Ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ), Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο emeaGR τόνισε με έμφαση ότι, καθοριστικότερο ρόλο στις τιμολογήσεις διαδραματίζει η αύξηση στην ενέργεια.
«Όλα εξαρτώνται από το ενεργειακό κόστος και από την στιγμή που αυτό έχει πολλαπλασιαστεί, δεν μπορεί να μείνουν ανεπηρέαστες οι τιμές σε αγαθά και υπηρεσίες. Αναμένονται περαιτέρω ανατιμήσεις, της τάξης του 30% με 35%», επισήμανε με έμφαση ο Πρόεδρος του ΕΕΑ.
Παράλληλα, ο κ. Χατζηθεοδοσίου υπογράμμισε ότι επιβάλλεται άμεση στήριξη από το κράτος στις επιχειρήσεις, αυτήν την κρίσιμη περίοδο, προκειμένου όπως είπε, να μη δούμε να εξαφανίζεται από τον επιχειρηματικό χάρτη το 30% των μικρομεσαίων.
emeaGR: Πως κινείται η αγορά των Αθηνών εν μέσω της ενεργειακής κρίσης που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Η κίνηση είναι εξαιρετικά υποτονική, αλλά θέλω να διευκρινίσω ότι δεν οφείλεται μόνο στις συνέπειες του πολέμου. Όλο αυτό το διάστημα, από τη στιγμή που επανεκκίνησε η οικονομική δραστηριότητα μετά την άρση των μέτρων που είχαν επιβληθεί για την ανάσχεση της πανδημίας έως και σήμερα, διαπιστώνουμε ότι η κατανάλωση δεν προσεγγίζει καν τα νούμερα του παρελθόντος και ο προβληματισμός του καταναλωτικού κοινού είναι έντονος, κάτι που περιορίζει σημαντικά τις συναλλαγές του. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό τους τελευταίους μήνες, δεν είναι άλλος από το κύμα ακρίβειας που απειλεί να συνθλίψει νοικοκυριά καθώς και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
emeaGR: Που εντοπίζονται τα σημαντικότερα προβλήματα;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Η μείωση του εισοδήματος των καταναλωτών επηρεάζει σε απόλυτο βαθμό τους τζίρους των επιχειρήσεων. Όταν μία οικογένεια δεν έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει τους λογαριασμούς του μήνα, πως θα προχωρήσει σε άλλες αγορές; Μην ξεχνάμε ότι ο πληθωρισμός τον Φεβρουάριο αναρριχήθηκε στο 7,2% ενώ οι εκτιμήσεις μας είναι ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα αυξηθεί κι άλλο και μη σας φανεί περίεργο αν σε 2 μήνες ξεπεράσει και το 9%. Άρα το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι τα νοικοκυριά έχουν απωλέσει σημαντικό μέρος της αγοραστικής τους δύναμης, οπότε δύσκολα οι καταναλωτές περνάνε το κατώφλι ενός καταστήματος. Όπως προκύπτει και από σχετική έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ, για 4 στους 10 πολίτες το μηνιαίο τους εισόδημα καλύπτει τις ανάγκες τους για τις πρώτες 19 ημέρες του μήνα. Και επειδή οι επιχειρήσεις –κυρίως οι μικρομεσαίες- εξαρτώνται σε απόλυτο βαθμό από τους πελάτες τους, αυτή η αδυναμία μεταφέρεται πλέον σε πολλούς κλάδους της οικονομίας μας, μεταξύ των οποίων είναι και το λιανεμπόριο.
emeaGR: Πόσο έχουν αυξηθεί τα τιμολόγια σε ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και πετρέλαιο από την έναρξη του πολέμου;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Το πόσο έχουν αυξηθεί από την έναρξη του πολέμου δεν μπορούμε να το πούμε, καθώς το ακριβές μέγεθος των συνεπειών θα το δούμε σε μεταγενέστερο χρόνο. Το βέβαιο είναι ότι τους τελευταίους μήνες βλέπουμε συνεχή άλματα των τιμών, κυρίως στην ενέργεια, και αυτό το φαινόμενο σίγουρα δεν οφείλεται στον πόλεμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Φεβρουάριο το ηλεκτρικό ρεύμα κατέγραψε αύξηση 71,4%, το φυσικό αέριο 78,5%, το πετρέλαιο θέρμανσης 41,5% και τα καύσιμα και λιπαντικά 23,1%. Οι συνεχείς ανατιμήσεις έχουν ξεκινήσει από το φθινόπωρο και σήμερα έχουμε φτάσει σε σημείο που το ύψος των αυξήσεων ξεπερνά έξοδα όπως το ενοίκιο μίας επιχείρησης. Αν συνυπολογίσουμε τη μείωση των τζίρων, γίνεται εύκολα αντιληπτό το αδιέξοδο στο οποίο έχουν βρεθεί επιχειρήσεις από διάφορους κλάδους. Πρόσφατα μου έλεγε επιχειρηματίας από το χώρο της εστίασης ότι ενώ πέρσι τέτοια εποχή πλήρωνε για το ρεύμα περίπου 5.000 ευρώ, τώρα ο λογαριασμός του έφτασε στις 16.000 ευρώ. Άλλος επιχειρηματίας από τον τουριστικό κλάδου έλεγε ότι πλέον οι υποχρεώσεις του σε ρεύμα φτάνουν στο 40% του τζίρου του. Και μην ξεχνάμε ότι δεν είναι οι μοναδικές οφειλές που έχουν οι επιχειρήσεις μετά από τη δεκαετή περιπέτεια των μνημονίων και τα δύο χρόνια της πανδημίας. Υπάρχει περίπτωση να μπορέσει κάποιος να είναι συνεπής στην πληρωμή τόσων υποχρεώσεων; Πρακτικά είναι αδύνατο.
emeaGR: Σε ποιο ποσοστό κυμαίνεται η μείωση στην κατανάλωση;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών σχετικά με την πορεία της κατανάλωσης κατά την τελευταία εκπτωτική περίοδο, το 87,2% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι το 2022 είχε χειρότερα αποτελέσματα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2020, ενώ ένα ισχνό ποσοστό του 10,9% δήλωσε καλύτερο ή ίδιο τζίρο. Η σύγκριση γίνεται με την περίοδο του 2020 γιατί το 2021 δεν υπήρξε κανονική λειτουργία της αγοράς εξαιτίας της πανδημίας. Όταν λοιπόν δεν υπάρχει κατανάλωση στην εκπτωτική περίοδο, πως μπορούμε να περιμένουμε αύξηση της μετά τις εκπτώσεις;
emeaGR: Σε ποια προϊόντα παρουσιάζονται ανατιμήσεις;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Σε όλα! Για ένα διάστημα οι επιχειρήσεις που είχαν στοκ κάποιων προϊόντων είχαν κρατήσει τις τιμές στα προβλεπόμενα επίπεδα. Από την στιγμή όμως που κάθε προμήθεια τους σημαίνει νέες αυξημένες τιμές, μοιραία αυτό περνάει και στον καταναλωτή. Επίσης έχει «απογειωθεί» το κόστος των μεταφορών, γεγονός που επίσης επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων ενώ τον καθοριστικότερο ρόλο σχετικά με τις τιμολογήσεις παίζει η αύξηση στην ενέργεια. Όλα εξαρτώνται από το ενεργειακό κόστος και από την στιγμή που αυτό έχει πολλαπλασιαστεί, δεν μπορεί να μείνουν ανεπηρέαστες οι τιμές σε αγαθά και υπηρεσίες. Και το επόμενο διάστημα είναι σίγουρο για εμάς στο ΕΕΑ ότι θα υπάρξουν περαιτέρω ανατιμήσεις, της τάξης του 30% με 35%. Το «καλάθι της νοικοκυράς» έχει γίνει πλέον πανάκριβο και πολλές οικογένειες δεν έχουν τη δυνατότητα όχι να το γεμίσουν αλλά ούτε να αγοράσουν βασικά αγαθά. Γενικότερα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για ακόμα δυσκολότερες μέρες, ενώ αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ειδικών για ελλείψεις το επόμενο διάστημα σε σιτηρά και δημητριακά σε παγκόσμιο επίπεδο, πολύ φοβάμαι ότι αυξάνεται ο κίνδυνος να βρεθούμε αντιμέτωποι με επισιτιστική και ανθρωπιστική κρίση.
emeaGR: Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προκειμένου να μην καταρρεύσουν οι επιχειρήσεις, οι οποίες είναι ήδη πολύ πιεσμένες μετά από δύο χρόνια πανδημίας;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Οι προτάσεις που έχει καταθέσει η επιμελητηριακή κοινότητα κινούνται στη στήριξη των επιχειρήσεων αυτή την κρίσιμη περίοδο, προκειμένου να μη δούμε να εξαφανίζεται από τον επιχειρηματικό χάρτη το 30% των μικρομεσαίων. Συγκεκριμένα έχουμε προτείνει: Αύξηση της επιδότησης στην ενέργεια από το 50% στο 75%, μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά από το 13% στο 6%, μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, αύξηση των δόσεων αποπληρωμής των χρεών της πανδημίας από 72 σε 120, μη επιστροφή των Επιστρεπτέων Προκαταβολών για επιχειρήσεις που επλήγησαν βαρύτατα από την πανδημία, όπως η εστίαση και το λιανεμπόριο. Αυτό που έχουμε επισημάνει στην κυβέρνηση είναι ότι με τα μέτρα που ισχύουν σήμερα, δηλαδή με τις επιδοτήσεις στην ενέργεια, καλύπτεται μόνο ένα μικρό μέρος των αυξήσεων. Άρα χρειάζεται ένα διαφορετικό μίγμα μέτρων στήριξης, πιο τολμηρό, αν θέλουμε πραγματικά να υπάρχουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην οικονομία μας.
emeaGR: Πως σκοπεύει ο εμπορικός κόσμος της πρωτεύουσας να αντιδράσει προκειμένου να αντιμετωπίσει την κατάσταση;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Αυτό που γίνεται είναι μία προσπάθεια περιορισμού των εξόδων. Δεν αποκλείω το ενδεχόμενο να υπάρξει μείωση προσωπικού, ενώ αν συνεχιστεί η κατάσταση είμαι βέβαιος ότι πολλά εμπορικά καταστήματα θα κατεβάσουν ρολά.
emeaGR: Βλέπετε ανάκαμψη στην αγορά μόλις επιτευχθεί εκεχειρία στην Ουκρανία;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Ας ελπίσουμε ότι δεν θα διαρκέσει για πολύ ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αυτή την στιγμή χάνονται ανθρώπινες ζωές και μέλημα όλων των ισχυρών πρέπει να είναι η προστασία των ανθρώπων και κυρίως των αμάχων που από τη μία στιγμή στην άλλη θρηνούν θύματα ενώ ένας μεγάλος αριθμός παίρνει το δρόμο της προσφυγιάς. Άρα είναι άμεση ανάγκη να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Τώρα σχετικά με την ανάκαμψη που αναφέρετε, είναι δεδομένο ότι και την επόμενη ώρα να τελειώσει ο πόλεμος, θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να επουλωθούν οι πληγές που θα έχει αφήσει στην παγκόσμια οικονομία. Σίγουρα θα βελτιωθεί άμεσα η ψυχολογία αλλά οι επιπτώσεις της σύρραξης θα μας ταλαιπωρούν για πολύ. Το να καταστρέφεις είναι εύκολο, το δύσκολο είναι να χτίζεις. Και για να επιστρέψει η ανάκαμψη σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα απαιτηθούν χρόνος, συντονισμένες ενέργειες και προγράμματα που θα βοηθήσουν στην επίτευξη αυτού του στόχου.
emeaGR: Υπάρχει αισιοδοξία για τη θερινή σεζόν, καθώς όπως αναμένεται τόσο η πανδημία, όσο και η ενεργειακή κρίση θα βρίσκονται σε ύφεση;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Αν δεν υπήρχε ο πόλεμος θα σας έλεγα ότι η φετινή χρονιά θα ήταν εξαιρετική για τον ελληνικό τουρισμό. Πλέον υπάρχει ένα τεράστιο ερωτηματικό για το πως θα αντιδράσουν οι κοινωνίες χωρών που οι πολίτες τους επέλεγαν την Ελλάδα για τις διακοπές τους. Η πανδημία μπορεί να βρίσκεται σε ύφεση, όμως οι ανατιμήσεις στην ενέργεια εκτιμώ ότι θα μας ταλαιπωρήσουν όλο το χρόνο. Και αυτό δεν θα ισχύσει μόνο για την Ελλάδα αλλά και για πολλές άλλες χώρες. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι θα ενισχύσει την προσπάθεια για αύξηση του τουρισμού και η Ομογένεια της Αμερικής, καθώς αυτό μου μετέφεραν εκπρόσωποι της κατά την επίσκεψη μου στις ΗΠΑ πριν από λίγες ημέρες ενώ αντίστοιχη ήταν η θέση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής, κ. Ελπιδοφόρου, με τον οποίο επίσης συναντήθηκα. Προσωπικά είμαι αισιόδοξος, όμως θα πρέπει να περιμένουμε λίγο ακόμα για να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα και κυρίως για να δούμε στην πράξη αυτό που μέχρι πριν από λίγες ημέρες έμοιαζε βέβαιο. Ότι δηλαδή η Ελλάδα θα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της τουριστικής κίνησης για το 2022.
emeaGR: Είστε ικανοποιημένος από τη συνεργασία σας με τον Δήμο της Αθήνας και που εντοπίζονται τα όποια προβλήματα υπάρχουν;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Η συνεργασία του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών με το Δήμο Αθηναίων είναι υποδειγματική και εγώ έχω μία εξαιρετική σχέση με τον κ. Μπακογιάννη. Ήδη συνεργαζόμαστε για την υλοποίηση του πρότζεκτ «Agora Athens» ενώ πρόσφατα υπήρξε ανταλλαγή απόψεων με τον Δήμαρχο Αθηναίων, κατά τη διάρκεια μίας τηλεδιάσκεψης που οργάνωσε το Επιμελητήριο μας. Με τον κ. Μπακογιάννη υπάρχει ταύτιση απόψεων σχετικά με το ρόλο της επιχειρηματικότητας στην ανάπτυξη της Αθήνας και στην ανάδειξη της ως μία από τις πλέον σύγχρονες μητροπόλεις. Αυτή την περίοδο συζητάμε και για την αξιοποίηση κάποιων κτιρίων που παραμένουν κλειστά. Μέχρι και θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας, με έμφαση στην καινοτομία, θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν εκεί. Τα όποια προβλήματα υπάρχουν σχετίζονται με τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας. Εκτιμώ όμως ότι από την στιγμή που υπάρχει όραμα και ειλικρινής διάθεση συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών, θα καταφέρουμε πολλά από αυτά να τα ξεπεράσουμε.
emeaGR: Συμφωνείτε με τις πεζοδρομήσεις που γίνονται στο κέντρο της πρωτεύουσας ή θεωρείτε πως δημιουργούν προβλήματα;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Εγώ είμαι σύμφωνος με οτιδήποτε μπορεί να βελτιώσει την εικόνα της πόλης και κυρίως του κέντρου της. Γνωρίζω πολύ καλά ότι στόχος του Δημάρχου είναι να αποκτήσει η Αθήνα ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό πρόσωπο. Άρα επιβάλλεται να γίνουν μελετημένες κινήσεις που θα κάνουν την πόλη μας πιο φιλική προς τον πολίτη και θα προτρέψουν τον επισκέπτη να ανακαλύψει τις ομορφιές της. Το πως θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι θέμα ειδικών. Εγώ ως Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών θα ήθελα το κέντρο της πόλης μας να είναι πάντα ανοιχτό σε δρώμενα και δραστηριότητες που θα ενισχύουν και την επιχειρηματικότητα. Με πολίτες που θα συνδυάζουν τη βόλτα τους με αγορές και που θα απολαμβάνουν τον καφέ ή το φαγητό τους σε ωραίους χώρους. Και ελπίζω να εκλείψουν πια οι λυπηρές εικόνες του πρόσφατου παρελθόντος με κλειστούς δρόμους εξαιτίας κάποιων διαδηλώσεων και επεισοδίων με θύματα επιχειρήσεις.
emeaGR: Ποιες κινήσεις επιβάλλεται να γίνουν προκειμένου το κέντρο της Αθήνας να αποκτήσει και πάλι αίγλη και να αποτελεί πόλο έλξης για Έλληνες και ξένους 12 μήνες το χρόνο;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Το «Agora Athens» είναι σίγουρα μία κίνηση που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη του εμπορικού ιστορικού κέντρου, δηλαδή της Πλάκας και του Μοναστηρακίου. Με κατάλληλη προώθηση του θεωρώ δεδομένο ότι θα συμβάλει στην αύξηση της τουριστικής κίνησης και θα δώσει πνοή σε όλη την πόλη. Γενικότερα η Αθήνα έχει τρομερά περιθώρια εξέλιξης και πιστεύω βάσιμα ότι στα επόμενα χρόνια θα δούμε σημαντικές αλλαγές. Μία από αυτές μπορεί να είναι η μετατροπή της πόλης σε τουριστικό προορισμό και όχι ως απλό ενδιάμεσο σταθμό για όσους επιλέγουν τα νησιά μας ή άλλα δημοφιλή τουριστικά μέρη.
emeaGR: Είναι γεγονός πως στην Ομόνοια και τις γύρω περιοχές η εγκληματικότητα αποτελεί μείζον πρόβλημα για τους καταστηματάρχες. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν από την κυβέρνηση, αλλά και από τον δήμο της Αθήνας;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Μέσα από την αλλαγή και βελτίωση της εικόνας του κέντρου της πόλης είναι βέβαιο ότι θα αναδειχθούν και περιοχές που σήμερα αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα. Ειδικά πάντως για την πάταξη της εγκληματικότητας, καθοριστικό ρόλο θα παίξει η ενίσχυση της αστυνόμευσης. Πρόκειται για μία αναγκαιότητα που ως Επιμελητήριο έχουμε ήδη επισημάνει στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ενώ γνωρίζω ότι απασχολεί και τον κ. Μπακογιάννη.
emeaGR: Ποιος είναι ο ρόλος που έχει διαδραματίσει η τεχνολογία στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων;
Γ. Χατζηθεοδοσίου: Η τεχνολογία έχει ήδη αλλάξει τον επιχειρηματικό χάρτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αυξηθεί κατακόρυφα, οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται πλέον ηλεκτρονικά, ενώ κάνουν όλο και εντονότερη την παρουσία τους start–up επιχειρήσεις οι οποίες δίνουν έμφαση στην τεχνολογία. Είδαμε και κατά την περίοδο της πανδημίας πως αυτή η τεχνολογική εξέλιξη επηρεάζει τις ζωές όλων μας. Δυνατότητα τηλεργασίας, τηλεκπαίδευση για μαθητές και φοιτητές, αγορές με click in shop και click away. Είμαστε σε μία νέα εποχή και οι επιχειρήσεις για να έχουν μέλλον πρέπει να επισπεύσουν τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Εμείς στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών δίνουμε ξεχωριστή βαρύτητα στην αξιοποίηση των νέων ψηφιακών «εργαλείων», γι’ αυτό και δίνουμε στα μέλη μας τη δυνατότητα να δημιουργήσουν δωρεάν το δικό τους e–shop και τη δική τους ιστοσελίδα ενώ στεκόμαστε και στην εκπαίδευση που πρέπει να έχουν για την αποδοτικότερη χρήση αυτών των «εργαλείων». Το σίγουρο είναι ότι μέσω της τεχνολογίας μειώνονται οι αποστάσεις, τα ελληνικά προϊόντα μπορούν να βρουν ευκολότερα το δρόμο για μεγαλύτερες αγορές και ενισχύεται σε σημαντικό βαθμό η προσπάθεια για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
