Σοβαρότατο πρόβλημα στη λειτουργία της δημοκρατίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαπιστώνει ο κ. Λουκάς Τσούκαλης, πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής) και καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μιλώντας στο naftemporiki.gr.
Συνέντευξη στην Αλίνα Σαράντη
«Δεν υπήρξαν ουσιαστικά ευρωπαϊκές εκλογές, αλλά 27 εθνικές εκλογές», όπως μας λέει χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι «δεν πρέπει να μας εκπλήσσει η μεγάλη αποχή γιατί δεν υπήρξε ουσιαστικά διακύβευμα στις ευρωεκλογές».
Σύμφωνα με τον κ. Τσούκαλη, οι εκλογές δεν έχουν ευρωπαϊκό χαρακτήρα γιατί «δεν υπάρχει ευρωπαϊκός δημόσιος χώρος», είτε επειδή υπάχρουν 27 διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες, είτε επειδή δεν έχουμε να κάνουμε με πλατφόρμες κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Για να έχουμε ευρωπαϊκές εκλογές, όπως μας λέει, θα έπρεπε οι μεγάλες ευρωπαϊκές παρατάξεις να έχουν πιο αξιόπιστες πλατφόρμες, με συγκεκριμένες θέσεις και υποψηφίους για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε ο κόσμος να ξέρει ακριβώς τι ψηφίζει.
Υποστηρίζει ότι υπάρχει «σοβαρότατο πρόβλημα» στην ευρωπαϊκή δημοκρατία, η οποία δεν λειτουργεί. Για να λειτουργήσει σωστά, θα έπρεπε «να είχαν γίνει δυο βήματα παραπάνω» την εποχή που οι ευρωβουλευτές άρχισαν να εκλέγονται απ’ ευθείας. «Έπρεπε να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε ο κόσμος να αποκτήσει ευρωπαϊκή πολιτική συνείδηση», κάτι που ο κ. Τσούκαλης θεωρεί ότι δεν έγινε.
Όσο για την ευρεία νίκη της κεντροδεξιάς, ο κ. Τσούκαλης είπε ότι σε πρώτη ανάγνωση «είναι εξαιρετικά περίεργη», καθώς, σε μία περίοδο κατάρρευσης της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας θα περίμενε κανείς στροφή προς τα αριστερά. Ωστόσο, επισημαίνει ότι «ο κύκλος δεν έχει κλείσει», καθώς «οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης έρχονται με μία χρονική καθυστέρηση και ακόμα βλέπουμε τα πρώτα σημάδια». Σε πιο προχωρημένο στάδιο του κύκλου, «μπορεί να δούμε εκδήλωση λαϊκισμού και ενίσχυση των αντισυστημικών κομμάτω», παρά μια στροφή από την κεντροδεξιά προς την κεντροαριστερά. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή, σύμφωνα με τον κ. Τσούκαλη, η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει ενστερνιστεί την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού, αλλά και επειδή «δυσκολεύεται να αρθρώσει ένα διαφορετικό λόγο σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης, αλλά και αμφισβήτησης των παραδοσιακών δεδομένων».
Επισημαίνει πάντως ότι σε ένα άλλο επίπεδο, το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς υπέρ της κεντροδεξιάς στη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Βρετανία είχε να κάνει σε μεγάλο βαθμό με «συγκεκριμένες εξελίξεις σε συγκεκριμένη εθνική συγκυρία».
Διαπιστώνοντας της κατάρρευση των ξεκάθαρων διαχωριστικών γραμμών μεταξύ κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς, ο κ. Τσούκαλης αναφέρει ακόμα ότι «σε καιρό κρίσης (η έλλειψη ξεκάθαρων διαχωριστικών γραμμών) μπορεί να έχει δυσάρεστα αποτελέσματα, να ωθήσει δηλαδή προς τα άκρα ή το λαϊκισμό».
Επισημαίνει ακόμα ότι «η νέα σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου δεν θα επηρεάσει πάρα πολύ» στις αποφάσεις που θα ληφθούν στα μεγάλα ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει η ΕΕ καθώς «οι μεγάλες πρωτοβουλίες δεν θα έρθουν από αυτό, αλλά από το Συμβούλιο και την Επιτροπή», προσθέτοντας εξάλλου ότι η σύνθεση του κοινοβουλίου δεν άλλαξε πολύ.
