Σμήνη γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών ρίχτηκαν στη μάχη εναντίον του Δάγγειου πυρετού, στις Νήσους Κέιμαν, πυροδοτώντας ποικίλες αντιδράσεις στους κόλπους της επιστημονικής κοινότητας.
Ερευνητές που εργάζονται για λογαριασμό της εταιρείας Oxitec Limited στην Οξφόρδη δημιούργησαν στείρα αρσενικά κουνούπια, τροποποιώντας το DNA τους. Μετά από χρόνια εργαστηριακών πειραμάτων και υπολογισμών, εξαπέλυσαν τρία εκατομμύρια τέτοια κουνούπια με στόχο να ζευγαρώσουν με θηλυκά του ίδιου είδους, «ποντάροντας» στο ότι δε θα είναι σε θέση να αναπαραχθούν και συνεπώς ο πληθυσμός των ντόπιων κουνουπιών θα μειωθεί σημαντικά. Τα έντομα αφήνονταν ελεύθερα τρεις φορές την εβδομάδα, επί έξι μήνες, σε μια έκταση 160 στρεμμάτων. Μέχρι τον Αύγουστο, όταν το πείραμα βρισκόταν περίπου στα μισά, ο πληθυσμός κουνουπιών είχε μειωθεί κατά 80% σε σχέση με παρακείμενη περιοχή, στην οποία δεν υπήρξε ανάλογη παρέμβαση.
Να σημειωθεί ότι μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν τους ανθρώπους μεταδίδοντάς τους Δάγγειο πυρετό. Σε αντίθεση με την ελονοσία, αυτή η ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και το θάνατο, δεν περιορίζεται με τις κουνουπιέρες, αφού τα κουνούπια - «φορείς» τσιμπούν και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, κάθε χρόνο εκδηλώνονται τουλάχιστον 50 εκατομμύρια κρούσματα του ιού, ενώ πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι είναι ευάλωτοι απέναντι στην ασθένεια, για την οποία δεν υπάρχει εμβόλιο ή θεραπεία.
Είναι η πρώτη φορά που γενετικά τροποποιημένα κουνούπια εισάγονται κατ’ αυτόν τον τρόπο σε ένα οικοσύστημα και ενώ κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ακράδαντα πως η παράτολμη επιχείρηση θα φέρει αποτελέσματα, κάποιοι διαφωνούν φοβούμενοι ότι το πείραμα θα διαταράξει τις ισορροπίες στη Φύση. «Η δοκιμή στις Νήσους Κέιμαν θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», δήλωσε ο καθηγητής Βιολογίας και Εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια Άντριου Ριντ, ο οποίος δεν μετείχε στην προσπάθεια. «Οτιδήποτε θα μπορούσε να απομακρύνει επιλεκτικά έντομα που μεταδίδουν τόσο βαριές ασθένειες, θα ήταν πολύ χρήσιμο».
Ο Πιτ Ράιλι, διευθυντής εκστρατειών της βρετανικής ΜΚΟ GM Freeze, που τάσσεται εναντίον της γενετικής τροποποίησης ειδών, έχει αντίθετη άποψη. «Εάν απομακρύνουμε από το οικοσύστημα ένα έντομο όπως το κουνούπι, δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις». Όπως εξηγεί, κάποια είδη τρέφονται με τις προνύμφες, συνεπώς θα μπορούσαν ακόμη και να αφανιστούν, ενώ ο αποδεκατισμός των κουνουπιών θα μπορούσε να οδηγήσει στην «αντικατάσταση» στο οικοσύστημα ενός άλλου - πιο επικίνδυνου - εντόμου.
Η Oxitec επιμένει ότι δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα από τη στιγμή που τα μεταλλαγμένα κουνούπια έχουν «προγραμματιστεί» να πεθαίνουν μετά από κάποιο διάστημα... Την - κατά τα φαινόμενα επιτυχή - έκβαση του πειράματος χαιρέτισε και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναγνωρίζοντας ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην εξάλειψη θανατηφόρων ασθενειών όπως ο Δάγγειος πυρετός και η ελονοσία.
