H χρηματοπιστωτική κρίση έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για την αναγκαιότητα, τη χρησιμότητα, την αξία των προβλέψεων για την ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς οι σύγχρονοι μάντεις έχουν πέσει σχεδόν όλοι τους έξω.

Το Μάρτιο του 2008, το Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας Ρηνανίας - Βεστφαλίας πρόβλεψε ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1,7%. Οι επόμενοι τρεις μήνες ήταν καλύτεροι, και έτσι οι οικονομολόγοι διόρθωσαν την πρόβλεψή τους από 2,2% και πάνω. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινές προβλέψεις που παρουσίασαν ινστιτούτα οικονομικών ερευνών την περασμένη άνοιξη και το φθινόπωρο στη γερμανική κυβέρνηση. Τα προηγούμενα οκτώ χρόνια έπεσαν μέσα για μία και μόνη φορά. Σε σημείο που να αναρωτιέται κανείς, αν στη σημερινή συγκυρία, πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψιν οι προβλέψεις τους.

Ο Κλαους Τζιμερμαν, επικεφαλής του Γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου στο Βερολίνο, ζήτησε ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο να σταματήσει το γαϊτανάκι των οικονομικών προβλέψεων. Η πρότασή του κάνει τους συναδέλφους του να κουνούν το κεφάλι με περίσκεψη.

«Το θεωρώ λάθος», λέει ο Μπερτ Ρύρουπ, πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων για την συνολική αξιολόγηση της οικονομικής ανάπτυξης. «Ιδιαίτερα σε εποχές αβεβαιότητας, οι επιχειρήσεις αλλά και η πολιτική χρειάζονται τις προβλέψεις. Και ένας οικονομολόγος, που αναλύει τις οικονομικές συγκυρίες, νομίζω ότι έχει κι ένα μέρος ευθύνης, όταν σε κρίσιμες περιόδους κάνει προβλέψεις. Ο πολιτικός που νομίζει ότι οι προβλέψεις πρέπει να γίνονται μόνο σε περιόδους ομαλότητας, τότε δεν κάνει καλά τη δουλειά του».

Ολοι πάντως συμφωνούν ότι όποιος τολμά να κάνει προβλέψεις, αναλαμβάνει και το ρίσκο του λάθους. Κι όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα, τόσο πιο απίθανο γίνεται το ενδεχόμενο να επιβεβαιωθούν. «Οι προβλέψεις για τις οικονομικές συγκυρίες ανταποκρίνονται σε διάφορα σενάρια, που μοιάζουν πολύ με τις προβλέψεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας», υποστηρίζει ο Μπερτ Ρύρουπ.

«Πρόκειται για πολυσύνθετα συστήματα και η διαφορά με τις μετεωρολογικές προβλέψεις έγκειται στο ότι την οικονομία επηρεάζει και η πολιτική. Αρα, υπάρχουν πάντα και αστάθμητοι παράγοντες. Κάθε οικονομολόγος γνωρίζει ότι καλό θα είναι να μην γίνονται προβλέψεις με την ακρίβεια του δεκαδικού, ακόμη κι αν η πολιτική αποζητά τέτοια ακρίβεια. Κάθε καλός οικονομολόγος ξέρει ότι με το οπλοστάσιο που διαθέτουμε, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό».

DEUTSCHE WELLE