Του Μιχάλη Ψύλου 
[email protected]

Σχεδόν καμία άλλη ουκρανική πόλη δεν έχει δεχτεί τέτοια σφοδρή επίθεση από τις Ρωσικές δυνάμεις , όσο η Μαριούπολη. Η πόλη-λιμάνι με τους 430.000 κατοίκους, τελεί υπό πολιορκία σχεδόν από την αρχή του πολέμου και το τελευταίο διάστημα βομβαρδίζεται συνεχώς. Το δράμα της Μαριούπολης μονοπωλεί το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης ,σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Δεν είναι άλλωστε, η πρώτη φορά που η Μαριούπολη βρίσκεται στο επίκεντρο σκληρών συγκρούσεων. Το 2014, ξέσπασαν μάχες στα προάστια της πόλης μεταξύ των ρωσόφωνων αυτονομιστών και του ουκρανικού στρατού. Οι αυτονομιστές κήρυξαν για λίγο τη νίκη και κατέλαβαν την πόλη - αλλά στη συνέχεια η Μαριούπολη ανακαταλήφθηκε από τα ουκρανικά στρατεύματα.

Τώρα η ιστορία επαναλαμβάνεται - αυτή τη φορά ο Πούτιν φαίνεται απρόθυμος να τα παρατήσει. Ο λόγος; Η γεωγραφική θέση της πόλης. Ανατολικά της Μαριούπολης βρίσκονται οι λεγόμενες «λαϊκές δημοκρατίες» του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ, που ελέγχονται από τις ρωσικές δυνάμεις. Δυτικά, είναι η Κριμαία, η οποία προσαρτήθηκε από τη Ρωσία κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου πριν 8 χρόνια. 

Το 2014, η επίθεση δεν έγινε από τα ρωσικά στρατεύματα, αλλά από τις αυτονομιστικές δυνάμεις. «Δεν ήταν ρωσική ήττα», λέει ο Γκέρχαρντ Μάνγκοτ, καθηγητής Διεθνών σχέσεων και ειδικός στη Ρωσία στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ.

Ο Γερμανός καθηγητής εξηγεί τη στρατηγική σημασία της πόλης: «Η Μαριούπολη καθιστά δυνατή τη χερσαία σύνδεση μεταξύ της αυτονομιστικής περιοχής στο Ντονμπάς και της χερσονήσου της Κριμαίας», λέει ο Γκέρχαρντ Μάνγκοτ, σε συνέντευξή του στο γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο n-tv.

Τα ρωσικά στρατεύματα προελαύνουν αυτή τη στιγμή από την Κριμαία και θέλουν να καταλάβουν ολόκληρη τη λωρίδα κατά μήκος της Αζοφικής Θάλασσας. «Και χωρίς τη Μαριούπολη δεν είναι μια κλειστή λωρίδα», τονίζει ο καθηγητής Μάνγκοτ.

Δεν θα ξεχάσουν ποτέ

«Αν πέσει η Μαριούπολη, σίγουρα θα γιορταστεί στο Κρεμλίνο ως στρατηγική επιτυχία – μια γκροτέσκο σκέψη λαμβάνοντας υπόψη το ανθρώπινο κόστος», γράφει η νορβηγική εφημερίδα VERDENS GANG. «Εάν η Ρωσία ελέγχει αυτή τη στρατηγικής σημασίας πόλη- λιμάνι, θα έχει έναν ενιαίο χερσαίο διάδρομο από την προσαρτημένη Κριμαία προς τις αυτονομιστικές δημοκρατίες του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Αλλά οι Ρώσοι θα καταλάβουν επίσης μια πόλη που κατέστρεψαν οι ίδιοι, με πεινασμένους και τραυματισμένους ανθρώπους που δεν θα ξεχάσουν ποτέ αυτό που έγινε», τονίζει η  εφημερίδα του Οσλο.

Η κατάληψη της πόλης δεν είναι όμως κρίσιμη μόνο για τον εφοδιασμό της Κριμαίας. Η Μαριούπολη είναι ένα από τα σημαντικότερα εξαγωγικά λιμάνια της Ουκρανίας. Τα σημαντικότερα προϊόντα της χώρας-χάλυβας και σιτηρά- εξάγονται από το λιμάνι της Μαριούπολης, στον υπόλοιπο κόσμο. «Αν πέσει η Μαριούπολη, η Ουκρανία δεν θα είχε πλέον πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα», λέει ο Γερμανός καθηγητής.

Η Ρωσία επιδιώκει όμως την θαλάσσια απομόνωση της Ουκρανίας στο σύνολό της: δεν θέλει μόνο να εμποδίσει την πρόσβαση της χώρας στην Αζοφική Θάλασσα, αλλά και στη Μαύρη Θάλασσα. Από τις αρχές της εβδομάδας, η Ουκρανία ανέφερε για πρώτη φορά ρωσικές επιθέσεις στο λιμάνι της Οδησσού. Εάν η πόλη αυτή στη Μαύρη Θάλασσα πέσει στα χέρια των Ρώσων, η Ουκρανία δεν θα είχε πλέον κανένα λιμάνι.

Η αντιπρόεδρος της Ουκρανίας, Ιρίνα Βέρετσουκ λέει στη γαλλική Liberation ότι «η Μαριούπολη αποτελεί για τον Πούτιν μια «προσωπική βεντέτα»

Το μόνο που είναι ξεκάθαρο είναι ότι αυτή η πόλη είναι στρατηγικής σημασίας για τον Πούτιν. «Όπως ο υπόλοιπος ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία, η μάχη της Μαριούπολης έχει μετατραπεί σε μια ατέρμονη σύγκρουση φθοράς», εκτιμά η SYDNEY MORNING HERALD. «Δείχνει την απελπισία του Προέδρου Πούτιν να επιβάλει έναν στρατιωτικό θρίαμβο για να τον παρουσιάσει στον λαό του. Αλλά η Μαριούπολη δείχνει επίσης τα προβλήματα του ρωσικού στρατού. Η έλλειψη ηγεσίας, ο ανεπαρκής σχεδιασμός, η κακή επιμελητεία και το πρόβλημα  συντονισμού με την Πολεμική Αεροπορία ,καθιστούν σαφές ότι ο στρατός της Ρωσίας δεν είναι η επαγγελματική δύναμη του 21ου αιώνα όπως πολλοί πίστευαν», γράφει η εφημερίδα του Σίδνεϊ.

 Πριν από λίγες μέρες, η Ρωσία απαίτησε την παράδοση της πόλης, αλλά έλαβε ένα ξεκάθαρο όχι από το Κίεβο. Το αν θα συνεχιστεί η ουκρανική αντίσταση μένει να φανεί. Αλλά, όπως προειδοποιεί ο καθηγητής Μάνγκοτ «η Ρωσία θα κάνει ό,τι κρίνει απαραίτητο για να κατακτήσει αυτή την πόλη…Ακόμα κι αν μείνουν μόνο ερείπια».