Αξιοποιώντας την τεχνολογία των βλαστικών κυττάρων, Αμερικανοί επιστήμονες δημιούργησαν ποντίκια από δύο πατέρες. Υποστηρίζουν ότι το επίτευγμά τους συνιστά «μια νέα μορφή αναπαραγωγής θηλαστικών» και θα μπορούσε να βοηθήσει στη διάσωση ζώων που απειλούνται με αφανισμό ή και στην απόκτηση βιολογικών παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Biology of Reproduction, οι ερευνητές από το Τέξας αρχικά δημιούργησαν ένα θηλυκό ποντίκι που τα ωάριά του περιείχαν DNA από αρσενικό. Όταν το θηλυκό ζευγάρωσε με ένα αρσενικό, ο απόγονός τους είχε γενετικό υλικό προερχόμενο στο σύνολό του από αρσενικό ποντίκι. Παρότι το πείραμα χαρακτηρίζεται ενδιαφέρον, τα πρακτικά ωφέλη του παραμένουν ασαφή. Η εφαρμογή του σε ανθρώπους για παράδειγμα θα ήταν οπωσδήποτε, εκτός από αμφιλεγόμενη, πολύ πιο περίπλοκη υπόθεση.
«Είναι περίεργο το πρόγραμμά μας», παραδέχεται ο εκ των ερευνητών Ρίτσαρντ Μπέρινγκερ, «όμως θέλαμε να διαπιστώσουμε κατά πόσο είναι εφικτό» να αναπαραχθούν τα ποντίκια με τέτοιο τρόπο.
Το πείραμα
Στην έκθεσή τους, οι επιστήμονες περιγράφουν πώς έφθασαν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Υπενθυμίζεται στο σημείο αυτό ότι ένα ανθρώπινο έμβρυο έχει 46 χρωμοσώματα, δύο εκ των οποίων καθορίζουν το φύλο. Τα θηλυκά έχουν δύο ίδια χρωμοσώματα ΧΧ και τα αρσενικά ένα Χ κι ένα Υ, δηλαδή ΧΥ. Στο πείραμα, ο Δρ. Μπέρινγκερ και οι συνάδελφοί του πήραν αρχικά ένα κύτταρο από ένα αρσενικό ποντίκι, το οποίο ονόμασαν «πατέρα Α». Το επαναπρογραμμάτισαν έτσι ώστε να γίνει παρόμοιο με ένα εμβρυϊκό βλαστικό κύτταρο, από το οποίο προκύπτουν όλοι οι ιστοί στο σώμα.
Όταν αντίγραφα του κυττάρου σχημάτισαν μια κυτταρική γραμμή, το χρωμόσωμα Υ «χάθηκε» από περίπου το 1% αυτών. Τα κύτταρα αυτά, με το αρχικό χρωμόσωμα Χ αλλά χωρίς το Υ του «πατέρα Α», διοχετεύτηκαν σε βλαστοκύστες, οι οποίες με τη σειρά τους τοποθετήθηκαν σε παρένθετες μητέρες.
Όταν τα μικρά γεννήθηκαν, είχαν κύτταρα τόσο από τη βλαστοκύστη όσο και από τον «πατέρα Α», ήταν με άλλα λόγια χίμαιρες, δηλαδή οργανισμοί αποτελούμενοι από τουλάχιστον δύο γενετικά διαφορετικούς τύπους κυττάρων. Μεγαλώνοντας, κάποια από τα θηλυκά παρήγαγαν ωάρια που περιείχαν μόνο το γενετικό υλικό του «πατέρα Α».
Στο τελευταίο στάδιο του πειράματος, οι θηλυκές χίμαιρες ζευγάρωσαν με συνηθισμένα αρσενικά ποντίκια, τα οποία ονομάστηκαν «πατέρες Β». Όπως διαπιστώθηκε, κάποιοι από τους απογόνους τους - αρσενικοί και θηλυκοί- αποτελούνταν εξ ολοκλήρου από το γενετικό υλικό των δύο πατέρων.
Αμφιλεγόμενη και τεχνικά δύσκολη η εφαρμογή στους ανθρώπους
Στους ανθρώπους ωστόσο, όταν ένα έμβρυο παίρνει μόνο ένα χρωμόσωμα Χ αντί για ένα χρωμόσωμα από κάθε γονέα, συνήθως πεθαίνει. Κάποιες φορές γεννιούνται κορίτσια κατ' αυτόν τον τρόπο, τα οποία όμως πάσχουν από το σύνδρομο Τέρνερ και δεν μπορούν να αναπαραχθούν. Πάντως υπάρχουν νέες τεχνικές που επιτρέπουν στους επιστήμονες να «παίξουν» με τη βιολογία της αναπαραγωγής με τρόπο τουλάχιστον ενδιαφέροντα, αλλά πολλές φορές αμφιλεγόμενο. Τον Απρίλιο, ερευνητές βρετανικού πανεπιστημίου δημιούργησαν έμβρυα με DNA από έναν άνδρα και δύο γυναίκες, προσπαθώντας να αναπτύξουν μια μέθοδο που δυνητικά θα επέτρεπε στις μητέρες που πάσχουν από γενετικές ασθένειες να αποκτήσουν υγιή παιδιά. Να σημειωθεί ότι τα έμβρυα αυτά δεν ήρθαν στον κόσμο.
