Με την προειδοποίηση ότι ο κόσμος έχει μπροστά του μόλις 10 χρόνια για να ανακόψει την απώλεια της βιοποικιλότητας άρχισε η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα, στη Ναγκόγια της Ιαπωνίας.
Εάν δεν γίνουν αποφασιστικά βήματα, δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας, η κατάσταση θα γίνει μη αναστρέψιμη, κάτι που θα έχει ολέθριες επιπτώσεις.
Για μια «καθοριστική στιγμή» στην ιστορία της ανθρωπότητας έκανε λόγο ο εκτελεστικός διευθυντής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα. «Ας έχουμε το θάρρος να κοιτάξουμε τα παιδιά μας στα μάτια και να παραδεχθούμε ότι αποτύχαμε, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, να τηρήσουμε την υπόσχεση που έδωσαν 110 αρχηγοί κρατών στο Γιοχάνεσμπουργκ να περιορίσουν σημαντικά το ρυθμό απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010», είπε μεταξύ άλλων ο ¶χμεντ Τζόγλαφ. «Ας κοιτάξουμε τα παιδιά μας στα μάτια και ας παραδεχθούμε ότι συνεχίζουμε να χάνουμε τη βιοποικιλότητα σε πρωτοφανή βαθμό, υποθηκεύοντας έτσι το μέλλον τους».
Το προηγούμενο διάστημα –και εν όψει της διάσκεψης- είδαν το φως της δημοσιότητας πολλές εκθέσεις και μελέτες, τα συμπεράσματα των οποίων μόνο έντονη ανησυχία προκαλούν. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, όλοι οι δείκτες για την κατάσταση του φυσικού κόσμου –που αφορούν τα δάση, τους κοραλλιογενείς υφάλους, τα ποτάμια κ.ο.κ.- κινούνται καθοδικά, παρότι κάποιες προσπάθειες διατήρησης της φύσης έχουν στεφθεί με επιτυχία. ¶λλες αναλύσεις υπαγορεύουν ότι η ραγδαία απώλεια της βιοποικιλότητας στοιχίζει στην ανθρωπότητα τρισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.
«Έλλειψη κατανόησης»
Ίσως πιο ανησυχητική κι από την εξαφάνιση των ειδών και τον κίνδυνο που διατρέχουν ολόκληρα οικοσυστήματα είναι το ότι, κατά τον εκτελεστικό διευθυντή του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, πολλοί αδυνατούν να κατανοήσουν για ποιο λόγο η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι μια κατάσταση που πρέπει να ανακοπεί. «Ο πλανήτης αυτός είναι, απΆ όσο γνωρίζουμε, ο μόνος στο Σύμπαν που φιλοξενεί τέτοια είδη ζωής», είπε ο Αχίμ Στάινερ. [...] Όταν συναντιόμαστε σε αυτά τα διακυβερνητικά φόρα, η κοινωνία για κάποιο λόγο πασχίζει να κατανοήσει και να εκτιμήσει τι κάνουμε εδώ και γιατί έχει σημασία».
Ο Στάινερ αναγνώρισε έμμεσα και την έλλειψη πολιτικής βούλησης, η οποία φαίνεται πως θα σταθεί εμπόδιο και στη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων στη Ναγκόγια.
Το κείμενο, στο οποίο καλούνται να συμφωνήσουν οι σύνεδροι μέσα στις επόμενες ημέρες, προτείνει 20 στόχους για τη διασφάλιση της βιοποικιλότητας. Μεταξύ άλλων: να αναγνωριστεί η αξία της στους εθνικούς σχεδιασμούς, να προστατευθούν οι κοραλλιογενείς ύφαλοι από την κλιματική αλλαγή, να καθοριστούν προστατευόμενες περιοχές κ.α. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι οι στόχοι αυτοί δεν είναι δεσμευτικοί. Για την ακρίβεια, στο ίδιο το κείμενο γίνεται λόγος για ένα «ευέλικτο πλαίσιο», στο οποίο κάθε χώρα καλείται να θέσει τους δικούς της στόχους, χωρίς να ορίζονται κυρώσεις για όποιον απορρίψει κάποιον από τους 20 που αναφέρονται –ή όλους. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα «ανώδυνο» κείμενο που όλοι αναμένεται να υπογράψουν μετά χαράς, αφού κανείς δεν έχει κάτι να χάσει.
Οι επικριτές ενός τέτοιου, μη δεσμευτικού κειμένου ζητούσαν κατά τη διάρκεια της διάσκεψης κάθε χώρα να διακηρύξει ότι θα υιοθετήσει τους δικούς της, συγκεκριμένους στόχους για τον περιορισμό της απώλειας της βιολογικής ποικιλότητας. Προειδοποιούν ότι, εάν δεν συμβεί σύντομα κάτι τέτοιο, η διάσκεψη του 2020 –όταν πια η καταστροφή ίσως είναι και επίσημα πια μη αναστρέψιμη- θα καταλήξει για ακόμη μια φορά στην παραδοχή... ότι αποτύχαμε.
