Η λέξη heigtism (υψισμός) συμπεριλήφθηκε στο Δεύτερο Λεξικό Νέων Αγγλικών Barnhart (1971), έχοντας χρησιμοποιηθεί πρώτα σε άρθρο του περιοδικού Time. Ο όρος αναφέρεται στις διακρίσεις βάσει ύψους, οι οποίες και βασίζονται στη στρεβλή πεποίθηση αιώνων πως το μικρότερο ύψος είναι σημάδι λιγότερων ικανοτήτων ή περιορισμένης αυτοπεποίθησης και «αέρα». Δεκάδες βέβαια τα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι η αντίληψη αυτή δεν είναι παρά μια ανοησία.
Παρόλα αυτά οι ειδικοί που μελετούν τις σχέσεις στον εργασιακό χώρο σημειώνουν πως εξακολουθεί να απαντάται σχετικά συχνά το φαινόμενο τα πιο ψηλά στελέχη να έχουν περισσότερες ευκαιρίες ή να σκαρφαλώνουν πιο γρήγορα τα σκαλιά της ιεραρχείας από ό,τι πιο κοντά στελέχη με τις ίδιες ικανότητες.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το BBC ορισμένες έρευνες καταδεικνύουν ότι αντιλαμβανόμαστε τους ψηλότερους άνδρες και τις γυναίκες ως πιο ταιριαστούς για ηγετικές θέσεις, θεωρώντας ίσως υποσυνείδητα πως είναι πιο είναι πιο υγιείς και πιο επιβλητικοί.
Ο Δρ. Όμερ Κίμι, αναπληρωτής καθηγητής στη Νομική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα, που έχει ερευνήσει τον υψισμό, πιστεύει ότι αυτός έχει τις ρίζες του σε εξελικτικές προκαταλήψεις, λόγω της σημασίας που έχει το ύψος στο ζωικό βασίλειο. «Αν είσαι μεγαλύτερος, είσαι ο επικεφαλής της ομάδας. Κάποια από αυτά παραμένουν ριζωμένα μέσα μας… και αντιλαμβανόμαστε το ύψος ως συνδεδεμένο με την εξουσία, τη δύναμη και μια υψηλότερη θέση», εξηγεί στο BBC.
Οι διακρίσεις μας με βάση το ύψος μπορεί πράγματι να είναι ενστικτώδεις – ένα κατάλοιπο πρωτόγονων τρόπων με τους οποίους χαρτογραφούσαμε τις κοινωνικές ιεραρχίες στο παρελθόν. Στις προγονικές κοινωνίες, η φυσική κατάσταση και η σωματική επιβλητικότητα ήταν σημαντικά ηγετικά χαρακτηριστικά. Όμως, λέει η Δρ. Έριν Πρίτσαρντ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Hope του Λίβερπουλ και βασικό μέλος του Κέντρου Σπουδών Πολιτισμού και Αναπηρίας, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους εμπεδώνουμε τον υψισμό στη σύγχρονη κοινωνία.
«Οι χώρες έχουν το δικό τους βέλτιστο ύψος με βάση την καμπύλη. Εάν είστε κάτω από αυτό, αναρωτιόμαστε αν κάτι δεν πάει καλά, αλλά σεβόμαστε το ύψος», λέει.
Ο ρατσισμός αυτός διεισδύει ακόμη και στη γλώσσα, η οποία είναι γεμάτη ιδιωματισμούς που αναδεικνύουν τις αρετές του να είσαι ψηλός, ενώ συνδέουν τις αρνητικές ιδιότητες με το να είσαι κοντός.
Υποσυνείδητα, διαμορφώνουμε πεποιθήσεις για τους ανθρώπους που συνδέουν το ύψος τόσο με τις γνωστικές όσο και με τις σωματικές ιδιότητες. Θεωρούμε τους ψηλότερους ανθρώπους ως πιο ικανούς και ανθεκτικούς στον κίνδυνο, κυρίαρχους, εξαιρετικά ταλαντούχους και ακόμη και χαρισματικούς. Από την άλλη πλευρά, εξηγεί η Πρίτσαρντ, «οι άνθρωποι που είναι πιο κοντοί δεν λαμβάνονται το ίδιο στα σοβαρά. Αυτοί δεν είναι σεβαστοί και μπορεί ακόμη και να είναι το επίκεντρο των πειραγμάτων στο γραφείο».
