Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Μακρόν, ο Ευρωπαίος. Μετά την επανεκλογή και την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του, ο Γάλλος πρόεδρος, επέλεξε συμβολικά να ξεκινήσει τη θητεία του από δύο πόλεις: Το Στρασβούργο –γαλλική έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το Βερολίνο, για να δειπνήσει με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.

Ο Εμμανουέλ Μακρόν, που εξακολουθεί να ασκεί την εκ περιτροπής Προεδρία της ΕΕ έως τις 30 Ιουνίου, φιλοδοξεί να διαδραματίσει το ρόλο του πιο σημαντικού Ευρωπαίου ηγέτη. Με στόχο να δώσει νέα ώθηση στην ΕΕ, ώστε να καταστεί πιο ισχυρή και στρατηγικά ανεξάρτητη. 

Φυσικά, όπως πάντα ισχύει στην Ευρώπη, τίποτα δεν θα αλλάξει, παρά μόνο εάν το Παρίσι και το Βερολίνο κινηθούν προς την ίδια κατεύθυνση. Ξεκινώντας από το Στρασβούργο, ο Εμμανουέλ Μακρόν, θέλησε αρχικά, να τιμήσει την «Ημέρα της Ευρώπης»-την επέτειο δημιουργίας των θεμελίων της ΕΕ  από τον Ρομπέρ Σουμάν, στις 9 Μαΐου 1950. Μια κίνηση που γέννησε ένα χρόνο αργότερα την ΕΚΑΧ (Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα).   

Ο Μακρόν μίλησε στη «Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης», που ο ίδιος δρομολόγησε το 2019 και ολοκληρώθηκε χθες με την παρουσίαση εκατοντάδων προτάσεων από πολίτες της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η Ευρώπη. Πολλές προτάσεις αφορούν μάλιστα την ανάγκη αναθεώρησης των Ευρωπαϊκών Συνθηκών, όπως του Μάαστριχτ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε άλλωστε ψήφισμα την περασμένη εβδομάδα που «ζητά τη σύγκληση Συνέλευσης , για την ενεργοποίηση της διαδικασίας για την αναθεώρηση των Συνθηκών». 

Ταμείο για την ενέργεια

Ο Μακρόν -μαζί με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι και αρκετούς άλλους ηγέτες της ΕΕ- αναμένεται να πιέσει  επίσης τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να αποδεχτεί τη χαλάρωση των αυστηρών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το Παρίσι έχει διατυπώσει την ιδέα της δημιουργίας ενός νέου χρηματοπιστωτικού μέσου, παρόμοιου με το ταμείο ανάκαμψης του κορωνοϊού, για τη χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων και την άμβλυνση των επιπτώσεων από την άνοδο των τιμών της ενέργειας.

Ωστόσο, η κυβέρνηση του Σολτς έχει μέχρι στιγμής απορρίψει αυτά τα αιτήματα, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει πρώτα να κάνει πλήρη χρήση του υπάρχοντος ταμείου ανάκαμψης. Ο Γάλλος πρόεδρος επέμεινε μάλιστα ότι η αλλαγή των Ευρωπαϊκών Συνθηκών δεν είναι «ταμπού», αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα είναι από τα πρώτα θέματα συζήτησης με τη Γερμανία-μαζί φυσικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ανάγκη εξεύρεσης λύσης με διπλωματικά μέσα.

Ενίσχυση του γαλλικού πόλου

Ο Γάλλος πρόεδρος επαναβεβαίωσε στη διάρκεια του χθεσινού δείπνου στον καγκελάριο Σολτς την προσήλωση του Παρισιού στην ενίσχυση του Γαλλο-γερμανικού άξονα. Γνωρίζοντας βέβαια ότι ο γαλλικός πόλος του άξονα έχει ενισχυθεί σημαντικά μετά την επανεκλογή Μακρόν, ενώ την ίδια ώρα στη Γερμανία ο τρικομματικός κυβερνητικός συνασπισμός εμφανίζει ρωγμές, λόγω διαφορετικών προσεγγίσεων –ιδιαίτερα σε ότι αφορά την λεγόμενη Ostpolitik του Βερολίνου.

Ο καγκελάριος Σολτς προσπαθεί να διατηρήσει την παραδοσιακή «πολιτική προς Ανατολάς» της Γερμανίας, χωρίς να κόβει εντελώς τους δεσμούς με τη Μόσχα, σε αντίθεση με τους Πράσινους, αλλά και τους Ελεύθερους Δημοκράτες, που έχουν σαφώς πιο αντι-ρωσική πολιτική. Η Suddeutsche Zeitung γράφει μάλιστα ότι «η εντύπωση είναι πώς ο Σολτς επιδιώκει μια μέση λύση , που μπορεί να είναι σκόπιμη, αλλά είναι παραπλανητική. Δεν υπάρχει μέση λύση».

Η συνάντηση με τον Μακρόν δεν βρίσκει επίσης τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο στα καλύτερά του και λόγω της βαριάς ήττας του SPD στις εκλογές του κρατιδίου Σλέσβινγκ Χολστάιν . στον γερμανικό βορρά. Οι Χριστιανοδημοκράτες θριάμβευσαν αυξάνοντας μάλιστα κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες τη δύναμή τους-όσες ακριβώς έχασαν οι Σοσιαλδημοκράτες, υποχωρώντας στην τρίτη θέση, πίσω από τους Πράσινους.

Μακρόν και Σολτς έχουν να αντιμετωπίσουν σε κάθε περίπτωση  ένα τρομακτικό γεωπολιτικό τοπίο στο οποίο κυριαρχεί ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία αλλά επίσης διαμορφώνεται από μια ολοένα πιο διεκδικητική Κίνα και την αβεβαιότητα για τη μελλοντική πολιτική κατεύθυνση των Ηνωμένων Πολιτειών. «Αυτή ακριβώς τη στιγμή, όπου αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη πρόκληση εξωτερικής πολιτικής από το 1945, ο γαλλογερμανικός άξονας έχει απίστευτη σημασία», λέει η Νικόλ Βέσιγκ, πρόεδρος της γαλλογερμανικής κοινοβουλευτικής επιτροπής στη Bundestag. 

Rafale και F-35

Η πρόσφατη όμως απόφαση της Γερμανίας να αγοράσει αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 για να αντικαταστήσει τα γερασμένα Tornado,ενόχλησε το Παρίσι που πιέζει ώστε η Ευρώπη να γίνει πιο αυτόνομη στον τομέα της άμυνας- μια εξέλιξη που θα ωφελήσει φυσικά την αμυντική βιομηχανία της Γαλλίας. «Μερικές φορές έχουμε την αίσθηση ότι η Γερμανία είναι πιο κοντά στο ΝΑΤΟ και πιο αμερικανική παρά ευρωπαϊκή», λέει ένας πρώην σύμβουλος της γαλλικής κυβέρνησης, εκφράζοντας τη λύπη του επειδή το Βερολίνο δεν αγοράζει το γαλλικό μαχητικό αεροσκάφος Rafale.

Ο Μακρόν και ο Σολτς δεν είναι ξένοι μεταξύ τους, αλλά δεν είναι και οι καλύτεροι φίλοι και ο Γάλλος πρόεδρος δεν έχει ακόμη δημιουργήσει την ίδια στενή σχέση εργασίας που ανέπτυξε με την Άνγκελα Μέρκελ. Στέλεχος του κόμματος του Μακρόν, εκτιμά ότι  η σχέση των δύο ηγετών πρέπει να «δοκιμαστεί με τον χρόνο». Υποστηρίζει μάλιστα ότι «ο Μακρόν έχει πλέον αποκτήσει αρχαιότητα στην επετηρίδα και εμπειρία» συμμετέχοντας σε πολυάριθμες συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου ο Σολτς είναι ακόμη «αρχάριος».

Γάλλος αξιωματούχος δήλωσε μάλιστα στην ιστοσελίδα Politico ότι το νέο γαλλογερμανικό ζευγάρι «χρειάζεται ακόμη χρόνο για την καλύτερη γνωριμία τους». Μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, ο αξιωματούχος χρησιμοποίησε τη λέξη «s'apprivoiser» - που συχνά αναφέρεται στην «εξημέρωση των ζώων»  - για να περιγράψει γλαφυρά- τι θα ακολουθήσει…