Έξι υπέρλαμπρες εκρήξεις που εντοπίστηκαν από τους αστρονόμους στα βάθη του διαστήματος είναι πανάρχαιες εκρήξεις άστρων, που συνιστούν ένα νέο είδος σούπερ-νόβα, άγνωστο μέχρι σήμερα.
Μερικά από τα πιο φωτεινά, μυστηριώδη και παράδοξα φαινόμενα που έχουν εντοπιστεί στο σύμπαν τα τελευταία χρόνια, έρχονται πλέον να ενταχθούν σε μια νέα κατηγορία πανίσχυρων σούπερ-νόβα, η προέλευση των οποίων όμως παραμένει πάντα ένα αίνιγμα.
Για «μια τελείως νέα κατηγορία φαινομένων που δεν μπορούν να εξηγηθούν με οποιοδήποτε από τα υπάρχοντα επιστημονικά μοντέλα», έκανε λόγο ο Ρόμπερτ Κουίμπι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), ο οποίος ήταν επικεφαλής των σχετικών ερευνών.
Οι περισσότερες εκρήξεις σούπερ-νόβα λαμβάνουν χώρα όταν ένα άστρο μεγάλης μάζας καταρρέει προς τον πυρήνα του και τελικά εκρήγνυται, εκτοξεύοντας τεράστιες ποσότητες ακτινοβολίας που ξεπερνούν σε λάμψη ακόμα και ένα ολόκληρο γαλαξία, αφήνοντας πίσω ένα άστρο νετρονίων ή μια μαύρη τρύπα. Όμως οι συγκεκριμένες έξι αστρικές εκρήξεις δεν μπορούν να ενταχθούν στα προγενέστερα θεωρητικά σχήματα.
Για πρώτη φορά το 2005, εντοπίστηκε μια σούπερ-νόβα (SN 2005ap) που είχε λάμψη 100 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου μας, δύο φορές μεγαλύτερη από τον μέχρι τότε κάτοχο του ρεκόρ φωτεινότητας. Περίπου την ίδια εποχή, το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ εντόπισε μια άλλη σούπερ-νόβα (SCP 06F6) με παράξενο χημικό φάσμα.
Οι έρευνες εντάθηκαν και ανακαλύφθηκαν στη συνέχεια άλλες τέσσερις πολύ φωτεινές σούπερ-νόβα, όλες με ασυνήθιστη χημική «υπογραφή», χωρίς την παρουσία υδρογόνου, που συνήθως είναι παρόν σε αυτές τις εκρήξεις.
Όλες αυτές οι περίεργες σούπερ-νόβα είναι υπερβολικά καυτές, φτάνοντας θερμοκρασίες άνω των 20.000 βαθμών Κελσίου και το κύμα της ακτινοβολίας τους ταξιδεύει στο σύμπαν με ταχύτητα περίπου 10.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Επιπλέον, χρειάζονται πολύ χρόνο για να χάσουν μέρος της λάμψης τους (περίπου 50 μέρες σε σχέση με λίγες μόνο μέρες ή εβδομάδες στις περιπτώσεις των «κανονικών» σούπερ-νόβα). Ακόμα, η βασική εκπομπή τους είναι η υπεριώδης ακτινοβολία, αντί για το ορατό φως όπως στις περισσότερες σούπερ-νόβα.
Άγνωστη παραμένει η αιτία της υπερβολικής φωτεινότητάς τους, αλλά σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό το νέο είδος σούπερ-νόβα, που είναι κατά προσέγγιση δέκα φορές πιο λαμπρές από τις συνηθισμένες σούπερ-νόβα του λεγόμενου «τύπου Ια», αποτελούν μια πρόκληση για τους αστρονόμους.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι προέρχονται από παλλόμενα άστρα με μάζα 90 έως 130 φορές μεγαλύτερη από του ήλιου μας, τα οποία εκρήγνυνται κάποια στιγμή υπό την πίεση των βίαιων «παλμών» τους.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι στην «κοσμική γειτονιά» μας αναλογούν 1.000 έως 10.000 τυπικές εκρήξεις σούπερ-νόβα για κάθε υπέρλαμπρη σούπερ-νόβα της νέας κατηγορίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
