Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ανακοίνωσή της εκφράζει την ικανοποίησή της όσον αφορά τη σημερινή έγκριση από το Συμβούλιο της νομοθεσίας βάσει της οποίας απαγορεύονται όλες οι εξαγωγές υδραργύρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της, η απαγόρευση των εξαγωγών αποτελεί καίριο μέρος της κοινοτικής στρατηγικής για τη μείωση της προσφοράς υδραργύρου σε παγκόσμιο επίπεδο και επομένως για τον περιορισμό των εκπομπών αυτού του εξαιρετικά τοξικού βαρέος μετάλλου στο περιβάλλον. Βάσει της εν λόγω νομοθεσίας ο υδράργυρος ο οποίος δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων – ήτοι στη χημική βιομηχανία παραγωγής χλωρίου και καυστικής σόδας– ή ο οποίος παράγεται με ορισμένες άλλες βιομηχανικές εργασίες, θα πρέπει να αποθηκεύεται με ασφαλή τρόπο μετά την έναρξη ισχύος της απαγόρευσης εξαγωγής, δηλαδή τον Μάρτιο του 2011.
Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Σταύρος Δήμας ανέφερε τα εξής: «Ο υδράργυρος συνιστά απειλή για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στον υπόλοιπο πλανήτη. Αυτός ο σημαντικός κανονισμός θα προστατεύει τους πολίτες μειώνοντας σημαντικά την έκθεση σε αυτό το εξαιρετικά τοξικό μέταλλο. Ας ελπίσουμε ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά μας και θα στηρίξουν το στόχο μας για δραστική μείωση της προσφοράς αυτής της επικίνδυνης ουσίας παγκοσμίως.»
Κίνδυνοι από την έκθεση στον υδράργυρο
Ο υδράργυρος και οι ενώσεις του είναι τοξικά προϊόντα και πολύ επικίνδυνα για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα οικοσυστήματα. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να είναι μοιραίες για τους ανθρώπους, αλλά ακόμη και οι σχετικά χαμηλές δόσεις μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά το νευρικό σύστημα και έχουν συνδεθεί με πιθανές επιβλαβείς επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό, το ανοσοποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα. Ο υδράργυρος είναι δυσαποδόμητος στο περιβάλλον, όπου μπορεί να μετατραπεί σε μεθυλυδράργυρο, την πλέον τοξική μορφή του. Καθώς ο μεθυλυδράργυρος διαπερνά με ευκολία τον πλακούντα και τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, η έκθεση των γυναικών σε ηλικία τεκνοποίησης και των παιδιών είναι άκρως ανησυχητική.
Χρήση του υδραργύρου
Μολονότι η χρήση του υδραργύρου ελαττώνεται στην ΕΕ και παγκοσμίως, εξακολουθεί να συναντάται ακόμη σε πολλούς τομείς. Παγκοσμίως, οι κυριότερες χρήσεις του υδραργύρου αφορούν την μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού, τη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων και την παραγωγή μονομερούς βινυλοχλωριδίου, που αποτελεί τη βάση των πλαστικών από PVC. Στην ΕΕ μόνον η βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων παραμένει σημαντικός χρήστης και σταδιακά εγκαταλείπει τη χρήση ηλεκτρολυτικών στοιχείων που περιέχουν υδράργυρο για την παραγωγή χλωρίου. Η επόμενη πιο σημαντική χρήση του στην ΕΕ είναι στα οδοντιατρικά αμαλγάματα.
Εξαγωγές υδραργύρου της ΕΕ
Μολονότι η ΕΕ έπαυσε κάθε μορφής εξόρυξη υδραργύρου το 2001, εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υδραργύρου σε παγκόσμιο επίπεδο και αντιπροσωπεύει έως ένα τέταρτο της παγκόσμιας προσφοράς υδραργύρου. Η νέα νομοθεσία έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να εξασφαλίζει ότι χιλιάδες τόνοι υδραργύρου θα αποσυρθούν από την κυκλοφορία και θα αποθηκευτούν κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η ελευθέρωσή του. Η Euro Chlor, η ομοσπονδία η οποία εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία χλωριούχων αλκαλίων, έχει αυτοδεσμευθεί να εξασφαλίσει την ασφαλή αποθήκευση του υδραργύρου που θα παράγει η βιομηχανία και τη συμμόρφωση με τη συναφή νομοθεσία, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.
Ιστορικό
Η στρατηγική της ΕΕ για τον υδράργυρο, η οποία δρομολογήθηκε από την Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2005, είναι ένα εκτενές πρόγραμμα αντιμετώπισης της ρύπανσης από υδράργυρο στην ΕΕ και παγκοσμίως. Περιλαμβάνει 20 μέτρα για τη μείωση των εκπομπών υδραργύρου, την ελάττωση της προσφοράς και ζήτησης και την προστασία από την έκθεση, ιδίως στον μεθυλυδράργυρο που απαντά στα ψάρια. Η απαγόρευση των εξαγωγών και η ασφαλής αποθήκευση των πλεονασμάτων αποτελούν βασικές πτυχές της στρατηγικής.
