«ΟΧΙ» στην προσωποκράτηση και για χρέη προς το Δημόσιο είπε χθες η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Κατόπιν διάσκεψης, κεκλεισμένων των θυρών, η Ολομέλεια του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου έκρινε αντισυνταγματικό το σχετικό μέτρο. Υπενθυμίζεται ότι ήδη το ΣτΕ είχε κρίνει ομόφωνα από το 2003 αντισυνταγματικό το μέτρο της προσωποκράτησης για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΙΚΑ και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Στο σκεπτικό της απόφασης, που αφορά χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου και που ελήφθη με συντριπτική πλειοψηφία (24 - 3), τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι:
«Η προσωποκράτηση για χρέη προς το Δημόσιο, ως μέτρο στερητικό της ελευθερίας, είναι αντίθετη στα άρθρα 2 και 5 του Συντάγματος, τα οποία προβλέπουν ότι ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας».
Ουσιαστικά το ΣτΕ συνιστά εμμέσως την κατάσχεση της περιουσίας του οφειλέτη, ως άμεση επέμβαση του Δημοσίου, προκειμένου να εισπραχθεί το χρέος. Όπως σημειώνεται, χαρακτηριστικά, στην απόφαση:
«Η προσωποκράτηση διαφέρει των γνησίων μέσων εκτέλεσης - όπως η κατάσχεση - τα οποία συνιστούν άμεση επέμβαση του Δημοσίου στην περιουσία του οφειλέτη, προκειμένου να εισπραχθεί το χρέος». Η Ολομέλεια παρατήρησε, επίσης, ότι μπορεί το Σύνταγμα να ανέχεται τη στέρηση της προσωπικής ελευθερίας, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι η στέρηση αυτή είναι λογικά αναγκαία για την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος.
Εντελώς διαφορετικό είναι, όμως -σύμφωνα με το ΣτΕ- το ζήτημα της προσωποκράτησης, όχι ως ποινή για αποδοκιμαστέα κοινωνική συμπεριφορά, αλλά ως διοικητικό μέτρο που αποβλέπει στην άσκηση πίεσης προς εξόφληση χρηματικού χρέους, το οποίο «δεν έχει ή δεν δύναται το Δημόσιο να αποδείξει ότι έχει ο οφειλέτης».
Η υπόθεση που απασχόλησε την Ολομέλεια του ΣτΕ αφορούσε οφειλέτη χρεών προς το Δημόσιο, ύψους 684,9 χιλιάδων ευρώ. Η απόφαση αναμένεται να δημοσιευθεί μέσα στο Μάρτιο.
Γ. ΓΕΡΑΚΑΡΗΣ
