Έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια από τότε που ο Πλάτωνας παρουσίασε στα έργα του Τίμαιος και Κριτίας την ιστορία της Ατλαντίδας, και όμως ο αντίκτυπος του μύθου αυτού φτάνει έως σήμερα καθώς το αναπάντητο ερώτημα για το αν υπήρχε πράγματι η χαμένη αυτή πόλη εξακολουθεί να απασχολεί ερευνητές και επιστήμονες και να εξάπτει τη φαντασία του κοινού.
Η λύση του μυστηρίου αυτού αποτέλεσε αντικείμενο του 2ου διεθνούς συνεδρίου «Atlantis 2008 - Η υπόθεση της Ατλαντίδας: Αναζητώντας τη χαμένη γη», το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών πριν από λίγες ημέρες, με τη συμμετοχή επιστημόνων από την Ελλάδα και τον κόσμο.
Εκεί παρουσιάστηκε η έρευνα της κ. Θεόπης Παρισάκη, αν. καθηγήτριας του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., στην οποία φωτίζεται η «παράδοξη και απόλυτα αληθινή», όπως τη χαρακτηρίζει ο Πλάτων, ιστορία της Ατλαντίδας, στο έργο του «Τίμαιος».
Έχουν όμως όντως ιστορική αλήθεια τα όσα διηγείται ο αρχαίος φιλόσοφος στο μύθο της Ατλαντίδας; Από τη μελέτη της κ. Παρισάκη προκύπτει ότι στο πλατωνικό έργο, είναι δυνατό οι λέξεις «μύθος» και «λόγος» άλλοτε να χρησιμοποιούνται σε αντιδιαστολή μεταξύ τους και άλλοτε το ίδιο χωρίο να είναι ταυτόσημες.
Η διήγηση της Ατλαντίδας εμφανίζεται σαν να βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος από τα οποία προκύπτει ένα ηθικό δίδαγμα. Περιγράφει τον πόλεμο της αρχαίας ευνομούμενης Αθήνας με τη μεγάλη θαλάσσια επεκτατική δύναμη της Ατλαντίδας έξω από τις Ηράκλειες στήλες στον Ατλαντικό ωκεανό, η οποία ηττήθηκε από τους αρχαίους Αθηναίους όταν υπέπεσε σε ηθικό εκφυλισμό. Κυριευόμενη από το πάθος της πλεονεξίας και της αλαζονείας η Ατλαντίδα μετά την ήττα της καταποντίστηκε από μεγάλη φυσική καταστροφή.
Αν συγκρίνουμε την αφήγηση της Ατλαντίδας με άλλους μύθους που χρησιμοποιεί ο Πλάτων, διαπιστώνουμε ότι σε κανέναν δεν αναφέρει τόσες λεπτομέρειες ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο μετάδοσής του και δεν κάνει τόση προσπάθεια να πείσει για την αλήθειά του.
Ωστόσο, μολονότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο η ιστορία να έχει ιστορικό υπόβαθρο ή να συγκροτήθηκε, εν μέρει τουλάχιστον, από ιστορικά στοιχεία, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και την πιθανότητα να πρόκειται για παραφθαρμένη παράδοση που δεν διατηρούσε πλέον την αρχική σημασία της.
Πάντως, η ιστορία της Ατλαντίδας στο πλατωνικό έργο μπορεί να κινείται ανάμεσα στην αλήθεια και το θρύλο, δεν παύει όμως να είναι μια σημαντική ιστορική πηγή, που μπορεί να αποτελέσει την αρχή της λύσης του γοητευτικού μυστηρίου της χαμένης αυτής πόλης.
