Θεσμική αλλά και προσωπική ευθύνη στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη φονική έκρηξη της 11ης Ιουλίου στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, καταλογίζει στο πόρισμά του ο επικεφαλής της Ερευνητικής Επιτροπής Πόλυς Πολυβίου.
Παρουσιάζοντας το πόρισμα σε συνέντευξη Τύπου ο κ. Πολυβίου σημείωσε πως το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η κυπριακή Πολιτεία επέδειξε ολιγωρία, αμέλεια και ανεπάρκεια στον χειρισμό του θέματος, και έκανε λόγο για αδυσώπητη θεσμική -αλλά και προσωπική- ευθύνη τόσο του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας Μ. Κυπριανού και Κ. Παπακώστα.
Ο ΥΠΑΜ και ΥΠΕΞ βαρύνονται με πολύ σοβαρές ευθύνες θεσμικές και προσωπικές, αναφέρει στο πόρισμά του ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής. «Η κύρια όμως ευθύνη», υπογραμμίζει, «ανήκει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που έχει τη μέγιστη ευθύνη για την αμέλεια και ολιγωρία. Έχει συνεπώς την πιο μεγάλη ευθύνη για το τι συνέβη. Η εκτελεστική εξουσία της οποία προίσταται απέτυχε οικτρά να λάβει τα αναγκαία μέτρα ασφαλούς φύλαξης του φορτίου. Ο Πρόεδρος γνώριζε επαρκώς. Κι έπρεπε να ληφθούν μέτρα». «Ο πρόεδρος είχε ο ίδιος de facto αναλάβει την διαχείριση του φορτίου. Έχοντας τον απόλυτο έλεγχο αυτού ήταν εκείνος που έπρεπε να λάβει τις αποφάσεις», αλλά «απέτυχε να λάβει στοιχειώδη μέτρα για την ασφάλεια των πολιτών. Δεν αναφέρομαι απλώς σε θεσμική και πολιτική ευθύνη. Του καταλογίζω σοβαρότατες προσωπικές ευθύνες για το τραγικό συμβάν και τις συνέπειές του», αναφέρει ο κ. Πολυβίου και κάνει λόγο για κλασική περίπτωση όπου η θεσμική ευθύνη του Προέδρου μετεξελίσσεται σε προσωπική ευθύνη λόγω της προσωπικής του εμπλοκής στην υπόθεση και λόγω του μεγέθους του συμβάντος.
Στα πρωτογενή του συμπεράσματα, μεταξύ άλλων, ο κ. Πολυβίου βεβαίωσε πως η έκρηξη δεν προκλήθηκε από δολιοφθορά, αλλά από αυτοανάφλεξη και σημείωσε πως τα υλικά είχαν αποθηκευτεί χωρίς προφύλαξη, με ανεύθυνο και αντίθετο προς κάθε κανόνα φύλαξης πυρομαχικών τρόπο, ενώ ουδέποτε επιθεωρήθηκαν.
Η απόφαση για κατακράτηση και εκφόρτωση, επεσήμανε, ελήφθη από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και η διατήρηση του στην Κύπρο οφείλεται σε δικές του αποφάσεις. Έστω κι εάν ο Πρόεδρος δεν υπέγραψε έγγραφο με το οποίο επιλέχθηκε το Μαρί αποδίδεται στον Πρόεδρο, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Μπορεί η κατάσχεση του φορτίου να έγινε σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, όμως ο χειρισμός μετά την εκφόρτωση και κατάσχεση συνιστά μια θλιβερή ιστορία αμέλειας, ανευθυνότητας. Το φορτίο αποτελούσε από την αρχή μια ενδυνάμει ωρολογιακή βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε έναν ακατάλληλο χώρο. Αυτά έπρεπε να ήταν γνωστά όχι μόνο στους υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών αλλά και στον Πρόεδρο, συνέχισε ο κ. Πολυβίου, τονίζοντας πως η επικινδυνότητα ήταν γνωστή και στους υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών όσο και στον Πρόεδρο.
Κατά συνέπεια, καταλήγει, ο πολιτικός χειρισμός του θεματος ανήκει στον Πρόεδρο Χριστόφια, τόσο λόγω της παραμονής του φορτίου στην Κύπρο όσο και θεσμικά, καθώς ουδεμία απόφαση ελήφθη από το υπουργικό συμβούλιο, κάτι που όπως αναφέρει δεν μπορεί να διαμβισβητηθεί.
Τέλος, αφού περιγράφει όλες τις αστοχίες και την ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού και την αδυναμία πρόληψης και έγκαιρης επέμβασης προκειμένου να αποφευχθεί η φονική έκρηξη, ο κ. Πολυβίου καταλήγει λέγοντας πως υπήρξε μια άδικη και αχρείαστη θυσία 13 ανθρώπων.
