Μια τουλάχιστον συναρπαστική αποκάλυψη για τις ρίζες του ανθρώπινου είδους επεφύλασσε ένα οστό που εντοπίστηκε σε μια σπηλιά στη Σιβηρία. Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ανήκε σε ένα είδος ανθρώπου, το οποίο συνυπήρχε και... διασταυρώθηκε με το δικό μας!
Το απολίθωμα ηλικίας 40.000 ετών δεν είναι παρά η άκρη του δακτύλου μιας νεαρής γυναίκας. Ανακαλύφθηκε το 2008, κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο σπήλαιο Ντενίσοβα, στα σιβηρικά Αλτάια Όρη. Ανατομικά, το δάχτυλο θα μπορούσε να ανήκει σε ένα Νεάντερταλ ή σε ένα σύγχρονο άνθρωπο. Έπειτα από ενδελεχή έρευνα ωστόσο, ομάδα ερευνητών υπό το γενετιστή Σβάντε Πάαμπο του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ, κατέληξε ότι το οστό ανήκε σε εκπρόσωπο ενός εντελώς ξεχωριστού πληθυσμού ανθρώπων που φαίνεται να διαχωρίστηκε οριστικά από τους Νεάντερταλ πριν από περίπου... ένα εκατομμύριο χρόνια!
Από μελέτη, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Nature, προκύπτουν ακόμη περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία. Οι ερευνητές ανέλυσαν το πυρηνικό DNA -αυτό δηλαδή που βρίσκεται στον πυρήνα των κυττάρων- αποκομίζοντας σαφέστερη εικόνα για τη σχέση του υποκειμένου τους με τον άνθρωπο. Όπως λένε λοιπόν, οι γενετικές ακολουθίες από το οστό της σπηλιάς Ντενίσοβα έχουν περισσότερα κοινά με αυτές των Νεάντερταλ, κάτι που τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι συνυπήρξαν με τους Νεάντερταλ και διασταυρώθηκαν με το Homo sapiens sapiens –το σύγχρονο άνθρωπο- πριν από περίπου 50.000 χρόνια.
Οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις δεν σταματούν εδώ. Τα νέα γενετικά δεδομένα υπαγορεύουν ότι οι πρόγονοι των Νεάντερταλ και των «Ντενισοβανών», όπως τους βάπτισαν, έφυγαν από την Αφρική πριν από 300.000 με 400.000 χρόνια και γρήγορα διεσπάρησαν. Οι επιστήμονες ωστόσο τονίζουν ότι αυτή η εκτίμησή τους μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα ακριβής καθώς προέκυψε από μοντέλα που βασίζονται σε συγκεκριμένους ρυθμούς μετάλλαξης των γονιδίων.
«Η ιστορία των πληθυσμών των Νεάντερταλ και των ‘Ντενισοβανών’ ενδέχεται να είναι ακόμη και δύο φορές παλαιότερη» απ' όσο είχε εκτιμήσει αρχικά η επιστημονική ομάδα, λέει ο ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν Τζον Χοκς. «Οι πρόγονοι των "Ντενισοβανών" ίσως είναι οι πραγματικοί Homo erectus από την Αφρική».
Ένα άγνωστο είδος ανθρώπου;
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η γυναίκα, το οστό της οποίας εντοπίστηκε στη Σιβηρία, ήταν εκπρόσωπος ενός άγνωστου έως σήμερα ανθρώπινου είδους. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, γενετικά, διαφέρει από τους υπόλοιπους ανθρώπους, ενώ δόντι που βρέθηκε κατά την ίδια ανασκαφή δείχνει ότι οι κάτοικοι του σπηλαίου «συγγένευαν» περισσότερο με το Homo erectus.
Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν είναι αρκετό ώστε οι ερευνητές να ανακοινώσουν τον εντοπισμό ενός νέου είδους, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η ίδια ομάδα ανακάλυψε πρόσφατα ότι οι Νεάντερταλ πιθανότατα διασταυρώθηκαν με πληθυσμούς του δικού μας είδους που μετακινήθηκαν από την Αφρική. Περίπου 1 - 4% των γονιδίων των μη Αφρικανών ταυτίζονται με αυτά των Νεάντερταλ, κάτι που καθιστά δύσκολη τη σκιαγράφηση του «γενεαλογικού δέντρου» του είδους.
Οι συντάκτες της έκθεσης είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί και βέβαια αποφεύγουν να μιλήσουν για ένα νέο είδος. Το βέβαιο είναι ότι η ανακάλυψή τους περιπλέκει αρκετά την εικόνα της ανθρώπινης καταγωγής αφού όπως γράφουν, κάποιοι σύγχρονοι άνθρωποι από τη Μελανησία - το νησιωτικό σύμπλεγμα που περιλαμβάνει τη Νέα Γουινέα- μοιράζονται το 4-6% των γονιδίων τους με τους "Ντενισοβανούς". Αυτό, όπως λένε, ίσως καταδεικνύει ότι οι άνθρωποι εκείνοι διασταυρώθηκαν με τους ανατομικά σύγχρονους ανθρώπους παρά το διαχωρισμό τους πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια!
