Ακριβώς στο τέλος του 2021, επετειακού έτους για τα 200 χρόνια από την Εθνεγερσία του 1821, κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Προκόπη Παυλοπούλου, από τις εκδόσεις «Ι. Σιδέρης» που ανέλαβαν και την όλη επιμέλεια της έκδοσης.
Πρόκειται για την συλλογή του συνόλου των μελετών που συνέγραψε, μέσα στο 2021, ο κ. Παυλόπουλος για τα πρόσωπα και τα γεγονότα της Εθνεγερσίας του 1821, και φέρει τον τίτλο: «Ανάλεκτα για την Εθνεγερσία του 1821». Το βιβλίο διαιρείται σε τέσσερα μέρη.
Το Πρώτο Μέρος, με τίτλο «Περί Ιδεών και Εθνικών Ιδανικών», περιλαμβάνει πέντε μελέτες. Μελέτες οι οποίες επικεντρώνονται στην ανάλυση, διαδοχικώς, του νοήματος της Εθνεγερσίας του 1821, της πορείας του Ελληνικού Έθνους -μ’ έμφαση στις ρίζες του και στις προοπτικές του- και της βιωματικής σχέσης των Ελλήνων με την Ελευθερία. Στην μελέτη αυτή ο συγγραφέας εξετάζει και το πώς οι θεωρητικές καταβολές της Ελευθερίας, ακόμη και υπό στην σύγχρονη έννοιά της, ανάγονται κατ’ εξοχήν στην φιλοσοφική σκέψη των Αρχαίων Ελλήνων.
Το Δεύτερο Μέρος, με τίτλο «Περί Πολιτειακής Συγκρότησης», περιλαμβάνει δύο μελέτες. Η πρώτη είναι αφιερωμένη στο «χρονικό» σύνταξης και στο περιεχόμενο του πρώτου οριστικού Συντάγματος της Ελλάδας, του Συντάγματος της Τροιζήνας του 1827, το οποίο φέρει τον τίτλο «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος». Σε αυτή την μελέτη υπάρχουν εκτενείς αναφορές στον Ιωάννη Καποδίστρια και στους λόγους, οι οποίοι κατέστησαν σχεδόν αδύνατη, αντικειμενικώς, την εφαρμογή του Συντάγματος τούτου στην πράξη. Και η δεύτερη μελέτη, με τίτλο «Το Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδας του 1827 και η συμβολή του Γεωργίου Σισίνη στην κατάρτισή του», περιγράφει ειδικότερες πτυχές της κατάρτισης του Συντάγματος αυτού, μ’ επίκεντρο την προσωπικότητα και την θεσμική και πολιτική δράση του Γεωργίου Σισίνη. Ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο κυρίως ως πρόεδρος, κατ’ επανάληψη, της τότε Εθνοσυνέλευσης ως προς την διαμόρφωση του περιεχομένου και ως προς την τελική διατύπωση αρκετών διατάξεών του.
Το Τρίτο Μέρος, με τίτλο «Τοπόσημα ιστορίας και Αγώνα», συντίθεται από τρεις μελέτες, οι οποίες αναδεικνύουν συγκεκριμένους «σταθμούς» της Εθνεγερσίας του 1821. Ειδικότερα δε την απελευθέρωση της Καλαμάτας και την εκεί εγκατάσταση των πρώτων πολιτειακών και πολιτικών αρχών του Αγώνα, την Σφαγή της Χίου, όπου πέρ’ από την τουρκική βαρβαρότητα εκτίθεται και το πώς η φρίκη της βαρβαρότητας αυτής «γέννησε» και τις πρώτες «εστίες» Φιλελληνισμού στην Ευρώπη και, τέλος, τα επαναστατικά γεγονότα στην Κύπρο (Μάχη της Αγίας Νάπας).
Το Τέταρτο και τελευταίο Μέρος, με τίτλο «Από τον Αγώνα στο Κράτος: Τα Μαρτυρικά Πρόσωπα», περιλαμβάνει τρεις μελέτες, αναφερόμενες κατά σειρά: Στους εμβληματικούς Ντρέδες και στους αγώνες τους ιδίως κατά του Ιμπραήμ, στην θυσία του Εθνομάρτυρα της Εθνεγερσίας Αθανασίου Διάκου και στην ιστορική διαδρομή του Ιωάννη Καποδίστρια. Ας σημειωθεί ότι σε αυτή την τελευταία μελέτη ο συγγραφέας τεκμηριώνει την άποψη ότι αν δεν είχε δολοφονηθεί ο «Πρώτος Κυβερνήτης», μάλλον η Ελλάδα δεν θα βρισκόταν μετέπειτα στην ανάγκη αναζήτησης Βασιλέως. Και, επομένως, η εν γένει πολιτειακή της συγκρότηση θα είχε σαφώς πιο δημοκρατική -και όχι μοναρχική- δομή και προοπτική, με το αντίστοιχο πολιτικό προσωπικό να έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα.
