Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Αν το 2020 ήταν η χρονιά του φόβου και το 2021 η χρονιά του εμβολίου, το 2022 θα είναι η χρονιά του τέλους της πανδημίας; Με αυτή την αγωνία, την ευχή και την ελπίδα ο πλανήτης υποδέχτηκε τη νέα χρονιά. Μαζί με ένα αίσθημα ψυχικής εξάντλησης: Θα τελειώσει ποτέ αυτό το κακό;
Μετά από δύο χρόνια πανδημίας και πάνω απο πέντε εκατομμύρια νεκρούς, ο SARS-CoV-2 έχει εξαπλωθεί σε όλο τον πλανήτη. Τα όνειρα των κυβερνήσεων για την εξάλειψή του κορονοιού έχουν αποδειχτεί απατηλά. Οι ειδικοί προειδοποιούν άλλωστε ότι ο μολυσματικός παράγοντας θα παραμείνει μαζί μας για δεκαετίες, εξελισσόμενος πιθανώς σε ένα εποχικό κρυολόγημα, μια γρίπη. Οπως ήδη προκαλούν οι προηγούμενοι τέσσερις κορονοϊοί, που εμφανίστηκαν τα προηγούμενα 50 χρόνια.
Ο διάσημος Γερμανός επιδημιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν αντιμετωπίζει με συγκρατημένη αισιοδοξία την περαιτέρω εξέλιξη της πανδημίας αντλώντας διδάγματα από τη Νότια Αφρική. Εκεί αρχικά εξαπλώθηκε η ιδιαίτερα μεταδοτική παραλλαγή Ομικρον και σήμερα φαίνεται να είναι υπό έλεγχο. «Κατά κάποιον τρόπο, αυτό μπορεί να μας ηρεμήσει. Η Νότια Αφρική αποτελεί σίγουρα μια ματιά στο μέλλον, σε μια κατάσταση υποβάθμισης της πανδημίας σε ενδημική νόσο», δήλωσε ο Ντρόστεν στο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF. «Δυστυχώς, είμαστε ακόμη πολύ μακριά από αυτό», πρόσθεσε.
Στη Νότια Αφρική, οι ειδικοί διέκριναν νωρίς ότι οι επιπτώσεις της Όμικρον ήταν πιο ήπιες. Αλλά αποδεικνύεται δύσκολο να διακρίνει κανείς εάν αυτή η ηπιότητα είναι μια εγγενής ιδιότητα της Όμικρον ή συνέπεια της ανοσίας που ήδη παρέχεται από τα εμβόλια.
Αυτό που ανησυχεί επίσης είναι ότι τα ποσοστά μετάδοσης της Όμικρον είναι τόσο υψηλά που, ακόμη και στις πιο καλά εμβολιασμένες χώρες τα δημόσια συστήματα υγείας ασφυκτιούν. Η μετάβαση στην ενδημική νόσο είναι αργή, αλλά οι περισσότεροι ειδικοί εκτιμούν πώς μέσα στη νέα χρονιά θα σταματήσουμε να μιλάμε για πανδημία και θα αρχίσουμε να μιλάμε για μια ενδημική ασθένεια που θα παραμένει σταθερή και υπό έλεγχο στο πέρασμα του χρόνου σε συσχετισμό με την ανοσία του πληθυσμού.
Όνειρα απατηλά
Στη Δύση θα σπεύσουν φυσικά οι κυβερνήσεις να το ονομάσουν αυτή την εξέλιξη ως το τέλος της πανδημίας. Αν και στην πραγματικότητα δεν θα είναι έτσι, όσο η «άλλη πλευρά του φεγγαριού» -οι φτωχότερες χώρες- δεν θα έχουν εμβολιάσει τον πληθυσμό τους.
Αλλά και τα εμβόλια από μόνα τους δεν θα τερματίσουν την πανδημία. Μέρος άλλωστε της ευθύνης για αυτήν την άσχημη ψυχική κατάσταση που βιώνουμε όλοι είναι η απολυτότητα που έσπειραν διάφορες κυβερνήσεις οτι με τα εμβόλια θα τελειώσει αμέσως η πανδημία. Σπέρνοντας τον εφησυχασμό στους πολίτες, με ό,τι αυτό ακολούθησε. Αναμφίβολα ο εμβολιασμός είναι το μεγαλύτερο όπλο μας. Είναι το πιο ουσιαστικό στοιχείο αντιμετώπισης της πανδημίας, αλλά τα εμβόλια δεν αρκούν από μόνα τους. Οι ειδικοί λένε οτι περιορίζεται η αποτελεσματικότητά τους με κάθε νέα παραλλαγή του ιού. Και αυτός είναι ο λόγος που επιβάλλονται συνεχώς νέοι και πιο αυστηροί περιορισμοί.
Τα σημερινά εμβόλια έχουν αναπτυχθεί κατά του αρχικού στελέχους που πρωτοεμφανίστηκε στο Γιουχάν πριν δύο χρόνια. Αλλά στη συνέχεια εμφανίστηκαν κι άλλες «παραλλαγές ανησυχίας», σύμφωνα με τον ΠΟΥ :
Αλφα (στο Ηνωμένο Βασίλειο), Βήτα (Νότια Αφρική), Γάμμα (Βραζιλία), Δέλτα (Ινδία) και Όμικρον (πάλι στη Νότια Αφρική) ,στις 9 Νοεμβρίου. Μέσα σε 50 ημέρες από τότε, η Όμικρον μεταδόθηκε σε περίπου 115 χώρες. Ακόμη κι αν η Όμικρον έχει πιο ήπια συμπτώματα απο τη Δέλτα, μεταδίδεται με πολλαπλάσια ταχύτητα. Οπως λένε οι ειδικοί κάθε θετικός στην Όμικρον μπορεί να τη μεταδώσει και σε 15 άτομα (ενώ με τη Δέλτα έως τέσσερα). Αυτό σημαίνει με απλά λόγια δραστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Δεν είναι πολυτέλεια, όπως κάποιοι προέτρεξαν ανοήτως να ισχυριστούν, αλλά ανάγκη επιβίωσης …
