Οσο το "φάντασμα" του Μαρξ τρομοκρατεί τη Γουόλ Στριτ, άλλο τόσο το "φάντασμα" της κοινωνικής και πολιτικής αποσταθεροποίησης στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης κάνει την εμφάνισή του, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την κατάρρευση του "υπαρκτού σοσιαλισμού".
Οι μαζικές απολύσεις, η αναθεώρηση της ανάπτυξης των οικονομιών από διεθνείς οίκους, τα κάθε άλλο παρά ευχάριστα νέα από το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, λειτουργούν πολλαπλασιαστικά στις χρόνιες παθογένειες των οικονομιών τη περιοχής.
Η δυνατότητα εξωτερικού δανεισμού των χωρών της ΝΑ Ευρώπης παρουσιάζει σημάδια "κόπωσης". Η συνεχιζόμενη διολίσθηση των τοπικών νομισμάτων, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των χρηματιστηρίων και το "πάγωμα" των εισροών κεφαλαίων, προκαλούν τη συρρίκνωση των διαθέσιμων εισοδημάτων των πολιτών.
Τα πρώτα σημάδια των κοινωνικών αναταραχών είναι ορατά, από τις αρχές του 2009, με διαδηλώσεις στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, αλλά και τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, όπου, στη Μπάνια Λούκα (Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας) διαδήλωσαν οι εργαζόμενοι στη μοναδική βιομηχανία αλουμινίου της χώρας, την Birac, που έχουν μείνει απλήρωτοι. Kαι στο Μαυροβούνιο, οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία αλουμινίου Kombinat Aluminijua Podgorica προχώρησαν σε κινητοποιήσεις.
Σλοβενία και Κροατία καταλαμβάνουν μια θέση στο "χάρτη" των εργασιακών ανατροπών, καθώς εκτός των απολύσεων που ανακοινώθηκαν από μεγάλες βιομηχανίες, υπήρξαν και τροποποιήσεις στο εργασιακό καθεστώς.
Υπό το φόβο των απολύσεων ζουν οι περισσότεροι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα της αμερικανικής εταιρείας Hewitt Associates. Η έρευνα διενεργήθηκε το Νοέμβριο του 2008 σε 17 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Οπως προκύπτει, το 75% των ιδιωτικών εταιρειών έχουν προχωρήσει σε δραστικούς περιορισμούς των εξόδων τους, ενώ το 60% δηλώνει έτοιμο να προχωρήσει σε απολύσεις εάν χρειαστεί. Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, ότι μόνο το 25% των εταιρειών δήλωσε ότι θα περιορίσει τα bonus των ανώτερων στελεχών του, ενώ μόνο ένα 4% είναι διατεθειμένο να διαφοροποιήσει τα κονδύλια που προβλέπονται για τους γενικούς διευθυντές και τους διευθύνοντες συμβούλους.
Ρουμανία. Συγκεχυμένη παραμένει η εικόνα για το εάν τελικά η χώρα θα ζητήσει βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή το ΔΝΤ.
Η Εθνική Υπηρεσία Απασχόλησης (ANOFM) ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 38.000 άτομα θα χάσουν τη δουλειά τους μέχρι τον ερχόμενο Μάιο, ενώ εκφράζονται φόβοι για απολύσεις τουλάχιστον 100.000 ατόμων μέχρι το τέλος του έτους.
Σερβία Η Σερβία έλαβε 412 εκ. ευρώ δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η συμφωνία των δύο πλευρών προβλέπει, μεταξύ άλλων, μαζικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.
ΒουλγαρίαΠαρά τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης της οικονομίας που ανακοίνωσε πρόσφατα η βουλγαρική κυβέρνηση, τα εργατικά σωματεία σε όλη τη χώρα υπολογίζουν ότι στη διάρκεια του 2009, τουλάχιστον 50.000 άτομα θα χάσουν τη δουλειά τους.
Βοσνία - Ερζεγοβίνη Η ανεργία εκτιμάται ότι θα "εκτιναχθεί" πάνω από το 43% κατατάσσοντας τη χώρα στη λίστα των χωρών με τους υψηλότερους ρυθμούς ανεργίας στην Ευρώπη. Ο πρόεδρος της Ενωσης Εργοδοτών, Νιχάντ Ιμάμοβιτς, επισήμανε πως δίχως την ύπαρξη πιστώσεων, δεν θα υπάρξουν επενδύσεις αλλά ούτε και νέες θέσεις εργασίας με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να οδηγούνται σε απολύσεις εργαζομένων.
ΠΓΔΜ Στα επίπεδα του 6% αναμένεται, σύμφωνα με τους διεθνείς οίκους, πως θα διαμορφωθεί ο ρυθμός ανάπτυξης και ο πληθωρισμός στο 2,7% από 6% το 2008. Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ ανακοίνωσε πρόσφατα δέσμη μέτρων, για την αντιμετώπιση της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Στα μέτρα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η μείωση των δασμών για υλικά που εισάγονται από βιομηχανίες της ΠΓΔΜ.
Σλοβενία Η ανεργία ανήλθε στο 7% το Δεκέμβριο του 2008. Οι μεγαλύτερες μειώσεις εργατικού δυναμικού καταγράφηκαν στους τομείς της μεταποίησης, των κατασκευών, καθώς και του τουρισμού.
Μαυροβούνιο Η ανεργία διαμορφώθηκε στο 10,71% στο τέλος του 2008, ενώ το δημόσιο χρέος αντιστοιχούσε στο 26,8% του ΑΕΠ.
AΠΕ-ΜΠΕ
