Μπορεί να μας χωρίζει σχεδόν ένας μήνας από τα Χριστούγεννα όμως, θέλοντας ίσως να ξορκίσετε την απαισιοδοξία των καιρών μας, ετοιμάζεστε να υποκύψετε στον πειρασμό: να σπεύσετε να αγοράσετε –αληθινό- χριστουγεννιάτικο δέντρο με το που θα κάνουν την εμφάνισή τους στις υπαίθριες αγορές.

Αλλοι προσανατολίζεστε στην αγορά ενός τεχνητού δέντρου σκεπτόμενοι ότι θα το κρατήσετε για περισσότερα χρόνια, ότι δεν θα χρειαστεί να καθαρίσετε όταν τελειώσουν οι γιορτές και, πιθανότατα, ότι πρόκειται για μια πιο οικολογική λύση, αφού δεν θα επιβαρύνετε τη συνείδησή σας με το... θάνατο ενός δέντρου. Είναι όμως πράγματι αυτή η πιο οικολογική λύση;

Τα περισσότερα χριστουγεννιάτικα δέντρα καλλιεργούνται πλέον ειδικά για αυτό το σκοπό σε φυτείες, συνεπώς ο παράγοντας «αποψίλωση» δεν χρειάζεται να σας απασχολεί. Για να καλλιεργηθούν όμως, απαιτείται συνήθως η χρήση παρασιτοκτόνων, ενώ για να φθάσουν μέχρι τις υπαίθριες αγορές όπου θα διατεθούν, τα δέντρα αυτά χρειάζεται να διανύσουν εκατοντάδες χιλιόμετρα, ενώ στο τέλος θα καταλάβουν πολύτιμο χώρο στις χωματερές.

Από την άλλη, τα περισσότερα τεχνητά χριστουγεννιάτικα δέντρα κατασκευάζονται στην Κίνα από PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο), το οποίο προέρχεται μεταξύ άλλων από πετρέλαιο, ενώ εργαστηριακές αναλύσεις έχουν καταδείξει ότι πολλά περιέχουν μόλυβδο. Τα δέντρα αυτά δεν αποσυντίθενται εύκολα κι έτσι θα παραμείνουν –με τη μία μορφή ή την άλλη- στους ΧΥΤΑ ακόμη και για εκατοντάδες χρόνια. Το βασικό επιχείρημα όσων προτιμούν τα τεχνητά δέντρα είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά, συνεπώς η αγορά τους βοηθά τουλάχιστον στην εξοικονόμηση της βενζίνης που θα χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά ενός αληθινού δέντρου από τη μια γωνιά της χώρας στην άλλη.

Ποιο είναι λοιπόν το πιο «πράσινο» δέντρο; Η απάντηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: πού ζείτε, πώς γιορτάζετε, τι αγοράζετε. Εάν αυτό δεν σας ικανοποιεί, μπορείτε να επιλέξετε κάποια εναλλακτική λύση: το παραδοσιακό καραβάκι ή το συμβολικό στολισμό μερικών κλαδιών, μιας γλάστρας ή –εάν ανήκετε στους τυχερούς- ενός δέντρου που βρίσκεται ακριβώς έξω από το σπίτι σας.

Η επιλογή του δέντρου

Επιλέξατε να στολίσετε αληθινό δέντρο. Εάν έχετε να διαθέσετε κάτι παραπάνω, μία λύση είναι να επισκεφθείτε φυτώριο ώστε να το αγοράσετε στη γλάστρα του και -υπό την προϋπόθεση ότι θα το φροντίσετε- να το κρατήσετε για αρκετά χρόνια. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού υπάρχει η δυνατότητα οι ενδιαφερόμενοι να επισκεφθούν φυτεία ώστε να επιλέξουν το ομορφότερο δέντρο, μια λύση που βοηθά και να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που θα παράγονταν κατά τη μεταφορά του δέντρου σε κάποια μακρινή τοποθεσία. Εάν πάλι αγοράσετε το δέντρο από κάποια υπαίθρια αγορά, κάντε πρώτα την έρευνά σας και ρωτήστε από πού προήλθε και πότε κόπηκε. Όσο πιο φρέσκο είναι τόσο περισσότερο θα κρατήσει.

Στο δρόμο για το σπίτι

Η φροντίδα του δέντρου ξεκινά από τη στιγμή που το παίρνετε στα χέρια σας. Κατά τη δενδροκόμο Τσάκι Άντερσεν, καλό θα ήταν –εφόσον δεν είναι τοποθετημένο σε ξύλινη βάση- να το τυλίξετε με πλαστικό για να παραμείνει προστατευμένο στο δρόμο για το σπίτι. Εάν είχε κοπεί πολύ πριν το αγοράσετε, θα πρέπει να το κόψετε λίγο ακόμη –κατά 3-4 εκατοστά- στη βάση του (ή να ζητήσετε να το κάνουν για εσάς). Διαφορετικά, όπως εξηγεί η Άντερσεν, ο κορμός μέσα σε λίγες ώρες θα αρχίσει να «σφραγίζεται» και δεν θα μπορεί να απορροφά νερό αποτελεσματικά.

Το πότισμα και η φροντίδα του δέντρου

Το έλατο θα πρέπει να μπει σε νερό το συντομότερο δυνατό και προκειμένου οι βελόνες του να παραμείνουν πράσινες, δεν θα πρέπει να στεγνώσει καθόλου το διάστημα που θα βρίσκεται στο σπίτι. Σύμφωνα με τον Ντέρογουιτς, σε γενικές γραμμές ένα δέντρο απορροφά έως και ένα λίτρο νερό για κάθε 2,5 εκατοστά διαμέτρου. Συνεπώς θα πρέπει να έχει άφθονο νερό σε καθημερινή βάση.

Κάποιοι προσθέτουν στο νερό ειδικές συντηρητικές ουσίες που κυκλοφορούν στο εμπόριο ή αναμειγνύουν λίγη ζάχαρη ως «τροφή» για το δέντρο, υποστηρίζοντας ότι το κρατά φρέσκο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι απόψεις των ειδικών διίστανται. Ο Ντέρογουιτς λέει πως κάτι τέτοιο είναι «εντελώς περιττό».

Βρείτε το σωστό σημείο

Κρατήστε το δέντρο σας μακριά από το σημείο όπου «χτυπά» ο ήλιος καθώς και από ανεμιστήρες, καλοριφέρ, τζάκια κ.ο.κ. καθώς κάτι τέτοιο θα επισπεύσει το αναπόφευκτο. Κατά την Άντερσεν, ενας υγραντήρας θα μπορούσε να παρατείνει τη σύντομη ζωή του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

Επιπλέον, καλό θα ήταν να βεβαιωθείτε ότι τα λαμπιόνια με τα οποία θα το στολίσετε λειτουργούν σωστά και βέβαια πως είναι κατάλληλα γι’ αυτή τη χρήση γιατί πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς. Τα φώτα τύπου LED θεωρούνται η καλύτερη δυνατή επιλογή.

Και όταν έρθει η στιγμή να πείτε «του χρόνου πάλι», μην πετάξετε το δέντρο στα σκουπίδια, αλλά στους μπλε κάδους. Ο Δήμος Αθηναίων εφαρμόζει ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης χριστουγεννιάτικων δέντρων –και τεχνητών- στο πλαίσιο του οποίου (τα αληθινά) μεταφέρονται στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο για να πολτοποιηθούν και να επιστρέψουν στη γη ως... λίπασμα.