«…με γοήτευσε τόσο ως θεατρικό έργο όσο και ως μυθιστόρημα…» είπε η ηθοποιός Εύα Σιμάτου μιλώντας μας για την παράσταση «Λευκό Δωμάτιο». Βασισμένη στο νέο βιβλίο του Αλέξη Σταμάτη -που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη, η παράσταση ανεβαίνει στο Θέατρο Σταθμός, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη [Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο].
Θα θέλατε να μας συστήσετε το έργο;
«Το έργο βασίζεται στο εξής ερώτημα : “Πού πάνε οι θεατρικοί ήρωες όταν τελειώνει το έργο;”. Μπορεί, άραγε, να τους περιμένει ένα άλλο είδος ζωής; Στο “Λευκό Δωμάτιο” από τη στιγμή που οι χαρακτήρες των θεατρικών έργων συλλαμβάνονται από τον συγγραφέα και διακρίνονται στη σκηνή, γίνονται δηλαδή αγαπημένοι του κοινού, τους περιμένει κάποια άλλη μορφή ζωής. Κλείνονται στην πανσιόν της Φλώρας, μιας αινιγματικής γυναίκας που θέτει τους όρους και τους κανόνες της συμβίωσης. Εκεί παρακολουθούμε την άφιξη της Έντα Γκάμπλερ -της ηρωίδας του Ίψεν, την περιπετειώδη συγκατοίκησή της με την Μπλανς Ντυμπουά -την ηρωίδα του Τένεσι Γουίλιαμς από το “Λεωφορείον ο Πόθος”, καθώς και την προσπάθεια της Έντα να αυτονομηθεί, να βρει τον αληθινό της εαυτό και να ζήσει μια αληθινή και αυθεντική ζωή με τους δικούς της όρους». Ποια κεντρικά θέματα πραγματεύεται στον πυρήνα του;
«Την ανάγκη της ελευθερίας του ατόμου. Το πώς κανείς μπορεί να διεκδικήσει να ζήσει τη ζωή του, όπως επιθυμεί, με βάση τα δικά του θέλω και πιστεύω. Το πώς μπορεί κανείς να είναι αληθινός απέναντι στον εαυτό του. Την αναζήτηση της ταυτότητας. Την πάλη ενάντια σε ένα ασφυκτικό-εξουσιαστικό περιβάλλον. Την αποφασιστικότητα. Το κόψιμο των δεσμών με ανθρώπους, αλλά και με συμπεριφορές που τείνουμε να επαναλαμβάνουμε και μας πηγαίνουν πίσω». Μια περιγραφή του ρόλου σας;
«Ο ρόλος μου είναι βασισμένος στην Έντα Γκάμπλερ, δεν είναι όμως η Έντα Γκάμπλερ όπως ακριβώς την έπλασε ο δημιουργός της· δεν είναι μόνο ο σκελετός, δεν είναι μόνο ο άξονας, η διαδρομή του ρόλου, δεν είναι μόνο ένας καλογραμμένος χαρακτήρας. Είναι κάτι πολύ παραπάνω. Είναι η Έντα Γκάμπλερ εντός και εκτός των συνθηκών του ομώνυμου έργου του Ίψεν. Είναι, σχεδόν, ένας υπαρκτός άνθρωπος, ο οποίος υπό διαφορετικές συνθήκες ίσως έπαιρνε άλλες αποφάσεις. Για έναν ηθοποιό, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να καταπιάνεται με τόσο σπουδαίους και εμβληματικούς χαρακτήρες και να μπορεί να διερευνά και άλλες παραμέτρους, βάζοντας κι άλλα ερωτήματα». Σκέψεις, συναισθήματα από την επαφή σας με το «Λευκό Δωμάτιο»;
«Το “Λεύκο Δωμάτιο” της παράστασης είναι ένας χώρος τιμωρητικός. Στην απομόνωση έρχεται αντιμέτωπος κανείς με τις αδυναμίες του και καλείται να επιστρατεύσει τις αντοχές του και να χρησιμοποιήσει τις εσωτερικές του δυνάμεις. Όπως κάθε εμπειρία ζωής, είναι ένας χώρος δοκιμασίας, αλλά ενδεχομένως και αυτοβελτίωσης». Κάποιο σχόλιο για τη σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη;
«Ο Μάνος είναι ένας ευαίσθητος δημιουργός, με μεγάλες ικανότητες. Δουλέψαμε πολύ πάνω στο κείμενο. Δίνει έμφαση στη βαθιά κατανόηση του κειμένου και ασχολείται πολύ με τον ηθοποιό και την ερμηνεία των ρόλων. Επίσης, οι ιδέες που είχε για να φέρει το κείμενο στο φως και για να εικονοποιήσει τα νοήματά του είναι πυκνές, εύστοχες και καταλυτικές. Θα χαρακτήριζα τη σκηνοθεσία του ευφάνταστη, γιατί έχει φτιάξει έναν πολύ γοητευτικό κόσμο επί σκηνής». Πείτε μας λίγα λόγια από το έργο –όποια σας έρθουν πρώτα στον νου.
«Φλώρα: “Ο χαρακτήρας είναι ένα λάθος”. / Έντα Γκάμπλερ: “Μα ναι εγώ είμαι φτιαγμένη από αστερισμούς ενστίκτων”. / Φλώρα: “Αστερισμούς;”/ Έντα: “Αστερισμούς ενστίκτων που έχει μολύνει η ύπαρξη. Γι’ αυτό ακριβώς και δεν είμαι χαρακτήρας”». Μιλήστε μας για την εμπειρία να ενσαρκώνετε ηρωίδα βιβλίου του συζύγου σας, Αλέξη Σταμάτη.
«Το “Λευκό Δωμάτιο” με γοήτευσε τόσο ως θεατρικό έργο όσο και ως μυθιστόρημα. Το θεωρώ ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά και ευφυή έργα του Αλέξη. Όσο για την Έντα Γκάμπλερ, που είναι η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου του, είναι ένας εμβληματικός χαρακτήρας που ανήκει στους κορυφαίους του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Για έναν ηθοποιό, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να καταπιάνεται με τόσο σπουδαίους χαρακτήρες και να μπορεί να διερευνά και άλλες παραμέτρους, βάζοντας κι άλλα ερωτήματα. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και των προβών, οι συζητήσεις μας με τον Αλέξη ήταν συχνές διότι έχει μια πρισματική θέαση του έργου και του ρόλου που παίζω. Είναι εξαιρετικά παραγωγικό να έχεις τη δυνατότητα να συζητάς για τον ρόλο με τον συγγραφέα του». Θα μας πείτε και λίγα λόγια για τον σύζυγό σας, κατά τις περιόδους συγγραφής; Εσείς πώς τις βιώνετε;
«Πολύ δημιουργικά. Μοιραζόμαστε σκέψεις. Μου διαβάζει κάποια αποσπάσματα κατά τη διάρκεια που γράφει το βιβλίο και όταν τελειώνει τη συγγραφή του, αφού το έχει επεξεργαστεί αρκετές φορές, μου το εμπιστεύεται για να το διαβάσω και ακολουθούν ατέλειωτες συζητήσεις σχετικά με αυτό πριν την έκδοσή του». Θα μοιραστείτε μια χρήσιμη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
«Ή πρέπει να σιωπήσεις ή να πεις κάτι καλύτερο από τη σιωπή».
Μια αγαπημένη σας συνήθεια;
«Οι βόλτες στον Λυκαβηττό και στο Ζάππειο».
Κάποιο χαρακτηριστικό που εκτιμάτε ιδιαίτερα στους άλλους;
«Η ειλικρίνεια, η ευγένεια, η ευαισθησία, η γενναιοδωρία». Και κάποιο που σας απωθεί;
«Η αγένεια, η παντογνωσία, η παρεμβατικότητα».
Μια αγωνία σας;
«Αγωνία για το μέλλον του πλανήτη».
Μια ευχή σας;
«Υγεία και αγάπη».
Να κλείσουμε με λόγια ενός τραγουδιού που αγαπάτε;
«“She moves among the shadows/ She floats upon the breeze/ She moves among the candles/ And we moved through the days/ And through the years” “Nature Boy”, Nick Cave». ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ Συγγραφέας: Αλέξης Σταμάτης
Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης
Μουσική: Δημήτρης Τσάκας
Σκηνικά – κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Video: Παντελής Μάκκας
Φωτογραφία: Σπύρος Περδίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Φίλιππος Παπαθεοδώρου
Ερμηνεύουν: Πέγκυ Σταθακοπούλου, Εύα Σιμάτου, Δημήτρης Τσίκλης
Στον ρόλο της Φλώρας, η Σμαράγδα Σμυρναίου
Συμμετέχουν (voice off): Στον ρόλο του Χένρικ Ίψεν, ο Δημήτρης Καταλειφός. Στον ρόλο του Τενεσί Ουίλιαμς, ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
