Τα δέντρα δεν προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή όσο γρήγορα και όσο καλά εκτιμούσαν έως σήμερα οι επιστήμονες, είναι το συμπέρασμα νέας έρευνας από ομάδα του Πανεπιστημίου Ντιουκ, η οποία επικεντρώθηκε σε δάση των ανατολικών πολιτειών της Αμερικής. Όπως διαπίστωσαν, περισσότερα από τα μισά είδη δέντρων αδυνατούν να προσαρμοστούν στην αλλαγή καιρικών συνθηκών.

«Πολλά μοντέλα έχουν δείξει ότι τα δέντρα θα μεταναστεύσουν σύντομα σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη και μεγαλύτερα υψόμετρα, ανταποκρινόμενα στην αύξηση των θερμοκρασιών», λέει ο Τζέιμς Κλαρκ, καθηγητής Περιβάλλοντος στη Σχολή Περιβάλλοντος του Ντιουκ. «Τα στοιχεία όμως περί μετανάστευσης προς τα βόρεια εξαιτίας του κλίματος, ουσιαστικά απουσιάζουν από αυτή τη μεγάλη μελέτη».

Ο Κλαρκ και οι συνάδελφοί του είδαν ότι σε σχεδόν έξι στα δέκα από τα είδη που εξέτασαν, το γεωγραφικό εύρος συρρικνώνεται και στο Βορρά και στο Νότο. Λιγότερα είδη - περίπου δύο στα δέκα- πράγματι μεταναστεύουν προς το Βορρά, όπως έχουν καταδείξει και άλλες μελέτες. Σε ποσοστό 16% μεταναστεύουν προς το Νότο, ενώ περίπου 4% των δέντρων που μελέτησαν οι ερευνητές εξαπλώνονται και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Οι επιστήμονες του Ντιουκ ανέλυσαν δεδομένα γύρω από 92 είδη δέντρων σε 31 αμερικανικές πολιτείες. Από την ανάλυσή τους δεν προέκυψαν στοιχεία που να καταδεικνύουν ότι η μετανάστευση ορισμένων ειδών είναι εντονότερη σε περιοχές, όπου οι καιρικές συνθήκες έχουν αλλάξει αισθητά. Επιπλέον, όπως γράφουν στην επιθεώρηση Global Change Biology, η μετανάστευση δεν δείχνει να σχετίζεται με το μέγεθος των καρπών των δέντρων.

«Οι θερμές ζώνες έχουν μετακινηθεί προς το Βορρά, ακόμη και κατά 100 χιλιόμετρα σε κάποιες περιοχές των ανατολικών Ηνωμένων Πολιτειών, όμως τα αποτελέσματά μας δεν εμπνέουν αισιοδοξία ότι οι πληθυσμοί των δέντρων προσαρμόζονται σε αυτές τις αλλαγές», λέει ο Κλαρκ, προειδοποιώντας ότι «αυτό αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής καθυστέρησης στη μετανάστευση των δέντρων».

Δεν είναι η πρώτη φορά που η σχέση μεταξύ δασών και κλιματικής αλλαγής μπαίνει στο μικροσκόπιο: οι υψηλότερες θερμοκρασίες, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι αλλαγές στις βροχοπτώσεις φέρνουν τα δάση στα όριά τους. Επιπλέον, τα δάση και η ξυλεία που παράγουν, έχουν την ιδιότητα να «εγκλωβίζουν» τρισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο επιτείνει την κλιματική αλλαγή. Όταν τα δάση αποψιλώνονται ή καίγονται, μπορούν τα ίδια να μετατραπούν σε πηγή διοξειδίου του άνθρακα.