ, ήταν κατηγορηματικός: «Κάποιοι θέλουν να δουν την Ευρώπη να καταρρέει», μας είπε.
«Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός που επικρατεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο είναι καρφί στα μάτια τους. Επωφελούνται έτσι από την ελληνική κρίση δημοσίου χρέους, που και αυτή όμως είναι προϊόν απερισκεψίας». Συγγραφέας του βιβλίου «Η Ευρωπαϊκή Υπόσχεση: γιατί ο ευρωπαϊκός δρόμος είναι η καλύτερη ελπίδα σε έναν αβέβαιο κόσμο», ο Στίβεν Χιλ αρθρογραφεί σε πολλές διεθνείς εφημερίδες, από τη «Νιου Γιορκ Τάϊμς» μέχρι τη «Λε Μοντ».
Στην Ελλάδα ήρθε για τελευταία φορά τον Οκτώβριο του 2010 και υποστηρίζει ότι έχει σαφή γνώση των διαστάσεων της κρίσης. «Μια κρίση», μας λέει, «στην όξυνση της οποίας σοβαρότατο ρόλο παίζουν οι κερδοσκόποι των μέσων μαζικής επικοινωνίας και κυρίως των διαδικτυακών και των τηλεοπτικών.
Οπως υπάρχουν οι χρηματοοικονομικοί κερδοσκόποι, έτσι έχουμε και τους αντίστοιχους στα ΜΜΕ, που μέσα από λαϊκισμούς και υπερδραματικές κορόνες στην ουσία προωθούν συγκεκριμένα ψυχρά σχέδια. Πρόκειται για φθηνούς εντυπωσιασμούς, που όμως αποφέρουν καλά κέρδη...».
Σε πρόσφατες διαλέξεις και αρθρογραφίες σας υποστηρίζετε ότι η Ευρώπη υφίσταται μία ισχυρή «μιντιακή» κερδοσκοπική επίθεση, με ανομολόγητους στόχους. Ποιες είναι οι διαστάσεις της επίθεσης αυτής και κυρίως σε ποια κίνητρα την αποδίδετε;
Με αφορμή την -υπαρκτή, βεβαίως- ελληνική κρίση δημοσίου χρέους, κάποιοι απεφάσισαν ότι είχε σημάνει η ώρα να αποσταθεροποιήσουν και την Ευρωζώνη, μαζί με τις εθνικές οικονομίες που τη συνθέτουν. Μια τέτοια προσπάθεια θα μπορούσε να αποφέρει μπόλικο χρήμα.
Ξεκίνησαν έτσι ενορχηστρωμένες καμπάνιες, με τηλεοπτικά σόου κυρίως, πρωταρχικός στόχος των οποίων ήταν η δημιουργία μιας γενικευμένης απαισιοδοξίας. Έπρεπε η εικόνα της Ευρώπης να είναι ''γκρίζα'', πολύ ''γκρίζα''. Και αυτό το κατάφεραν. Ήμουν προσφάτως στο Βερολίνο και κατάπληκτος διαπίστωσα ότι αυτή η ''γκρίζα'' εικόνα για την Ευρώπη ήταν διάχυτη στους περισσότερους Γερμανούς βουλευτές...
Θέλετε να πείτε ότι δεν υπάρχει κρίση στην Ευρωζώνη;
Οχι, δεν υπαινίσσομαι κάτι τέτοιο. Απλώς θέλω να επισημάνω, πρώτον, ότι τα ίδια ΜΜΕ που ξεκίνησαν τις καμπάνιες για τα ανύπαρκτα, όπως αποδείχθηκε, όπλα μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, σήμερα πλειοδοτούν σε ευρωκρίση. Δεύτερον, δεν ενθυμούμαι τα μέσα αυτά να είχαν ποτέ ασχοληθεί με την πρωτοφανή ''φούσκα'' των ακινήτων στις ΗΠΑ όταν αυτή είχε ξεπεράσει τα 8 τρισ. δολάρια. Δεν είναι περίεργα αυτά τα δύο μέτρα και δύο σταθμά; Κάτι δεν σημαίνουν;
Από την πλευρά μου, πάντως, ενθυμούμαι αρκετά άρθρα το 2006 και το 2007 που επεσήμαιναν την αμερικανική «φούσκα» των ακινήτων, όπως σήμερα υπογραμμίζουν την αντίστοιχη που εκκολάπτεται στην Κίνα. Διαφωνείτε;
Αλλο ένα άρθρο σε μία σοβαρή και έγκυρη εφημερίδα, όπως η «Ν» για παράδειγμα στη χώρα σας, και άλλο οι κραυγές και οι τηλεοπτικές καταστροφολογίες που χύδην προσφέρονται στο κοινό. Ένα κοινό, εξάλλου, που δεν γνωρίζει και άρα δεν έχει τη δυνατότητα να κρίνει.
Αρα κρίνετε ότι η παρουσίαση της κρίσης στην Ευρωζώνη γίνεται με πολύ μελανά χρώματα χωρίς να συντρέχει λόγος;
Αυτό είναι βέβαιον. Και στο επίπεδο αυτής της τακτικής, η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει δύο κερδοσκοπίες. Τη μιντιακή και τη χρηματοοικονομική.
Θέλετε συνεπώς να πείτε ότι υπάρχουν δυνάμεις που επιδιώκουν την αποδυνάμωση, ή ακόμα και την κατάρρευση της Ευρώπης, αφ' ενός, και της Ευρωζώνης, αφ' ετέρου;
Θέλω να πω ότι οι ''γκρίζες'' προβλέψεις για την κρίση Ισπανίας, Ιρλανδίας, Πορτογαλίας και Ελλάδας θα πρέπει στην ουσία κυρίως να αφυπνίσουν την Ευρώπη. Η ελληνική κρίση είναι ξυπνητήρι. Προσφέρει ευκαιρίες.
Η Ευρώπη είναι η πιο ισχυρή και πλούσια οικονομία στον κόσμο. Το συνολικό ευρωπαϊκό ΑΕΠ ξεπερνά τα ΑΕΠ της Κίνας και της Αμερικής μαζί. Ο ευρωπαϊκός κοινωνικός καπιταλισμός προσφέρει στην κατάταξη του ''Fortune'' περισσότερες επιχειρήσεις απ' ό,τι προσφέρουν Αμερική και Κίνα. Όλα αυτά δεν αρέσουν. Κυρίως δε, δεν αρέσουν σε κάποιους που πιστεύουν μόνον στην οικονομική διάσταση του καπιταλισμού και όχι τις κοινωνικές του προεκτάσεις.
Αυτή η διάσταση της κρίσης πρέπει να γίνει κατανοητή από τους Ευρωπαίους ηγέτες, στους ώμους των οποίων πέφτουν σήμερα μεγάλες ευθύνες. Επείγει η οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρώπη. Γι' αυτό λέω ότι η κρίση των PIGS είναι αφυπνιστική.
Αρα συμπεραίνουμε ότι οι χώρες που αναφέρετε επιβουλεύονται το ευρωπαϊκό φιλελεύθερο κοινωνικο-οικονομικό παράδειγμα και αντί να το μιμηθούν θέλουν να το καταστρέψουν;
Δεν μίλησα για χώρες. Αναφέρομαι σε κερδοσκοπικά συμφέροντα που όντως επιδιώκουν μεγάλα κέρδη μέσω της ευρωπαϊκής κρίσης. Είναι δε σαφές ότι τα συμφέροντα αυτά δεν δίνουν ούτε ένα ευρώ για το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος. Αυτοί είναι οι φονταμενταλιστές της αγοράς, που πιστεύουν ότι ο καπιταλισμός μπορεί να αυτορυθμίζεται. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι άλλη είναι η κυρίαρχη αντίληψη στην Ευρώπη.
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας;
Λόγω μακράς κοινωνικής παράδοσης, οι Ευρωπαίοι είναι πιο πρόθυμοι να αποδεχθούν την κυβερνητική παρέμβαση όταν πρόκειται για διόρθωση των ανισοτήτων. Στην ευρωπαϊκή ήπειρο -με εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο- η αγορά δεν αντιμετωπίζεται με τόσο αναμφισβήτητο δέος όπως στην Αμερική.
Υπάρχει η πεποίθηση ότι οι δυνάμεις της αγοράς συχνά είναι άδικες, εάν αφεθούν ανεξέλεγκτες, και συνεπώς χρειάζεται να δαμαστούν. Η ανακατανομή που πραγματοποιεί η κυβέρνηση, με τη μορφή των μεταβιβάσεων και των πληρωμών στους λιγότερο ευνοημένους από τύχη, θεωρείται έτσι το κατάλληλο αντίδοτο στον αχαλίνωτο καπιταλισμό της αγοράς. Γι' αυτό και στην Ευρώπη, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ευδοκίμησε η ιδέα της δημιουργίας κοινωνικών δημοκρατιών -ενός μεικτού συστήματος που αντισταθμίζει τις δυνάμεις της αγοράς με την κρατική βοήθεια.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ενώ οι ΗΠΑ αφιερώνουν μόνον το 11% του ΑΕΠ τους στην αναδιανομή του εισοδήματος μέσω των μεταβιβάσεων και άλλων κοινωνικών επιδομάτων, οι χώρες της Ε.Ε. εισφέρουν περισσότερο από το 26% του ΑΕΠ τους στα κοινωνικά επιδόματα.
Σήμερα ο πρόεδρος Ομπάμα προσπαθεί να αλλάξει την κατάσταση αυτή. Ίσως αυτό να ενοχλεί;
Αυτό είναι βέβαιο. Οι φονταμενταλιστές της αγοράς δεν βλέπουν με καλό μάτι μια ευρω-αμερικανική κοινωνική σύγκλιση. Και δεν είναι οι μόνοι.
Υπάρχουν και άλλες χώρες που δεν θέλουν για την ώρα να πάνε προς τα πάνω οι πήχεις της κοινωνικής προστασίας. Είναι κατά των υπερβολικών, όπως λένε, κοινωνικών μεταβιβάσεων γιατί τις θεωρούν αντίθετες προς την άνοδο της παραγωγικότητας. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο τρόπος με τον οποίον η Ευρώπη θα ξεπεράσει την κρίση της έχει ιστορική σημασία.
ΑΘ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
