Της Πέπης Γρηγοριάδου
[email protected]

Τα lockdowns επανήλθαν στην Ευρώπη αν όχι δριμύτερα από την Άνοιξη με περισσότερες αντιδράσεις από τους πολίτες, οι οποίες εκδηλώνονται τόσο με διαδηλώσεις όσο και με τη μειωμένη εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις και τις υγειονομικές αρχές, σύμφωνα με στοιχεία από το yougov. Οι διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη που συνοδεύτηκαν από προσαγωγές είναι απλά σταγόνα στον ωκεανό.

Καθώς χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη υιοθετούν αυστηρότερα μέτρα για να επιβραδύνουν τον ρυθμό του δεύτερου κύματος της επιδημίας κορωνοϊού, οι Ευρωπαίοι βιώνουν μια αίσθηση deja vu με ό,τι έζησαν την Άνοιξη. Αλλά εκτός από την αλλαγή της σεζόν, υπάρχει κάτι άλλο: Μια αυξανόμενη αντίδραση ενάντια στους περιορισμούς. Γύρω από αυτήν την αντίδραση συσπειρώνονται αρνητές της μάσκας, πληττόμενοι εργαζόμενοι και αυτοαπασχολούμενοι αλλά και ανττιπολιτευόμενοι, προκαλώντας τάσεις διάσπασης του κοινωνικού ιστού.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Έχουμε δύο εχθρούς

REUTERS

«Αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε με δύο εχθρούς: τον ίδιο τον κορωνοϊό και την κόπωση της κορώνας», δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λέιν, ενώ σε συνέντευξή της στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Die Zeit» εξέφρασε τον φόβο ότι θα αποδυναμωθεί η κοινωνική συνοχή λόγω της κρίσης της πανδημίας. Δεδομένου μάλιστα ότι «η πολιτική δεν μπορεί να επιλύσει αυτό το πρόβλημα μόνη της», η Πρόεδρος της Κομισιόν απευθύνει εμμέσως έκκληση στην οικονομία να συμμετάσχει πρακτικά εντός της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να αποσοβηθεί η αποδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής.

Καθώς η καμπύλη των μολύνσεων ανεβαίνει επικίνδυνα σε όλη την Ευρώπη, με τις ΜΕΘ να φτάνουν σε υπερφόρτωση σε πολλές χώρες, οι κυβερνήσεις υιοθετούν περισσότερα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων νέων lockdowns και αυστηρούς περιορισμούς στην Ελλάδα, τη Γαλλία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και άλλες χώρες. Αλλά αυτή τη φορά δεν είναι τόσο ευπρόσδεκτα τόσο γιατί πολλοί έχουν καταβληθεί - εκτός από ψυχολογικά και - οικονομικά και βλέπουν την τρέχουσα κατάσταση ως κάτι που θα μπορούσε να αποφευχθεί αλλά και ως ένδειξη κυβερνητικής αναποτελεσματικότητας.

Στην Ιταλία

Η Ιταλία είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα. Η χώρα ήταν η πρώτη και μία πό αυτές που δέχτηκαν πολύ σκληρό χτύπημα την άνοιξη αλλά απολάμβανε ένα καλοκαιρινό διάλειμμα με τις περισσότερες δραστηριότητες να επανέρχονται σε κάποια κανονικόητα. Ωστόσο, μια αύξηση των περιπτώσεων ανάγκασε την κυβέρνηση να υιοθετήσει αυστηρά νέα μέτρα, όπως το κλείσιμο μπαρ και εστιατορίων στις 6 μ.μ.

REUTERS/REMO CASILLI

Ήδη πριν από το lockdown στην Ιταλία, ένταση σημειώθηκε στις 26 Οκτωβρίου στο Τορίνο και στο Μιλάνο, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων κατά των περιορισμών.

Στο Τορίνο, μέρος των διαδηλωτών πέταξε μπουκάλια και καπνογόνα προς το σημείο όπου βρίσκονταν οι αστυνομικοί. Στην συνέχεια, οι αστυνομικές δυνάμεις άρχισαν να τους απωθούν. Μερικές δεκάδες διαδηλωτές πέταξαν και ηλεκτρικά πατίνια.

Και στο κέντρο του Μιλάνου, εκατό περίπου άτομα διαδήλωσαν στην πλατεία Μπουένος Άιρες. Μια μειοψηφία διαδηλωτών έριξε καπνογόνα και μια βόμβα μολότοφ κατά αυτοκινήτου της αστυνομίας. Πυρπολήθηκαν κάδοι σκουπιδιών και προκλήθηκαν ζημιές σε εσωτερικές αυλές που χρησιμοποιούνται από καφέ μπαρ και εστιατόρια.

Στη Νάπολη, στο άκουσμα των περιοριστικών μέτρων στςι ώρες λειτουργίας της εστίασης, χιλιάδες έμποροι και εργαζόμενοι σε εστιατόρια και καφέ διαδήλωσαν, ενώ έξω από την είσοδο ενός εστιατορίου, τοποθέτησαν ξύλινο φέρετρο και δίπλα του, τα ομοιώματα δυο σερβιτόρων.

REUTERS/YARA NARDI

Στη Ρώμη, μια ομάδα που συνδέεται με τη Forza Nuova, ένα νεοφασιστικό κόμμα, συγκρούστηκε με την αστυνομία καθώς διαμαρτυρήθηκε για μια νυχτερινή απαγόρευση και την «υγειονομική δικτατορία». Σκορ συνελήφθησαν στο Μιλάνο σε διαμαρτυρία ενάντια σε νέους περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένου του πρώιμου κλεισίματος μπαρ και εστιατορίων.

Ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε είπε ότι κατάλαβε ότι οι νέοι περιορισμοί «προκαλούν οργή και απογοητεύσεις», αλλά προειδοποίησε για τον κίνδυνο «διείσδυσης» διαδηλώσεων από «ανταγωνιστικές ομάδες που προσπαθούν να πυροδοτήσουν συγκρούσεις».

Ενώ η πλειοψηφία των Ιταλών υποστηρίζει τα νέα μέτρα που εγκρίθηκαν, το ένα τέταρτο των Ιταλών πιστεύουν ότι είναι υπερβολικά, σύμφωνα με δημοσκόπηση της SWG.

• Η εμπιστοσύνη των Ιταλών για τη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση έπεσε στο 61% από 67% τον Απρίλιο και για τις υγιεονομικές αρχές σε 64% από 76% αντίστοιχα.
• Στην Ιταλία χθες 5 Νοεμβρίου, σύμφωνα με στοιχεία από το Worldometer, καταγράφονταν 40.193 θάνατοι συνολικά, 13.650 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 2.391 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στην Ισπανία

Η Ιταλία δεν είναι η μόνη που αντιμετωπίζει κοινωνικές αναταραχές. Στην Ισπανία, οι διαμαρτυρίες ενάντια στους περιορισμούς του κορωνοϊού έγιναν βίαιες σε πολλές πόλεις το Σάββατο 31 Οκτωβρίου. Δεκάδες άνθρωποι συνελήφθησαν και περίπου 30 αξιωματικοί τραυματίστηκαν, ανέφεραν τα ΜΜΕ, μετά από συγκρούσεις στη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη και άλλες πόλεις.

EPA/RAQUEL MANZANARES

Όμως οι διαδηλώσεις στη Μαδρίτη - που πλήττεται πιο πολύ από την πανδημία - είχαν αρχίσει έναν μήνα νωρίτερα καθώς πολλές εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στις 27 Σεπτεμβρίου εναντίον της επιβολής μερικής καραντίνας σε ορισμένες λαϊκές συνοικίες της περιοχής της ισπανικής πρωτεύουσας, κάνοντας λόγο για διακριτική μεταχείριση.

• Οι Ισπανοί εμπιστεύονταν την κυβέρνηση για τη διαχείριση της πανδημίας κατά 39% τον Απρίλιο και 33% αρχές Οκτωβρίου, ενώ τις υγειονομικές αρχές κατά 87% και 69% αντίστοιχα.
• Στην Ισπανία καταγράφονται 38.486 θάνατοι συνολικά, 29.210 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 2.802 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στο Βέλγιο

EPA/OLIVIER HOSLET

Στις Βρυξέλλες, η αστυνομία διέλυσε διαμαρτυρία κατά του lockdown στις 25 Οκτωβρίου. Το Βέλγιο, το οποίο έχει τώρα τον υψηλότερο αριθμό κατά κεφαλή λοιμώξεων στην Ευρώπη, έχει επιβάλλει απαγόρευση της κυκλοφορίας από τα μεσάνυχτα έως τις 05:00.

• Στο Βέλγιο καταγράφονται 12.520 θάνατοι συνολικά, 41.297 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 1.428 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στη Γερμανία

EPA/CLEMENS BILAN

Στο Βερολίνο, η αστυνομία ανέφερε μια εμπρηστική επίθεση στις 25 Οκτωβρίου στο Ινστιτούτο Robert Koch υποψιαζόμενη πολιτικά κίνητρα. Την ίδια μέρα, μερικές χιλιάδες διαδηλωτές διαδήλωσαν ενάντια στους περιορισμούς του κορωνοϊού στη γερμανική πρωτεύουσα - ένα ετερογενές πλήθος που μαζεύεται από το καλοκαίρι, συμπεριλαμβανομένων ακροδεξιών εξτρεμιστών, σκεπτικιστών εμβολίων και ανθρώπων που πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας συνδέοντας την τεχνολογία 5G με τη διάδοση του ιού.

Χιλιάδες διαμαρτυρήθηκαν στο Μόναχο στις 13 Σεπτεμβρίου και αλλού ενάντια στα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν λόγω του Covid-19. «Υπερβολικές απαιτήσεις» σε μια δημοκρατία, αλλά αναγκαία και αποτελεσματικά τα μέτρα δηλώνει η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.

REUTERS/HANNIBAL HANSCHKE

Αλλά διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες γερμανικές πόλεις. Ο αριθμός διαδηλωτών κυμάνθηκε από 80 άτομα στη Βρέμη, 190 στο Βισμπάντεν, 1.100 στο Ανόβερο έως και 10.000 σε συγκέντρωση στο Μόναχο.

• Οι Γερμανοί επιδοκίμαζαν τη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση κατά 71% τον Απρίλιο και από τις υγειονομικές αρχές κατά 73%. Σήμερα τα ποσοστά έπεσαν σε 61% και 67% αντίστοιχα.
• Στη Γερμανία καταγράφονται 11.248 θάνατοι συνολικά, 7.483 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 2.653 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στη Γαλλία

REUTERS/STEPHANE MAHE

Στη Γαλλία εκατοντάδες ιδιοκτήτες εστιατορίων και εργαζόμενοι σε μπαρ διαδήλωσαν στις 25 Σεπτεμβρίου μπροστά από το δικαστήριο εμπορικών υποθέσεων της Μασσαλίας για να διαμαρτυρηθούν κατά της κυβερνητικής απόφασης να κλείσουν από αύριο οι επιχειρήσεις τους για να περιοριστεί η εξάπλωση του κορωνοϊού στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας.

• Οι Γάλλοι εμπιστεύονταν την κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας σε ποσοστό 38% τον Απρίλιο, ενώ τώρα μόλις το 30%. Αναφορικά με τις υγειονομικές αρχές τα ποσοστά είναι 59% και 43%αντίστοιχα.
• Στη Γαλλία καταγράφονται 39.037 θάνατοι συνολικά, 24.514 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 4.230 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στην Τσεχία

EPA/MARTIN DIVISEK

Στην Τσεχία στις 18 Οκτωβρίου η αστυνομία χρησιμοποίησε δακρυγόνα και νερό υπό πίεση για να διαλύσει μια βίαιη διαδήλωση που οργανώθηκε στην Πράγα, ενάντια στα αυστηρά μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για να αναχαιτίσει την εξάπλωση της Covid-19.

• Στην Τσεχία καταγράφονται 4.330 θάνατοι συνολικά, 36.576 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 1.156 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στην Πολωνία

Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στις 12 Σεπτεμβρίου στη Βαρσοβία, διαμαρτυρόμενοι για τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση της Πολωνίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας της Covid-19. Η διαδήλωση, υπό το σύνθημα «Να τελειώνουμε με την πανδημία, φτάνουν τα ψέματα», οργανώθηκε από το κίνημα Stop-NOP που διαφωνεί με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των πολιτών.

EPA/LESZEK SZYMANSKI

Σήμερα η κατάσταση στην Πολωνία είναι περισσότερο από δραματική. Εκτός από την έλλειψη κλινών, τραυματιοφορείς καταγγέλλουν ότι η έλλειψη εγκαταστάσεων για την απολύμανση των ασθενοφόρων - ώστε να είναι έτοιμα να παραλάβουν νέους ασθενείς - φέρνει πολύωρες καθυστερήσεις, ανοίγοντας έτσι αντιπαράθεση για το ποιος ευθύνεται.

Η αντιπολίτευση κατηγορεί τη συντηρητική κυβέρνηση το πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι ότι δεν προετοίμασε το σύστημα υγείας για το δεύτερο κύμα της πανδημίας. Ο δήμαρχος της Βαρσοβίας Ράφαλ Τρασκόφσκι, που πρόσκειται στους Φιλελεύθερους, είπε ότι τα δημοτικά νοσοκομεία δεν διαθέτουν αρκετούς αναπνευστήρες στους θαλάμους όπου νοσηλεύονται ασθενείς με Covid-19, ενώ ο υπουργός Υγείας επέρριψε ευθύνες για τα προβλήματα στη διοίκηση των νοσοκομείων και την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των νοσηλευτικών ιδρυμάτων.

• Στην Πολωνία καταγράφονται 7.287 θάνατοι συνολικά, 13.056 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 1.703 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στη Σουηδία

EPA/JOHAN NILSSON

Στις σκανδιναβικές χώρες η διαχείριστη της πανδημίας είναι διαφορετική. Η Σουηδία από τις αρχές της παδνημίας ακολούθησε πιο ελεύθερο μοντέλο και τώρα κάνει συστάσεις για περιορισμό των επαφών και αποφυγή κλειστών χώρων.

• Οι πολίτες σε ποσοστό 57% τον Απρίλιο και 54% τον Οκτώβριο συμφωνούσε με την κυβερνητική πολιτική διαχείρισης, ενώ έβλεπαν θετικά τις υγειονομικές αρχές το 67% και το 69% αντίστοιχα.
• Στη Σουηδία καταγράφονται 6.022 θάνατοι συνολικά, 14.471 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 92 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στη Νορβηγία

VIA REUTERS/NTB SCANPIX

Στη Νορβηγία το Οσλο προχωράει σε «κοινωνικό lockdown» καθώς κλείνει τα θέατρα, τους κινηματογράφους, τα αθλητικά κέντρα και τα κολυμβητήρια για να ανακόψει την εξάπλωση του κορωνοϊού, όπως ανακοίνωσαν οι δημοτικές αρχές, ενώ τα μπαρ και τα εστιατόρια δεν θα μπορούν πλέον να σερβίρουν αλκοόλ.

• Η κυβέρνηση, που συστήνει στους κατοίκους να παραμένουν όσο το δυνατόν περισσότερο στο σπίτι τους και να αποφεύγουν τις συναθροίσεις, χαίρει αποδοχής από το 75% σήμερα έναντι του 81% τον Απρίλιο. Τα ποσοστά για τις υγειονομικές αρχές είναι 81% και 82% αντίστοιχα.
• Στη Νορβηγία καταγράφονται 285 θάνατοι συνολικά, 4.341 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 16 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στη Φινλανδία

• Στη Φινλανδία οι πολίτες εμπιστεύονταν την κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας κατά 75% την Άνοιξη και 65% τώρα και τις υγειονομικές αρχές κατά 83% και 78% αντίστοιχα.
• Στη Φινλανδία καταγράφονται 362 θάνατοι συνολικά, 3.136 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 13 σε κρίσιμη κατάσταση.

Στη Δανία

Η Δανία ήταν από τις χώρες που άνοιξαν τα σχολεία τον Απρίλιο αλλά η επιδημιολογική κατάσταση τον Αύγουστο οδήγησε σε νέα μέτρα τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Να σημειωθεί ότι υπάρχει απαγόρευση πώλησης αλκοόλ μετά τις 22.00 έως τις 2 Ιανουαρίου.

EPA/HENNING BAGGER

Ωστόσο 280.000 Δανοί των βόρειων περιοχών μπαίνουν σε καθεστώς υποχρεωτικής καραντίνας καθώς το Statens Serum Institute, η αρχή της Δανίας για τις μολυσματικές ασθένειες, έχει βρει στελέχη του νέου κορωνοϊού που σχετίζονται με τα βιζόν σε 216 ανθρώπους από τον Ιούνιο, σύμφωνα με έκθεση στις 5 Νοεμβρίου.

Το στέλεχος της μετάλλαξης του νέου κορωνοϊού, που οδήγησε τη Δανία να θανατώσει το σύνολο των εκατομμυρίων βιζόν που εκτρέφονται στη χώρα, έχει εντοπιστεί ωστόσο μέχρι τώρα μόνο σε 12 ανθρώπους και σε πέντε εκτροφεία βιζόν. Το αποτέλεσμα είναι ότι κάποιες βόρειες περιοχές της Δανίας θα τεθούν υπό νέα, αυστηρότερα μέτρα lockdown μετά τον εντοπισμό του νέου μεταλλαγμένου στελέχους του κορωνοϊού στα βιζόν.

• Στη Δανία με την κυβερνητική στρατηγική συμφωνούσε το 84% και τώρα το 77%, ενώ με τις υγιεονομικές αρχές το 88% έναντι 84% τώρα.
• Στη Δανία καταγράφονται 738 θάνατοι συνολικά, 9.170 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού και 23 σε κρίσιμη κατάσταση.

Συσπείρωση γύρω από τη «σημαία»

Υπάρχει μία αυξανόμενη αίσθηση δυσαρέσκειας για το πώς οι ηγέτες στη Δυτική Ευρώπη αντιμετωπίζουν την πανδημία, καθώς το φαινόμενο «συσπείρωσης γύρω από τη σημαία» που ενίσχυσε τα ποσοστά έγκρισής τους από τους πολίτες κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας μειώθηκαν κατά τη διάρκεια του δεύτερου.

Ο Μπόρις Τζόνσον

Την πιο σημαντική πτώση έχει ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος απολάμβανε τη δημοτικότητά του με ποσοστό έγκρισης 67% τον Απρίλιο, και τώρα μόλις το 45% των Βρετανών επιδοκιμάζουν τη διαχείρισή του, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Politico.

Χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν στις 26 Σεπτεμβρίου στην πλατεία Τραφάλγκαρ στο κεντρικό Λονδίνο διαδηλώνοντας κατά των περιοριστικών μέτρων, ενώ συγκρούστηκαν και με αστυνομικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα να υπάρχουν τραυματισμοί.

REUTERS/HENRY NICHOLLS

Όπως ανακοίνωσε η αστυνομία, δέκα άνθρωποι συνελήφθησαν και τέσσερις αστυνομικοί τραυματίστηκαν όταν προσπάθησαν να διαλύσουν τη συγκέντρωση, γιατί οι διαδηλωτές που κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως «Δεν συναινούμε» και «Όχι στους ηλίθιους κανόνες», δεν φορούσαν μάσκες και δεν τηρούσαν τις αποστάσεις που έχουν οριστεί για τη μη εξάπλωση του κορωνοϊού.

Με τις λοιμώξεις να αυξάνονται, ο Τζόνσον ανακοίνωσε το κλείσιμο σε εθνικό επίπεδο ενός μήνα που ξεκίνησε στις 5 Νοεμβρίου, ενώ λίγες ημέρες πριν πραγματοποιήθηκαν περισσότερες διαμαρτυρίες κατά του lockdown στο Λονδίνο και σε άλλες πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Χθες, 5 Νοεμβρίου, συνεχίστηκαν οι διαδηλώσεις στο Λονδίνο.

Ο Τζουζέπε Κόντε

Ο Τζουζέπε Κόντε της Ιταλίας, απολαμβάνοντας ρεκόρ δημοτικότητας για τον χειρισμό της πανδημίας με έγκριση 70% τον Μάρτιο, τον Σεπτέμβριο υποστηρίχθηκε από ελαφρώς λιγότερους από τους μισούς από τους Ιταλούς που ερωτήθηκαν.

Η Άνγκελα Μέρκελ

Ακόμα και στη Γερμανία, όπου η Άνγκελα Μέρκελ συνεχίζει να απολαμβάνει υψηλά επίπεδα υποστήριξης, το 51% των Γερμανών υποστηρίζει τα μέτρα που υιοθέτησε η κυβέρνηση, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Infratest dimap που διεξήχθη το δεύτερο μισό του Οκτωβρίου - αλλά αυτό μειώθηκε κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με την αρχή του Οκτωβρίου.

Οι ακροδεξιοί

Και μέσα σε αυτό το σκηνικό οργής, αντίδρασης και αβεβαιότητας για την εξέλιξη της πανδημίας και της οικονομίας των κρατών και των νοικοκυριών, η ακροδεξιά, που έχασε στις δημοσκοπήσεις των ευρωπαϊκών χωρών κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, επιδιώκει να αξιοποιήσει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια. Στην Ιταλία, οι ακροδεξιοί πολιτικοί ηγέτες διαφωνούν με το δεύτερο lockdown, καθώς αυτό θα αποτελούσε «ήττα για την Ιταλία και την οικονομία», δήλωσε ο ηγέτης της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι.